Ο γρίφος της ψήφου της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη

Πώς ψήφισε η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης; 

Πρόσωπα, υποσχέσεις, διαπλεκόμενα συμφέροντα και μια εντυπωσιακή επικράτηση ενός νεοσύστατου κόμματος για του οποίου την ταυτότητα, δεν είναι σίγουρος κανείς

Και ξαφνικά, η Ροδόπη και η Θράκη μπήκαν στη ζωή μας. 

"Μπήκαν"; 

Δηλαδή δεν υπήρχαν πιο πριν; 

Αυτός θα ήταν ένας εύλογος αντίλογος. Και η απάντηση θα μπορούσε να είναι, "σαφώς και υπήρχαν, όμως λίγοι είχαν ψάξει ή διερωτηθεί για το τι πραγματικά συμβαίνει εκεί πάνω με τη μειονότητα".
Η πανηγυρική νίκη...
του Κόμματος Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας, γνωστού και ως DEB στην τελευταία εκλογική διαδικασία, έβαλε εκ νέου στο επίκεντρο των συζητήσεων το ζήτημα της Θράκης.
Για να μιλήσουμε και με νούμερα, στο 100% των εκλογικών κέντρων, στον νομό Ροδόπης, το DEB εξασφάλιζε 41,68% έναντι 16,41% της Ν.Δ. και 10,83% του ΣΥΡΙΖΑ και 

στον νομό Ξάνθης 25,89%, με τη Ν.Δ. να ακολουθεί με 17,59% και τον ΣΥΡΙΖΑ τρίτο με 17,11%, σε ότι αφορά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

Ο θρίαμβος του DEB

Το  Κόμμα Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας που υποστηρίζεται από το τουρκικό Γενικό Προξενείο Κομοτηνής,  κατέγραψε ιστορική πρωτιά στην πρώτη εμφάνιση του σε εκλογική διαδικασία.

Στο σύνολο, πάντως, της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης το DEB, με καταμετρημένο το 99,29%, παίρνει 12,28% και έρχεται τρίτο πίσω από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ στο σύνολο της επικράτειας, με καταμετρημένο το 95,44% το κόμμα Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας λαμβάνει 0,78%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο κόμμα είχε αρνηθεί προεκλογικά να ακολουθήσει τη συνήθη οδό της εκτύπωσης των ψηφοδελτίων με ευθύνη του υπουργείου Εσωτερικών και τύπωσε μόνο του τα ψηφοδέλτια του.

Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα της Καθημερινής, προς ενίσχυση του DEB κατέφθασαν με μισθωμένα λεωφορεία περισσότεροι από 4.000 ψηφοφόροι, μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες, καταγόμενοι από τη Ροδόπη και την Κομοτηνή, που ζουν ως εργαζόμενοι, συνταξιούχοι ή φοιτητές στην Τουρκία.

Στην Κομοτηνή, το Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας κατάφερε να συσπειρώσει ποσοστό άνω του 90% των μουσουλμάνων εκλογέων, ενώ αποφασιστική εθεωρείτο η συμβολή των μειονοτικών ψηφοφόρων στην επικράτηση του υποψήφιου περιφερειάρχη της Ν.Δ. κ. Παυλίδη στην Ανατολική Μακεδονία-Θράκη.

Ο γρίφος της ψήφου

Ψάχνοντας όμως τα αποτελέσματα προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων, πριν το DEB, καταλαβαίνει εύκολα κανείς ότι η ψήφος στη μειονότητα δεν είναι αυστηρά "κομματική" αλλά δείχνει να έχει να κάνει περισσότερα με τα πρόσωπα που κατεβαίνουν με το εκάστοτε κόμμα. Και βέβαια, έχει να κάνει και με τις υποσχέσεις των τοπικών πολιτευομένων.

Στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου του '12, η ΝΔ έλαβε 12%, το ΠΑΣΟΚ 20,5%, ο ΣΥΡΙΖΑ 19,7% και η ΔΗΜΑΡ το εντυπωσιακό 17,7%. Δυο μήνες μόλις πριν, στις εκλογές του Μαίου, το ΠΑΣΟΚ είχε λάβει 26%, η ΝΔ 18% και το κόμμα της Ντόρας  Μπακογιάννη, κατά ένα σατανικό τρόπο επίσης, 17%.

Αν πάμε πιο πίσω στις ευρωεκλογές του 2009, το ΠΑΣΟΚ είχε λάβει 38%, η ΝΔ 33,5% και το ΛΑΟΣ ήταν τότε στο 5,8%. Ενώ πέντε χρόνια πριν, η ΝΔ “έγραφε” 45,29%, το ΠΑΣΟΚ 31,09% και το ΚΚΕ 6%.

Φέτος, όπως είπαμε και παραπάνω, το DEB πήρε 41,68%, η ΝΔ 16,41%, ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις 10,83%, η Χρυσή Αυγή 6,26% και η ΕΛΙΑ 5,53%.

Πώς εξηγείται η ψήφος των μουσουλμάνων μέσα στην τελευταία δεκαετία; Ψηφίζουν τελικά βάσει προσώπων και βάσει υποσχέσεων; Η ψηφοθηρία στη Θράκη έχει να κάνει με το θρήσκευμα; Το αν θα καταψηφιστεί δηλαδή κάποιος ή αν θα υπερψηφιστεί λόγω θρησκεύματος; Τελικά, η ψήφος ήταν ενιαία σε ότι αφορά τη μουσουλμανική μειονότητα; Μην ξεχνάμε άλλωστε πως η μειονότητα χωρίζεται στους "τουρκόφωνους" κατοίκους, απόγονους των Τούρκων της περιοχής, στους Πομάκους και στους Ρομά. Με λίγα λόγια, σε τρεις υπο-ομάδες που έχουν κοινό θρήσκευμα.

Μιλήσαμε με τον Παναγιώτη Δεληγιάννη, υποψήφιο διδάκτορα διεθνών σχέσεων στο τμήμα διεθνών σχέσεων και ευρωπαϊκών σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου και μας έδωσε τη δική του οπτική για το ζήτημα.

Κάνοντας μια προσωπική εκτίμηση, πώς ερμηνεύετε το εκλογικό αποτέλεσμα στη Ροδόπη;

Το εκλογικό αποτέλεσμα δεν το περιμέναμε, δεν περιμέναμε να έχει μια τέτοια ανταπόκριση μια πρωτοβουλία σαν του DEB. Κακά τα ψέματα, η Ελλάδα κωφεί στα ζητήματα της Θράκης, δεν βλέπουμε τι συμβαίνει εκεί. Γνωρίζουμε ότι ζει εκεί μια μειονότητα χωρίς να γνωρίζουμε καν τι μειονότητα είναι αυτή. Άλλοι λένε ότι είναι θρησκευτική, άλλοι λένε ότι είναι εθνική, στην ουσία είναι θρησκευτική, όχι εθνική. Αντί να τη δούμε σαν θρησκευτική, τη βλέπουμε σαν εθνική και έτσι αφήνουμε το Τουρκικό Προξενείο να παρεμβαίνει στη μειονότητα και να χειραγωγεί τις καταστάσεις εκεί πέρα, αυτό είναι δικό μας λάθος. Το Προξενείο αυτή τη στιγμή για αυτούς τους ανθρώπους είναι μια "αγκαλιά" για αυτούς τους ανθρώπους που η υπόλοιπη Ελλάδα τους βλέπει σαν "ξένους", τους βλέπει σαν "Τούρκους", τους βλέπει σαν εχθρούς.  Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν νωπές ακόμα στο μυαλό τους τις μνήμες από το πρόσφατο παρελθόν, κατά τη διάρκεια της επταετίας που τα χωριά τους ήταν περιφραγμένα με μπάρες και δεν μπορούσαν να βγουν και να μπουν μετά τη δύση του ηλίου.

Όλα αυτά, έχουν καταγραφεί στις μνήμες . Υπάρχουν μάρτυρες που ζουν και τα βεβαιώνουν όλα αυτά. Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα έχει κάνει ένα λάθος. Αντί να προσεγγίσει αυτούς τους ανθρώπους και να περιορίσει την εξουσία του Προξενείου, τους έχει αφήσει "έρμαια" συμφερόντων. Το Προξενείο κατά το δοκούν πρέπει να αρκεστεί σε εμπορικά θέματα, σε θέματα βίζας, σε τοπικά προβλήματα και διαμεσολάβηση με το ελληνικό κράτος, δεν πρέπει να αφήνεται να δίνει δυνατό στίγμα στη λογική του ότι "είμαστε εδώ για να σας προστατεύσουμε".

Πώς προσεγγίζει όμως το Προξενείο αυτούς τους ανθρώπους;

Το Προξενείο βοηθά αυτούς τους ανθρώπους με χρήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή τα μουσουλμανικά σπίτια, από το πιο μικρό καλύβι, μέχρι το πιο μεγάλο διαμέρισμα έχουν δορυφορικά πιάτα που επιχορηγούνται από το Προξενείο, δηλαδή από το τουρκικό πιάτο, για να βλέπουν τουρκική τηλεόραση. Ακόμα και σε ένα μαντρί θα δεις δορυφορικό πιάτο για να βλέπει καθαρά τουρκικά προγράμματα. Όλο αυτό ίσως και να αποτελεί ένα είδος προπαγάνδας, χωρίς να το λέμε αυτό με βεβαιότητα. Έτσι, δεν πρέπει να μας ξενίζει εν τέλει το ποσοστό που πήρε αυτό το "νεοσύστατο" κόμμα στη Θράκη. Πρέπει να μας προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι τύπωσαν μόνοι τους τα ψηφοδέλτια τους.

Θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς να έκανε κάτι αντίστοιχο ελληνικό κόμμα μέσα στην Τουρκία; Να αρνηθεί στην ουσία να συμπορευθεί με το τουρκικό κράτος; Όλα αυτά είναι αδιανόητα. Το κόμμα του DEB είναι ένα κόμμα προστασίας. Και προσπαθεί να αντιμετωπίσει τη μειονότητα σαν ενιαία.

Επίσης, όπως αναφέρουν δημοσιεύματα έφεραν χιλιάδες κόσμο με έξοδα του κόμματος από την Τουρκία για να ψηφίσουν, ανθρώπους που έχουν διπλή υπηκοότητα. Δεν γνωρίζουμε επίσημα αν χρηματοδοτείται το κόμμα από το τουρκικό προξενείο, αλλά σίγουρα έχει γερές "πλάτες" για να παρέχει τόσα χρήματα στον κόσμο.

Γιατί δεν υπάρχει "πιστή ψήφος"

"Δεν υπάρχουν πιστοί ψηφοφόροι γιατί πάει ανάλογα με το τι τους τάζει ο καθένας. Κανείς δεν ξέρει πώς τους προσέγγισε", μας λέει ο κ. Δεληγιάννης.

Και συνεχίζει:

Δεν μπορώ να πω ότι είναι "επικίνδυνη" η κατάσταση αυτή για τη χώρα μας. Δεν μπορεί κανείς να απειλήσει την εδαφική ακεραιότητα της χώρας βασιζόμενος σε κάτι τέτοιο, σε ένα τέτοιο κόμμα. Μην ξεχνάμε πως οι άνθρωποι αυτοί είναι μειονότητα. Πολλοί περισσότεροι βέβαια σε σχέση με τους Έλληνες της Πόλης που είναι 600 άτομα και οι μουσουλμάνοι της Ελλάδας είναι 100.000. Η γνώμη μου είναι ότι όλα τα κόμματα πρέπει να έχουν ένα κοινό στόχο. Την προστασία και την ευημερία αυτού του κράτους. Έτσι, οφείλουν να δουν καλύτερα το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Θράκη και να μην ασχολούνται μόνο με τα εσωτερικά τους ζητήματα.  Ξέρεις, το περίεργο είναι ότι αυτό το κόμμα, δεν θεωρείται ελληνικό κόμμα, αφού αρνήθηκε να συμπεριληφθεί στους εκλογικούς καταλόγους. Επίσης, πολλοί από αυτούς τους πολιτικούς έχουν πολιτευτεί με όλα τα κόμματα, ανεξαρτήτως χρώματος κόμματος και κατεύθυνσης. Ωστόσο, δεν μπορούν να ονομάσουν με κανένα λόγο "εθνική" την μειονότητα αυτή, που βάσει της συνθήκης της Λωζάνης ορίζεται ως "θρησκευτική" ξεκάθαρα. Είναι επικίνδυνο να την πεις εθνική, γιατί δίνεις το δικαίωμα στο κράτος στο οποίο υποτίθεται ότι ανήκει αυτή η μειονότητα, να διεκδικήσει επεμβάσεις στο εσωτερικό της χώρας σου. Το παράδειγμα της Κύπρου είναι ενδεικτικό. Η εισβολή έγινε γιατί οι τουρκοκύπριοι καταπιέζονταν από τους Έλληνες της περιοχής.

Ποιες είναι οι εσωτερικές σχέσεις της μειονότητας;

Αν εξαιρέσεις κάποιους εθνικιστικούς κύκλους που προσπαθούν να ανάψουν φωτιές, οι άνθρωποι αυτοί, Πομάκοι και ντόπιοι τουρκόφωνοι και Ρομά έχουν άριστες σχέσεις μεταξύ τους. Το ίδιο ισχύει και για χριστιανούς και μουσουλμάνους.  Δεν γνωρίζω βέβαια αν και οι Πομάκοι ψήφισαν το DEB, αλλά βάσει αποτελέσματος, λογικά πρέπει να το ψήφισαν και αυτοί.

Ξαναλέω. Όλα αυτά είναι θόρυβοι, είναι καμπανάκια στα αυτιά της κυβέρνησης και πρέπει να δει τι συμβαίνει, να μάθει γιατί έγινε όλο αυτό και σε τι αποσκοπεί αυτό το κόμμα, γιατί κατέβηκε τώρα στη Θράκη και τι επιδιώκει. Δεν πιστεύω ότι καταπιέζονται οι άνθρωποι της Θράκης, έχουν άλλωστε προνόμια. Αλλά υπάρχουν οι κακές αναμνήσεις και οι μνήμες του παρελθόντος από μια εποχή που η Ελλάδα βρισκόταν σε καταστάσεις που και η ίδια δεν μπορούσε να διαχειριστεί.

Η οπτική των Πομάκων για την "μουσουλμανική" ψήφο

Σε συνέχεια του ρεπορτάζ, μιλήσαμε με τον Κεμάλ Φαρζλή, αρθρογράφο της τοπικής εφημερίδας "Ζαγάλισα" και αντιπρόεδρο του Πανελληνίου Συλλόγου Πομάκων, ο οποίος μας έδωσε μια οπτική από "μέσα".

"Το εκλογικό αποτέλεσμα στο νομό Ροδόπης αλλά και στο νομό Ξάνθης είναι αποτέλεσμα μεγάλων πιέσεων που δέχθηκαν οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί από τους μηχανισμούς καταπίεσης και γενοκτονίας της Άγκυρας. Τα τζαμιά μεταβλήθηκαν σε χώρους πολιτικής όπου πολιτικοί και ιερωμένοι πίεσαν αφόρητα τους ευσεβείς χωρικούς να ψηφίσουν το ακραίο κόμμα (Κ.Ι.Ε.Φ.) του μακαρίτη υπερεθνικιστή Αχμέτ Σαδίκ. Πολλοί άνθρωποι εξαναγκάστηκαν να δώσουν την ψήφο τους για το κόμμα αυτό. Εμείς, μέσα από την εφημερίδα μας, τη Ζαγάλισα (www.zagalisa.gr) έχουμε αναδείξει τα προβλήματα των Πομάκων. Τα προβλήματα όμως δεν μπορούν να λυθούν με ευχολόγια και μεγάλα λόγια αλλά με την ουσιαστική στήριξη από μέρους της ελληνικής κοινωνίας, η οποία αυτή τη στιγμή είναι απούσα ή αδιάφορη σε σχέση με το πρόβλημα στην ελληνική Θράκη. Εμείς καλούμε τους Έλληνες συμπολίτες μας να στηρίξουν την προσπάθειά μας που είναι το μοναδικό σοβαρό ανάχωμα στον τουρκικό εθνικισμό", ανέφερε σχολιάζοντας το εκλογικό αποτέλεσμα. 

Εκτιμώντας τα αποτελέσματα παλαιότερων αναμετρήσεων, δεν υπάρχει ένας "παραδοσιακός" νικητής στην περιοχή, αλλά ανά εκλογική διαδικασία εμφανίζεται κάποιο άλλο κόμμα που καταγράφει μεγάλα νούμερα. Παράδειγμα παλαιότερα ήταν η ΔΗΜΑΡ ή το κόμμα της Ντ. Μπακογιάννη. Πώς το εξηγείτε;

"Οι ψήφοι των μουσουλμάνων είναι κατευθυνόμενοι από την Άγκυρα. Η συντριπτική πλειοψηφία των μειονοτικών υποψηφίων είναι άνθρωποι με τουρκική εθνικιστική ιδεολογία και για το λόγο αυτό τους βλέπουμε να περνάνε χωρίς κανένα πρόβλημα από το ένα κόμμα στο άλλο. Το κάνουν για να εξυπηρετήσουν την επεκτατική πολιτική της Άγκυρας στην περιοχή. Θέλουν με τον τρόπο αυτό να ελέγχουν τις εξελίξεις στα ελληνικά κόμματα. Την μεγαλύτερη ευθύνη την έχουν τα κόμματα που επιλέγουν συνειδητά ακραίους μειονοτικούς υποψηφίους για να πάρουν πολλές μειονοτικές ψήφους. Οι μουσουλμάνοι που αγαπούν την Ελλάδα βρίσκονται στο περιθώριο από τα κόμματα", ανέφερε ο ίδιος.

Σε ότι αφορά τα τοπικά προβλήματα των Πομάκων, ο κ.  Φαρζλή αναφέρει:

"Η σχέση των Πομάκων με τους τουρκογενείς είναι σχέση αποικιοκρατούμενου με αποικιοκράτη. Καταπιεζόμαστε προκειμένου να μην μιλάμε την μητρική μας γλώσσα, τα πομακικά, αλλά να υιοθετήσουμε τα τουρκικά, καταπιεζόμαστε να παρατήσουμε τον παραδοσιακό πολιτισμό μας, τα ήθη και έθιμά μας και να υιοθετήσουμε αντ’ αυτών τα αντίστοιχα τουρκικά. Η πομακική ψήφος σε μεγάλο βαθμό ακολούθησε την γραμμή για το μειονοτικό κόμμα λόγω των πιέσεων που δέχθηκαν οι άνθρωποι μας από τους μηχανισμούς γενοκτονίας της Άγκυρας. Παρόλα αυτά υπάρχουν ακόμη Πομάκοι που θέλουν να διαφοροποιηθούν από την κυρίαρχη γραμμή. Για να γίνει αυτό όμως πρέπει να βρεθούν άνθρωποι που θα τους στηρίξουν. Περιμένουμε από την χριστιανική κοινωνία έμπρακτη στήριξη και όχι μόνο λόγια και ευχολόγια".

Πώς βλέπετε τον ρόλο του Κόμματος Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας (DEB); Για ποιο λόγο πιστεύετε ότι δημιουργήθηκε τώρα;

"ΤΟ Κ.Ι.Ε.Φ. ιδρύθηκε από τον ακραίο υπερεθνικιστή Αχμέτ Σαδίκ για να επιβάλλει την πολιτική της Άγκυρας στην ελληνική Θράκη. Μετά το θάνατό του αδρανοποιήθηκε προσωρινά και τώρα ενεργοποιήθηκε πάλι προκειμένου να προωθήσει με πιο έντονο τρόπο την τουρκική πολιτική στην περιοχή. Ευνοείται από το γεγονός ότι η ελληνική πολιτεία είναι απούσα από τη Θράκη". 

Τέλος, ποια είναι τα βασικά προβλήματα των Πομάκων στη Θράκη αυτή τη στιγμή;

"Το βασικότερο πρόβλημα των Πομάκων κατά τη γνώμη της εφημερίδας μας και των συλλόγων μας (Κέντρο Πομακικών Ερευνών, Πανελλήνιος Σύλλογος Πομάκων) είναι η πολιτιστική γενοκτονία που δεχόμαστε από τον τουρκικό εθνικισμό. Η λυσσαλέα προσπάθεια των Τούρκων να εξαφανίσουν τον πομακικό πολιτισμό, την πομακική γλώσσα, τα πομακικά ήθη και έθιμα", καταλήγει ο Κεμάλ Φαρζλή.

Περί μειονότητας

Κλείνοντας, παρουσιάζουμε κάποια εθνογραφικά στοιχεία περί μουσουλμανικής μειονότητας.

Το 1922 η Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης αριθμούσε 86.000 άτομα. Η πλέον πρόσφατη απογραφή  του 2011 κατέγραψε 103.000 περίπου άτομα, ποσοστό 31% του συνολικού πληθυσμού της Θράκης.

Την μειονότητα απαρτίζουν τρεις εθνοτικές ομάδες : 50 % είναι τουρκικής καταγωγής, 35% Πομάκοι και 15% Ρομά (Αθίγγανους τους αναφέρει το Υπ. Εξωτερικών). Κάθε μία από τις ομάδες αυτές διατηρεί την δική της γλώσσα και τις παραδόσεις της και για τον λόγο αυτό οι συντάκτες της Συνθήκης της Λωζάνης προσδιόρισαν τη μειονότητα ως θρησκευτική.

"Τα θέματα της Μειονότητας είναι κατά κύριο λόγο ζητήματα εσωτερικής πολιτικής, το δε Υπουργείο Εξωτερικών διατηρεί συμβουλευτικό ρόλο στο συντονισμό των συναρμοδίων καθ’ ύλη Υπουργείων. Η ενασχόλησή των υπηρεσιών του Υπουργείου Εξωτερικών με τα θέματα της μειονότητας στη Θράκη καθώς επίσης και με τα θέματα της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη, την Ίμβρο και την Τένεδο, αποσκοπεί στην τήρηση των διεθνών συμβατικών υποχρεώσεων που απορρέουν από τις διατάξεις της Συνθήκης Ειρήνης, των Συμβάσεων και των Πρωτοκόλλων που υπογράφηκαν το 1923 στη Λωζάνη", αναφέρει το υπ. Εξωτερικών.

Μένει να δούμε ποια θα είναι η στάση της Πολιτείας μετά τα τελευταία αποτελέσματα των ευρωεκλογών και πώς θα προσεγγιστεί το "καυτό" και ιδιαιτέρως λεπτό ζήτημα της Θράκης από εδώ και στο εξής. Το μόνο σίγουρο, είναι ότι το κεφάλαιο της μουσουλμανικής μειονότητας, δεν πρέπει να εξακολουθήσει να είναι αντικείμενο μικροπολιτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ όσων διεκδικούν την ψήφο των ντόπιων κατοίκων της περιοχής.

Το NEWS 247 είχε επικοινωνία με το Κόμμα Ισότητας Ειρήνης και Φιλίας (DEB) και τις επόμενες ημέρες αναμένεται να δημοσιευθεί συνέντευξη των επικεφαλής του σχετικά με το εκλογικό αποτέλεσμα των πρόσφατων ευρωεκλογών

Χρήστος Δεμέτης
news247