Bράδυ Σαββάτου. Είχα κανονίσει να πάω θέατρο με μία φίλη μου, αλλά η μέρα ήταν κουραστική και η διάθεσή μου στα τάρταρα. Ωστόσο αποφάσισα να μη μείνω μέσα.
Φτάσαμε στο Badminton. Όταν μπήκα στην αίθουσα είχα την αίσθηση ότι έμπαινα σε μπαρ. Νέοι άνθρωποι, καθισμένοι σε τραπεζάκια, και απολάμβαναν χαλαρά το ποτό τους. Παρήγγειλα ένα ποτήρι κόκκινο κρασί…
Η αίθουσα πλημμύρισε από γέλια πριν ο Σίλας βγει στη σκηνή, όταν σε μεγάλα μόνιτορ προβλήθηκε βιντεάκι που τον έδειχνε ως άλλο Μπραντ Πητ να διαφημίζει ένα πανάκριβο μπουκαλάκι πετρελαίου θέρμανσης.
Βγήκε στη σκηνή, γεμάτος ενέργεια. Η μία ατάκα διαδεχόταν την άλλη. Για τη Χρυσή Αυγή, τους πολιτικούς, την τηλεόραση, τον Λαζόπουλο… ενώ κάθε τόσο έβαζε στο παιχνίδι και τους θεατές!
Δεν κατάλαβα πότε τελείωσε η παράσταση… τότε συνειδητοποίησα οτι με είχε πονέσει το στόμα από τα γέλια.
Ο Σίλας βγήκε από τα καμαρίνια, πέρασε από όλα τα τραπέζια , μίλησε με όλους και τελευταία ήρθε στο τραπέζι μας.
Δεν το είχα στο πρόγραμμα αλλά αυθόρμητα του πρότεινα τη συνέντευξη για την aixmi.gr.
Αν θέλουμε πάλι ξερονήσια ας ψηφίσουμε Χρυσή Αυγή
- «Αφιερώνεις» το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης στη Χρυσή Αυγή. Είσαι από τους λίγους καλλιτέχνες που τολμούν και μιλάνε δημοσίως. Ποια είναι η γνώμη σου για το «φαινόμενο;
Υπάρχει σοβαρός άνθρωπος που να αμφιβάλλει ότι η Χρυσή Αυγή είναι ναζιστικό κόμμα; Προτείνει στον λαό, μιας κι απέτυχαν οι γιατροί, την επόμενη φορά να μη βρει καλυτέρους γιατρούς αλλά να πάει στον χασάπη να τους κάνει καλά. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανοησία απ’ το επιχείρημα των καθαρών χεριών. Συνδέονται ευθέως με τους ναζί και τη Χούντα. Πιο βρώμικα χέρια απ’ αυτά δεν ξέρω.
Γι αυτό και θεωρώ άστοχες τις συγκρίσεις/συμψηφισμούς των δυο άκρων. Το ΚΚΕ π.χ. δεν αμφισβήτησε ποτέ το Πολίτευμα. Οι ναζιστές το λένε ξεκάθαρα κι ευθέως, μιλώντας απαξιωτικά για τον Κοινοβουλευτισμό. Η αντιπρότασή τους ποια είναι; Κάνας συνταγματάρχης;
Αν ο λαός θέλει να ξαναζήσει τα ξερονήσια και να δώσει και την υπόλοιπη μισή Κύπρο στην Τουρκία, ας επιλέξει Χρυσή Αυγή να τελειώνουμε. Απροπό, το Der Spiegel τους χαρακτήρισε «συμμορία δολοφόνων».
- Τις τελευταίες μέρες ήρθε ξανά στην επικαιρότητα το χαστούκι του Ηλία Κασιδιάρη στην Λιάνα Κανέλη με την άρση της ασυλίας του. Το γεγονός σε είχε τρομάξει;
Όχι. Το γεγονός καθόλου. Αυτό που φοβήθηκα και τελικά με απογοήτευσε, είναι η μετέπειτα αποδοχή του από μερίδα του κόσμου. Τόση Ιστορία, τόσος Πολιτισμός αυτής της χώρας και τόσο, υποτίθεται, εθιμικό δίκιο μιας γενναίας παράδοσης, να επιδοκιμάζει τη βία ενός «ανδρός» εναντίον μιας γυναίκας. Ο οποίος μετά κρύφτηκε (σαν άντρας που ήταν) κι απ’ το αυτόφωρο, ώστε ν’ αποφύγει ν’ αναλάβει τις ευθύνες της πράξης του.
Όταν ο εκπρόσωπος του κόμματος, ο κατεξοχήν αρμόδιος για την επικοινωνία, εκφράζεται με κατούρημα, από κει και πέρα είναι θέμα στοιχειώδους αντίληψης αν καταλαβαίνεις τι επακολουθεί.
- Πώς σου φάνηκε ότι κάποιοι βουλευτές της ΝΔ ψήφισαν κατά της άρσης της ασυλίας του;
Δε μ’ ενδιαφέρει τι πραγματικά τι είχαν στο κεφάλι τους -αν είχαν κάτι, αυτοί οι βουλευτές. Με ενδιαφέρει να δω αν θα επιβραβεύσουν ή όχι τη στάση τους οι ψηφοφόροι. Οι πολίτες θα αναλάβουν τις ευθύνες τους; Η Δημοκρατία έχει δουλειά κι ευθύνη.
Ο Μεγαλέξανδρος κυνηγούσε Πακιστανούς λαθρομετανάστες
- Τελευταία η Χρυσή Αυγή διαφημίζει βρεφονηπιακούς σταθμούς και κατηχητικά μόνο για Ελληνόπουλα, ακόμη και διαχωρισμό Ελληνόπουλων και ξένων παιδιών στις σχολικές τάξεις…
Ακολουθεί κατά γράμμα τις μεθόδους του ολοκληρωτισμού. Τη μετατροπή του πολίτη σε «μαζάνθρωπο», ο οποίος μετά είναι ικανός για τα χειρότερα εγκλήματα εναντίον της ανθρωπότητας. Έχουν ειπωθεί όλα. Έτσι προχείρως ,όποιος έχει απορίες, αρκεί να διαβάσει «Ο Άϊχμαν στην Ιερουσαλήμ. Μια έκθεση για την κοινοτοπία του κακού» της Χάνα Αρέντ μιας κι επανακυκλοφόρησε, ή και «Το Ολοκληρωτικό Σύστημα», το μνημειώδες έργο της, ώστε να τελειώσουμε με τις αμφιβολίες και τις παρεξηγήσεις του Χρυσαυγιτισμού.
Σε ό,τι αφορά δε τη διδασκαλία σε παιδιά, χρυσαυγίτικης ιστορικής άποψης, μόνο ως πρόσκληση στους σατιρικούς καλλιτέχνες της χώρας μπορώ να το αποδώσω. Εντάξει. Δε θα μπορούσα ποτέ να σκεφτώ ότι ο Μέγας Αλέξανδρος έφτασε μέχρι την Ινδία, γιατί κυνηγούσε Πακιστανούς λαθρομετανάστες. Υποθέτω ότι κάτι τέτοιο θα διδάξουν εε;
Τα ποσοστά της αυξήθηκαν γιατί πήραν «ψήφους διαμαρτυρίας» από ανθρώπους που ήθελαν να δείξουν τη δυσφορία τους στα κόμματα που είχαν την εξουσία. Λένε ότι ψήφισαν Χρυσή Αυγή -χωρίς να ξέρουν καν την ιδεολογία της.
Η Δημοκρατία απαιτεί τη συμμετοχή του πολίτη, ο οποίος έχει απεμπολήσει την ευθύνη της ψήφου του. Οι ίδιοι πολίτες είναι που βγήκαν κάποια μέρα, σε μια πλατεία αγανακτισμένοι και διαμαρτύρονταν για τη διαφθορά, την ασυλία και την ατιμωρησία των πολιτικών.
Πόση ευθύνη, ας πούμε, κρύβει το σύνθημα «Να καεί το μπουρδέλο, η Βουλή»; Στέλνω -ως λαός, όλες τις «πουτάνες» στο Κοινοβούλιο και μετά διαμαρτύρομαι ότι έγινε «μπουρδέλο»; Τι ήθελες να γίνει; Φιλολογικός σύλλογος;
Αν δεχτούμε ότι δεν έχουμε καμιά ευθύνη ως λαός για όσα μας συμβαίνουν, τότε σημαίνει ότι δεν έχουμε καμιά δυνατότητα να αλλάξουμε τα πράγματα.
-Τα ποσοστά της δυστυχώς μεγάλωσαν γιατί πήραν «ψήφους διαμαρτυρίας» από ανθρώπους που ήθελαν απλώς να δείξουν την δυσφορία τους και την απαξίωσή τους στα κόμματα που είχαν την εξουσία ως τώρα. Ακούσαμε ανθρώπους να λένε ότι στις τελευταίες εκλογές ψήφισαν Χρυσή Αυγή -χωρίς καλά καλά να ξέρουν την ιδεολογία της -ενώ στις προηγούμενες ΣΥΡΙΖΑ. Ποια η γνώμη σου για την ψήφο «ελαφρά τη καρδία»;
Αυτό είναι το τίμημα της Δημοκρατίας. Οι πολίτες είναι ανεκπαίδευτοι και καθησυχασμένοι γιατί πήραν σαν δεδομένο την εύρυθμη λειτουργιά ενός πολιτεύματος το οποίο στηρίζεται στη συνεχή επαγρύπνηση των εντολέων. Εδώ είναι το πρόβλημα. Γι αυτό φτάσαμε στη Χ.Αυγη. Η Δημοκρατία απαιτεί τη συμμετοχή του πολίτη ο οποίος έχει απεμπολήσει την ευθύνη της ψήφου του.
Ο βουλευτής και υπ. Μακεδονίας Θράκης της ΝΔ Θ.Καράογλου για παράδειγμα, έχει μπουκάρει στο γήπεδο κι έχει δείρει τον διαιτητή σε μια επίδειξη ανέξοδης μαγκιάς και δεν έχει δικαστεί ποτέ γι αυτό. Ο ψηφοφόρος τον επιβράβευσε ξαναψηφίζοντας τον κι «αθωώνοντας» τον για την παραβίαση του νομού. Αυτοί οι ίδιοι πολίτες είναι που βγήκαν κάποια άλλη μέρα, σε μια πλατεία, αγανακτισμένοι και διαμαρτύρονταν για τη διαφθορά, την ασυλία και την ατιμωρησία των πολιτικών.
Αυτή δεν είναι η ευθύνη του πολίτη γι αυτούς που ψηφίζει?
Πόση ευθύνη ας πούμε κρύβει το σύνθημα «να καεί το μπουρδέλο, η βουλή»; Στέλνω -ως λαός, όλες τις «πουτάνες» στο κοινοβούλιο και μετά διαμαρτύρομαι ότι έγινε «μπουρδέλο»; Τι ήθελες να γίνει; Φιλολογικός σύλλογος;
Αν δεχτούμε ότι δεν έχουμε καμιά ευθύνη ως λαός για όσα μας συμβαίνουν, τότε σημαίνει ότι δεν έχουμε καμιά δυνατότητα ν αλλάξουμε τα πράγματα.
Η ένσταση του Τρότσκι για την κοινοβουλευτική δημοκρατία, δεν ήταν ότι δίνει υπερβολικά πολλή εξουσία στις απαίδευτες μάζες αλλά παραδόξως ότι παθητικοποιεί τις μάζες, αφήνοντας την πρωτοβουλία στον μηχανισμό της κρατικής εξουσίας.
Είναι λάθος αυτό το «Αν οι εκλογές άλλαζαν τα πράγματα, θ απαγορεύονταν». Οι εκλογές απαγορεύονται. Γι αυτό λέγεται χούντα ένα καθεστώς. Ο Αλιέντε μ εκλογές βγήκε. Ο Χίτλερ επίσης κι άλλαξε τόσο τα πράγματα. Γι αυτό πρέπει να προσέχεις τι ψηφίζεις. Γι αυτό η ψήφος έχει δύναμη. Μην αναφερθούμε στον Στάλιν που έσβηνε τη λέξη «εκλογές» κι απ τα λεξικά.
- Δημοσκοπήσεις δίνουν υψηλά ποσοστά στη Χρυσή Αυγή και σε μελλοντικές εκλογές στον Δήμο Αθηναίων… Φοβάσαι ότι θα επιβεβαιωθούν;
Ο Ραφαηλίδης έλεγε ότι καθένας έχει δικαίωμα στην ηλιθιότητα. Αυτό είναι το τίμημα της Δημοκρατίας. Ελπίζω να αντιληφθεί ο κόσμος την αληθινή ταυτότητα του φασισμού.Συνηθίζουμε στην Ελλάδα να εκλέγουμε άλλοθι κι όχι αντιπροσώπους. Ψηφίζουμε ανθρώπους για να τους φορτώσουμε όλες τις αμαρτίες. Δε λέω ότι δε φέρουν ευθύνη οι πολιτικοί «άρχοντες» (και μάλιστα τη μεγαλύτερη), αλλά πως «Το της πόλεως όλης ήθος ομοιούται τοις άρχουσιν» του Ισοκράτη. Πρέπει να επανασυνδέσουμε τα νοήματα με τις λέξεις για να συνεννοηθούμε. Αν δε συμφωνήσουμε σ’ αυτό, ποτέ δε θα συμφιλιωθεί η κοινωνία με το νόμο της. Τα γεγονότα της Ιερισσού, είναι επανάληψη της Κερατέας. Ένα Κράτος αφερέγγυο, προσπαθεί να πείσει μια κοινωνία, που το βλέπει σαν εχθρό της. Σαφώς κι έχουμε τέτοιο κράτος. Είναι αφερέγγυο είτε γιατί δε μπόρεσε να επιβάλλει τον «δίκαιο νόμο» στην Κερατέα, είτε γιατί πήγε να επιβάλλει «άδικο νόμο. Ο πολίτης της Ιερισσού αμφιβάλλει δικαίως για τις προθέσεις και τις εγγυήσεις της Πολιτείας, ενώ παράλληλα ξέρει ότι είναι θέμα αντίστασης η εφαρμογή του νομού. Οι θεσμοί θεωρούνται εκφάνσεις του «κατεστημένου» και δεν περιβάλλονται με λαϊκή εμπιστοσύνη. Πρέπει λοιπόν, να συνδεθεί η κοινωνία με το νόμο της, ώστε να νιώθουν οι πολίτες ότι το Κράτος είναι αυτοί.
Αν ο Γλέζος είναι προδότης και ο Χίτλερ αθώος…
- Φταίνε οι μετανάστες για όλα τα προβλήματα των Ελλήνων;
Αν στο μυαλό σου ο Γλέζος είναι προδότης ή για τον Χίτλερ δεν έχει αποφανθεί η Ιστορία, τότε ναι, μπορεί και να φταίνε οι μετανάστες. Μπορεί να φταίει κι η σύνοδος του Πλούτωνα με την Αφροδίτη κι ο Ερμής που ήταν ανάδρομος. Αν θες να ζήσεις υπεραπλουστευτικά, ο Μπάτμαν είναι ο καλός κι ο Τζόκερ ο κακός. Απλώς να ξέρεις ότι είσαι Χρυσαυγίτης.
Οι μετανάστες δε φταίνε ούτε για το μεταναστευτικό. Το μεταναστευτικό είναι υπαρκτό πρόβλημα, για το οποίο όμως δεν μπορεί να φταίει όποιος μεταναστεύει γιατί πεινάει ή διώκεται. Ευθύνη έχει το κάθε κράτος ή και η Ευρώπη για το πώς χειρίζεται το θέμα, καθώς και η παγκόσμια κοινότητα που δημιουργεί συνθήκες που προκαλούν μεταναστευτικά ρεύματα.
- Με όλα αυτά που προσάπτεις στην Χρυσή Αυγή συχνά γίνεσαι στόχος στα social media… Έχει γίνει κάτι αντίστοιχο στην πραγματική ζωή; Φοβάσαι;
Όχι συστηματικά, σποραδικά μόνο, από Χρυσαυγίτες. Όπως λέω και στην παράσταση, το πρώτο βήμα προς την ήττα είναι ο φόβος. Βρίσκω ταπεινωτικό στην Ελλάδα του 2013, να νιώθει ο πολίτης φόβο απ’ το φασισμό. Δεν πρέπει να καταδέχεται να φοβάται και θα έβρισκα και την ερώτηση -αν δε σε ήξερα – προβοκατόρικη. Θα έπρεπε να τους φοβόμαστε; Και αλήθεια, πώς νιώθει ο κόσμος που τίθεται θέμα αν πρέπει να φοβάται ένα κόμμα;
- Μεγάλο μέρος της παράστασης είναι αφιερωμένο στην πολιτική. Είσαι πολιτικοποιημένος; Κομματικοποιημένος;
Μέχρι πολιτικοποιημένος. Κομματικοποιημένος ποτέ. Κάνω πολιτικό stand up, πολιτική σάτιρα, και δε θέλω να δεσμεύομαι από «κανένα δόγμα» ώστε να βλέπω τα λάθη των πολιτικών «απ’ όπου κι αν προέρχονται»- ελευθέρα κι ανεξάρτητα.
Το «ελευθέρα» κι «ανεξάρτητα» δε διασφαλίζει την ορθότητα της άποψης φυσικά, αλλά η σκέψη ξεκινά μ’ ένα ατού παραπάνω, διότι έχει αποβάλλει το όποιο κομματικό, ιδεολογικό φίλτρο. Σε κάθε περίπτωση δε χρειάζεται να είμαι «δεξιός» για να πω ότι οι επίορκοι κι οι κοπανατζήδες πρέπει ν’ απολύονται ή «αριστερός» για να θέλω πραγματικό κοινωνικό κράτος, με άριστη δημόσια Παιδεία και Υγεία για όλους.
Η τριτοκομματική κυβέρνηση; Είναι θλιβεροί διαχειριστές
- Πώς κρίνεις την τρικομματική κυβέρνηση;
Είναι η κυβέρνηση του «βλέποντας και κάνοντας,του ό,τι μπορούμε, ό,τι προλαβαίνουμε..». Κι ίσως και του «ό,τι να ναι.» Είναι θλιβεροί διαχειριστές μιας προκύπτουσας κατάστασης που δεν περίμεναν ό,τι θα μας βρει. Γιατί άραγε; Τα κόμματα εξουσίας, για χρόνια, διασπάθισαν ό,τι χρήμα εισήλθε στη χώρα, φροντίζοντας να μην επενδυθεί σε τίποτα παραγωγικό -και ξαφνικά πρόεκυψε χρεοκοπία. Βγήκες στον ωκεανό χωρίς πανιά ή μηχανές, και τώρα που ήρθε η τρικυμία αναρωτιέσαι αν αρκεί η μια σφυρίχτρα που πήρες μαζί σου για να μη βουλιάξεις;
- Πώς βλέπεις το γεγονός ότι η χώρα «σώζεται » κάθε τόσο; Πιστεύεις ότι πραγματικά κινδυνεύει και πραγματικά σώζεται;
Ότι κινδυνεύει, κινδυνεύει. Το ότι σώζεται, παίζεται. Το πρόβλημα είναι αυτό που λέγαμε στα οικονομικά «opportunity cost». Αν ακολουθήσεις δηλαδή μια επιλογή Α, δεν ξέρεις αν είναι επιτυχημένη διότι δεν ξέρεις το αποτελέσματα της επιλογής Β που δεν ακολούθησες ώστε να συγκρίνεις.
Βέβαια τώρα με την Κύπρο, λένε οι «μνημονιακοί» να τι θα παθαίναμε, αλλά δεν ξέρω πόσο σίγουρο για συμπεράσματα είναι να συγκρίνεις τις δυο περιπτώσεις.
Όταν η Αριστερά έρχεται στην εξουσία γίνεται Δεξιά
- Βλέπεις κάποια ελπίδα στον ΣΥΡΙΖΑ ;
Βλέπω το ΠΑΣΟΚ του ‘81 λίγο στο πιο στριμωγμένο. Ο Αντρέας, για παράδειγμα, δεν είχε deadline για να βγει απ’ την τότε ΕΟΚ κι απ το ΝΑΤΟ που ήταν και το ίδιο συνδικάτο, σύμφωνα με το σύνθημα. Την Ιστορία την είδαμε. Τι γίνεται η Αριστερά όταν έρχεται στη εξουσία; Δεξιά.
Ο Ζίζεκ λέει στο «Πρώτα σαν τραγωδία και μετά σαν φάρσα» ότι το πραγματικό θύμα της εποχής είναι η Αριστερά: «Υπάρχει βάσιμη πιθανότητα το κύριο θύμα της τρέχουσας κρίσης να μην είναι ο Καπιταλισμός, αλλά η ίδια η Αριστερά, στο μέτρο που η αδυναμία της να προτείνει εφικτή παγκόσμια εναλλακτική οδό, έγινε και πάλι εμφανής τοις πάσι. Η Αριστερά ήταν που συνελήφθη καθεύδουσα».
Πάντως, κι εγώ βλέπω grosso modo δυο πολιτικές, του ΚΚΕ και των υπολοίπων.
Στην συνέντευξη του Τσίπρα για παράδειγμα που παρακολούθησα στους Νέους Φακέλους του Σκάι, δεν κατάλαβα αν ο σύντροφος είναι με τον Ζίζεκ η τον Γκράμσι.
Σε κάθε περίπτωση το πλεονέκτημα της αντιπολίτευσης είναι πως είναι αντιπολίτευση. Θέλω να πω ότι ο καθένας μπορεί να λέει 50 πράγματα, αλλά μπορεί να κάνει μόνο ένα.
Μόνο ο Καποδίστριας και ο Ελευθέριος Βενιζέλος θα μπορούσαν
- Υπάρχουν κάποιοι πολιτικοί που σε εμπνέουν; Νέοι ή παλαιότεροι; Ποιος θα `θελες να κρατάει τώρα το τιμόνι της χώρας;
Μωρέ εγώ θα ήθελα κάποιον που να κρατάει το τιμόνι από πριν, ώστε να μη φτάσουμε σ αυτήν εδώ τη συγκυρία. Οι μόνοι που σκέφτομαι είναι ο Καποδίστριας κι ο Βενιζέλος. Να διευκρινίσω, ο Ελευθέριος! Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε ηγέτη χαρισματικό που να εμπνεύσει αλλά και να μεταδώσει άλλη νοοτροπία στους πολίτες. Μια απ’ τις παθογένειες μας είναι κι αυτό.
Έχουμε δυσκολία να εντοπίσουμε και να κατανοήσουμε τα προβλήματα.
Μπαλαντζάρουμε μεταξύ δεξιού κι αριστερού λαϊκισμού. Ο δεξιός λαϊκισμός υπερβάλλει ως προς τις υπαρκτές απειλές (τρομοκρατία, παραβατικότητα, μετανάστες) ώστε να εκμεταλλευτεί πολιτικά τους φόβους που μεγέθυνε, ο αριστερός λαϊκισμός υποεκτιμά ή αγνοεί πραγματικές απειλές (ανεξέλεγκτη μετανάστευση, τρομοκρατία, παραβατικότητα) και τις αντικαθιστά με άλλες ώστε να αποφύγει να δώσει πειστικές κι αξιόπιστες λύσεις.
Είναι κρίμα που το μόνο που προτείνει η Αριστερά στην κοινωνία είναι «ανυπακοή» κι «απειθαρχία». Το «σύστημα» είμαστε εμείς και η αλλαγή του ξεκινά από μας. Ο Μαγιακόφσκι έλεγε ότι ο Σοσιαλισμός «είναι στο σπίτι, στην οικογένεια, στην καθημερινή ρουτίνα».
Η αγανάκτηση δε συνιστά πολιτική. Αντικαθιστά την πολιτική σκέψη με αντικαπιταλιστικά ξόρκια.
- Βλέπεις πουθενά ελπίδα;
«Αν ο άνθρωπος θέλει να ζήσει, πρέπει να αλλάξει», Καρλ Γιασπερς, Γερμανός φιλόσοφος. Εμείς ζούμε στη χώρα που χρειάζεται αλλαγές γενικά, αλλά καμία αλλαγή συγκεκριμένα. Έχουν έρθει τα πάνω κάτω, για να βρούμε τρόπο να απολύονται οι επίορκοι από μια υπηρεσία. Θεωρώ επαναστατικό το να μπορείς να αλλάζεις εαυτό και νοοτροπία, όταν αντιλαμβάνεσαι ότι είναι λάθος. Ο Κέινς έλεγε, όταν αλλάζουν τα δεδομένα αλλάζω γνώμη. Εσείς κύριε τι κάνετε;
Έχουμε κακή Δημοκρατία. Η κακή Δημοκρατία, όμως, δε διορθώνεται με «καλό» φασισμό. Διορθώνεται με περισσότερη Δημοκρατία και με ενίσχυση των θεσμών.
- Μεγάλη συζήτηση γίνεται για τη σάτιρα και τα όριά της. Χρειάστηκε ποτέ να απολογηθείς επειδή τα υπερέβης;
Έχει όρια η αναπαράσταση της αλήθειας; Έχουν όρια τα χρώματα που θα χρησιμοποιήσεις σ’ έναν πίνακα; Έχει όρια μια πέτρα στην οποία θα σμιλέψεις ένα, δυο ή τρία κορμιά; Έχουν όρια οι λέξεις;
Η σάτιρα δεν είναι λέξεις και νοήματα; Έχουν όρια αυτά; Νομίζω πως το όριο της σάτιρας είναι η ευστοχία της. Το χω ξαναπεί ως παράδειγμα, αν ο Λαζόπουλος έκανε τα αστεία της αταλαντοσύνης της Ντενίση με τον Κιμούλη, δε θα γελούσε κανείς. Ούτε καν θα καταλάβαιναν τι εννοεί. Η ευστοχία περιλαμβάνει δικαιοσύνη κι ως εκ τούτου γίνεται αποδεκτή. Αν υπερέβην κι όποτε τα όριά της, προφανώς θα ήταν τα αστεία που δεν λειτουργούσαν. Εκεί υπάρχει εσωτερική υποσυνείδητη λειτουργία του κωμικού, που είτε τα διορθώνει είτε τα αποσύρει. «Συγγραφέας», έλεγε ο Σακελάριος, «είναι αυτός που ξέρει να σβήνει κι όχι μόνο να γράφει».
- Γιατί «σου τη σπάει» ο Λαζόπουλος»; Σε έχω ακούσει να λες ότι είναι υποκριτικό ένας πλούσιος άνθρωπος να παρουσιάζεται ως «Ρομπέν των φτωχών» αλλά και ότι τον κράζεις επειδή είναι μέρος του συστήματος στο οποίο κι εσύ θα ήθελες να εισχωρήσεις;
Έχω μιλήσει, σατιρίσει, αναλύσει τόσο πολύ τον Λαζόπουλο σα φαινόμενο που θα μπορούσα να κάνω διατριβή. Τον όρο «κράξιμο» δεν τον αποδέχομαι, δε τον χρησιμοποιώ. Δεν «κράζω» ποτέ. Σατιρίζω, σχολιάζω, κριτικάρω ναι. Αυτό που με ενοχλεί στον Λαζόπουλο είναι πως έχει «χάσει» τα μαλλιά της κεφαλής του κι αντί να τα ξυρίσει ή να τα ‘χει κοντά ο φαλακρός, αφήνει μαλλί απ’ τα πλάγια σα ξεφτισμένα κρόσσια και τα περνά από πάνω ως τo απέναντι αυτί, για να μας ξεγελάσει. Εεεεε, θέλω να του πω ότι φαίνεται. Κι όταν «φυσάει» φαίνεται περισσότερο..
- Θεωρείς ότι υπάρχουν καλοί Έλληνες κωμικοί ηθοποιοί; Ποιος είναι ο αγαπημένος σου; Θέλησες ποτέ να μιμηθείς κάποιον;
Θεωρώ τον Λογοθετίδη πολύ σπουδαίο, περίπου σαν τον Καβάφη της κωμωδίας. Μια Σχολή μόνος του που δεν μπόρεσε να βρει μιμητές. Αμέσως μετά έχω τον Χατζηχρήστο, τον θεωρώ κωμική ευφυΐα. Ο Χατζηχρήστος στο «Της κακομοίρας» είναι ο απόλυτος φύσει κωμικός, ενώ στον «Ηλία του 16ου» ο ιδανικός θέσει κωμικός. Φυσικά βοήθησαν και τα έργα κι η εποχή. Προσέξτε, το ένα έργο στηρίζεται απολύτως στην υποκριτική του πρωταγωνιστή, διότι έχει υποτυπώδες σενάριο, ενώ το άλλο έχει δραματουργία που θέλει να την υπηρετήσεις κομψά.Οπωσδήποτε ο Ηλιόπουλος κι ο Κωνσταντάρας ακολουθούν μαζί με τη Ρένα Βλαχόπουλου. Εδώ πρέπει ν αναφέρω τον Κώστα Βουτσά με τον οποίο είχα την τύχη (λόγω έκτακτης αντικατάστασης) να με διαλέξει να παίξω μαζί του σε κωμωδία, στο θέατρο Αλίκη το 2001, και, μάλιστα, σε αρκετά μεγάλο ρόλο. Ότι έμαθα απ’ αυτόν εκείνη τη σεζόν, είναι τα μισά απ’ όσα έμαθα 3 χρόνια στη Σχολή του Κρατικού Θεάτρου που σπούδασα. Τον αγαπώ πάντα και τον ευχαριστώ.
- Ποια είναι η γνώμη σου για τους Ράδιο Αρβύλα;
Υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο χιούμορ. Από την πλάκα, τη μπαλαφάρα και το λογοπαίγνιο μέχρι το ευφυολόγημα, την παρωδία και τη σάτιρα. Αρκεί να ξέρουμε κάθε φορά τι μας κάνει και γελάμε και φχαριστιόμαστε. Εγώ θα πω: «έχω αλλεργία προς τις εξουσίες αλλά αλλεργία στο τετράγωνο προς τους παπάδες, διότι όλες οι εξουσίες θέλουν να σε εξουσιάζουν εν ζωή, οι παπάδες και μετά θάνατον», οι Αρβύλα αντ` αυτού θα δείξουν μιαν αφίσα του Άνθιμου ζωγραφισμένου σαν γκοθά και κάνοντάς τον καρικατούρα. Είναι δυο εκφάνσεις του χιούμορ. Σε κάποιους ταιριάζει ίσως περισσότερο η μια, σε άλλους η άλλη, και σε πολλούς και οι δυο. Από κει και πέρα για να κρατούν τόσον καιρό, οπωσδήποτε κάτι προσφέρουν.
Δεν είναι κακό να κάνεις και πλάκα αρκεί να την κάνεις καλά. Αυτό που δε δέχτηκα ποτέ, είναι η εκμετάλλευση ανθρώπων με πρόσχημα το χιούμορ, με τον τρόπο που χρησιμοποιήθηκαν απ` την Αννίτα Πάνια. Είναι απ` τα χυδαιότερα πράγματα που έγιναν στην τηλεόραση.
- Ασχολείσαι καιρό με το stand up comedy ωστόσο το ευρύ κοινό δεν έχει εξοικειωθεί ακόμη με το είδος. Πολλοί φοβούνται ότι ο ηθοποιός θα τους μιλάει από σκηνής και θα τους φέρει σε δύσκολη θέση…
Πιστεύω ότι ο ελληνικός στρεβλός τρόπος παράστασης standup comedy έχει οριστικά τελειώσει. Είναι κωμικός –σατιρικός μονόλογος στον οποίο ο ηθοποιός επικοινωνεί με το κοινό αμφίδρομα και διαδραστικά μεν αλλά μόνο ως προς την κατάργηση του «τέταρτου τοίχου», σε αντίθεση με μια συμβατική κλασσική παράσταση. Απ` τον Ζερβιόν Πισκατόρ, τον Μπέρτολτ Μπρεχτ, το επικό θέατρο και την «αποστασιοποίηση» ως τα ιρλανδέζικα μπαρ κι απ’ τους κονφερασιέ των βερολινέζικων καμπαρέ ως την ελληνική επιθεώρηση, η δουλειά του κωμικού είναι να κάνει τον θεατή να φύγει ικανοποιημένος κι όχι προσβεβλημένος.
Το standup έχει για τα καλά στεριώσει και μπολιαστεί με νέο αίμα και πιστεύω ότι εδραιώνεται όλο και πιο πολύ στη συνείδηση του κοινού αλλά και των επαγγελματιών που βλέπουν μια οικονομική κι εφικτή παραγωγή ως λύση στην προσφορά θεάματος.
Καλλιτεχνικά όμως το standup είναι η επιθεώρηση των επόμενων δεκαετιών γιατί αποτελεί την ουσία, το απόσταγμα, την καθαρή μορφή του επιθεωρησιακού μονολόγου. Αν το θέατρο είναι ένα σανίδι κι ένα πάθος που λέει ο Λόπε Ντε Βέγκα, το stand up είναι ένα σανίδι και δυο πάθη, διότι ο standup comedian εκτός της αντικειμενικής δυσκολίας της ερμηνείας ενός έργου, δεν έχει κι όλη εκείνη την σκηνική κι ενδυματολογική πανοπλία ενός ηθοποιού που «προστατεύεται» από ένα «ρόλο». Η αλλιώς: κάνουμε μια υπερπαραγωγή μ ένα μικρόφωνο κι ένα προβολέα. Ο κωμικός και καλείται να πει την «αλήθεια» του και είναι και «γυμνός».
Αν βάλεις και το γεγονός ότι ο κάθε κωμικός τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα προς το παρόν, γράφει και μόνος του τα κείμενα, είναι δηλαδή, συγγραφέας, σκηνοθέτης κι ερμηνευτής, αντιλαμβάνεσαι το βαθμό δυσκολίας που έχει μια τέτοια παράσταση. Αν υποθέσουμε ότι είναι και άρτια, έχεις έναν περφόρμερ ο οποίος για 1.30-2.00 ώρες, κάνει μόνος του μια παράσταση δίχως κενά –χωρίς κοιλιά δηλαδή όπως λέμε, κρατώντας ένα κοινό σε διαρκή εγρήγορση όταν αυτό δε γελάει η δεν ξεκαρδίζεται.
Αυτό που θα ήταν απορίας άξιο -ίσως σε άλλη χώρα αλλά όχι στην Ελλάδα, είναι πως η θεατρική κριτική κοιμάται τον νήδυμο. Ίσως για να επαληθεύσει τον Β. Ραφαηλίδη που έλεγε ότι «οι κατ επάγγελμα κριτικοί Τέχνης, κατ ουσίαν είναι άχρηστοι».
Πως είναι δυνατόν τόσα χρόνια, ένας άνθρωπος του θεάτρου υποτίθεται, να μην έχει την περιέργεια να ρωτήσει, να μάθει, να δει, πως ένας κωμικός μόνος του, κρατάει ένα θέατρο και παίζει μια παράσταση δυο ωρών, όλη τη σεζόν με δικό του κείμενο ρε αδερφέ; Και δεν αναφέρομαι σε μένα, για να μην παρεξηγηθώ. Απλώς κι η κριτική θεάτρου στην Ελλάδα όπως κι όλα, όταν δεν είναι αρπακολλατζίδικη προφανώς εξυπηρετεί αλισβερίσια.
- Λένε ότι οι κωμικοί ηθοποιοί που κάνουν τους άλλους να γελάνε συχνά δε γελάνε πολύ στην προσωπική τους ζωή και ότι αρκετοί είναι είναι μελαγχολικοί ακόμη και καταθλιπτικοί. Ισχύει;
Έτσι λένε. Στη δική μου περίπτωση δεν ισχύει καθόλου -και κακώς το λέω -γιατί μπορεί να αποτελέσει επιχείρημα για το αν και κατά πόσο είμαι καλός κωμικός. Απ’ τους κωμικούς που ξέρω κι απ’ τους παλιούς που γνώρισα, όπως ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ήταν μια χαρά κανονικοί άνθρωποι. Ο Βουτσάς, βέβαια, διαφέρει αφού από μικρός πρέπει να έπεσε μέσα στη χύτρα με την ενέργεια και την αισιοδοξία. Νομίζω ότι πρόκειται περί μύθου που δημιουργήθηκε ακριβώς επειδή η «κανονικότητα» σ’ έναν κωμικό, χτυπάει και φαίνεται σα κατάθλιψη σε αντιδιαστολή με τη δουλειά του.
- Σε παρακολουθώ στα social media, είσαι πολύ ενεργός …Είσαι φαν της Τεχνολογίας; Τη θεωρείς σημαντικό εργαλείο για να δείξει ο καλλιτέχνης τη δουλειά του; Βοηθάει το facebook να γεμίσει το θέατρο;
Τα social media περνούν την εφηβεία τους. Η ανθρωπότητα κατά καιρούς έχει κάνει ανακαλύψεις για τις οποίες κατάλαβε πολύ αργότερα πόσο τρομακτικές ήταν. «Το ραδιόφωνο δεν έχει μέλλον»-Λόρδος Κελβιν Πρόεδρος του Βασιλικού Συλλόγου,1890-95. «Η τηλεόραση δε θα κρατήσει πολύ. Είναι μια σαπουνόφουσκα» Mary Somerville, πρωτοπόρος των ραδιοφωνικών εκπαιδευτικών εκπομπών.
Το ελληνικό twitter ας πούμε, μου θυμίζει τις «μικροκοινωνίες», που είχαν τους δικούς τους μικρούς ήρωες, όπως για παράδειγμα ο στρατός. Η αξιακή κλίμακα οικοδομείται με άλλα κριτήρια απ’ ό,τι στη ζωή και μάλιστα είναι διαφορετική από τη μια διαδικτυακή κοινότητα στην άλλη. Γνωστός «τρολάς» του twitter έχει εντελώς διαφορετική «εικόνα» και «χαρακτήρα» στο facebook. Η αθρωπολογία, η κοινωνιολογία( ίσως κι η ψυχιατρική), παρακολουθούν τις μεταλλάξεις ανθρώπων σε εικονικές περσόνες που επαναδομούν χαρακτήρες ώστε να μπορούν να καταλύσουν κοινωνικές συμβάσεις χωρίς συνέπειες. Όπως παρατηρεί ο Ευστράτιος Παπάνης επίκουρος καθ. Κοινωνιολογίας Παν. Αιγαίου, «εάν οι συνέπειες των πράξεων είχαν αληθινά αποτελέσματα στους χρήστες, το ίντερνετ θα ήταν ατελείωτο πεδίο φόνων, βιασμών, λαγνείας και παραβίασης των νόμων». Φυσικά αυτοί οι χρήστες δεν αποτελούν την πλειοψηφία
Σε κάθε περίπτωση, η πραγματική ζωή δεν είναι ο μικρόκοσμος του twitter ‘η του facebook. Έχοντας γνώση όλων αυτών, προσπαθώ να κάνω σωστή χρήση. Γράφω τα κείμενα μου, κοινοποιώ τις παραστάσεις μου, κάνω τις διαδικτυακές εκπομπές μου αλλά πάντα σαν εργασία κι όχι σαν ζωή.
- Τι κάνεις αυτή την περίοδο και ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Τι κάνω. Μπόλικο ραδιόφωνο με μικρά σατιρικά σποτάκια κάθε μέρα στο KOSMOS και μια εκπομπή το Σαββατοκύριακο (βράσε όρυζα) στο Πρώτο πρόγραμμα της ΕΡΑ, την καθημερινή σάτιρα της επικαιρότητας στα βίντεο του comedylab.gr, τις «Οδηγίες Κρίσης» στο Badminton κάθε σαββατόβραδο κι ένα σεμινάριο «Η υποκριτική ως εργαλείο στην καθημερινότητα» από την Αction City, που έχει να κάνει ουσιαστικά με το να διδαχθεί κάποιος τον καλύτερο τρόπο ώστε να μεταδώσει ένα μήνυμα. Καλά είναι τόσα, να τα αφήσω; Τα μελλοντικά μου σχέδια είναι να κάνω κάποιες διακοπές και να ξαναρχίσω τη δουλειά. Μετά, να κάνω διακοπές και να ξαναρχίσω δουλειά. Μετά… δικό σας…
*Follow on Twitter: @silaserafim
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου