Η "αχίλλειος πτέρνα" της διαπλοκής

Από τότε που η Ελλάδα υπέγραψε το πρώτο μνημόνιο πολλοί ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι η κρίση θα δώσει αφορμή για μεγάλες αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η χώρα. 
Είτε οικειοθελώς είτε με «απαίτηση» των δανειστών.
Η αλήθεια είναι ότι σχεδόν τρία χρόνια μετά τίποτε το ιδιαίτερο δεν άλλαξε σε ό,τι αφορά τον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού συστήματος, πέραν των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων που δημιούργησε η κρίση.
 Στην πρώτη φάση της κρίσης, τα μεγάλα ΜΜΕ του εξωτερικού καλλιέργησαν την εικόνα των «τεμπέληδων» και ελαφρώς διεφθαρμένων Ελλήνων, που λειτουργούν με το «μπαξίσι» και πίνουν φραπέ όλη μέρα, βοηθούντων και των δηλώσεων που γίνονταν από Έλληνες πολιτικούς, με πρώτο τον Γιώργο Παπανδρέου...


Εικόνα που για να είμαστε ειλικρινείς αποτύπωνε ένα μέρος της ελληνικής πραγματικότητας.

Σήμερα, όμως, που ο ελληνικός λαός έχει «τιμωρηθεί» σκληρά με αλλεπάλληλα μέτρα λιτότητας και το βιοτικό επίπεδο έχει πέσει δραματικά, η κριτική επικεντρώνεται πλέον στους ισχυρούς.

Ήτοι, στο τρίγωνο πολιτικής - εκδοτών - επιχειρηματιών, το οποίο κατακεραύνωσε με χθεσινό του άρθρο το πρακτορείο Reuters, ακολουθώντας κατά πόδας δηλώσεις ξένων υπουργών αλλά και άρθρα άλλων διεθνών ΜΜΕ, για τους «Έλληνες ολιγάρχες».

Νέα «αχίλλειος πτέρνα» της χώρας είναι η διαπλοκή.

Θα ήταν υποκρισία να υποστηρίξουμε ότι όσα καταμαρτυρούνται δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ως Έλληνες έχουμε πολύ καλή αίσθηση του τι συμβαίνει. Και γνωρίζουμε ότι δεν ήταν τυχαίες οι δηλώσεις εγχώριων πολιτικών, με κορυφαία αυτή του Κώστα Καραμανλή, περί… νταβατζήδων, ασχέτως αν όλοι έμειναν στα… λόγια.

Πριν όμως επιστρέψουμε στους «ολιγάρχες», αξίζει να σημειώσουμε ότι η προηγηθείσα εκτενής αρθρογραφία στον ξένο Τύπο για τους απλούς «κηφήνες» της Ελλάδας, συνοδεύτηκε από ένα άκρως «τιμωρητικό» πρώτο μνημόνιο. Κι ότι σταδιακά επήλθε η αποσάθρωση του βιοτικού επιπέδου συνολικά της ελληνικής κοινωνίας, κι όχι μόνο όσων πράγματι ανταποκρίνονταν στο συγκεκριμένο στερεότυπο.

Κατόπιν αυτού, έχει νόημα να αναρωτηθούμε αν η τρέχουσα σκληρή κριτική στην ελληνική διαπλοκή, αναμφίβολα βάσιμη, προκύπτει αποκλειστικώς από αθώα ελατήρια ή υποκρύπτει κι άλλες επιδιώξεις.

Επί του πρακτέου, είναι σαφές ότι ο ξένος παράγοντας (δηλαδή η τρόικα των δανειστών) θα προτάξει τα συμφέροντά του. Στην περίπτωση του «λαού», επί παραδείγματι, όταν διαπίστωσε ότι οι κυβερνώντες δεν είναι πρόθυμοι να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις, τους υποχρέωσε να πιάσουν τα «νούμερα» που απαιτούνταν με νέες σκληρές μειώσεις απολαβών και με καταιγίδα φόρων. Γνωρίζοντας την «αδικία» που συντελείται.

Κάτι ανάλογο εκτιμώ ότι θα συμβεί και στην περίπτωση των «ισχυρών» της Ελλάδας.
Αν το ελληνικό «σύστημα» αποδειχθεί ανίκανο να προσαρμοστεί με δικές του ενέργειες στις νέες συνθήκες, περιορίζοντας τη διαπλοκή, αν οι Έλληνες επιχειρηματίες αρνούνται να προχωρήσουν σε συνενώσεις και σε εξορθολογισμό δραστηριοτήτων, αν επιμένουν να «παρκάρουν» κεφάλαια στο εξωτερικό, τότε το κενό θα καλυφθεί από τους ξένους. Με τρόπο που να έχουν πρόσθετα οφέλη για τον «κόπο» τους.

Τα απανωτά διεθνή ρεπορτάζ για τις επενδύσεις πλούσιων Ελλήνων στο εξωτερικό ούτε είναι φανταστικά ούτε «παίζονται» από ξένα ΜΜΕ άνευ λόγου και αιτίας. Δίνουν «σήμα» ότι οι δανειστές θα κινηθούν σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Προετοιμάζουν το έδαφος ώστε να υπάρχει η απαραίτητη «ηθική» κάλυψη.

Σε αυτό το κλίμα, ορισμένοι κύκλοι στην Ελλάδα σπεύδουν να φωνάξουν για οργανωμένη προσπάθεια «αφελληνισμού» των κέντρων ισχύος, συνδέοντας τεχνηέντως την επιβίωση των διαπλεγμένων (και συχνά… χρεοκοπημένων) συμφερόντων τους με τα συμφέροντα της χώρας.

Το μεγάλο θέμα για την ελληνική πολιτεία, όμως, δεν είναι αν θα πρέπει να προστατευθούν «ως κόρη οφθαλμού» κάποιοι διαπλεκόμενοι. Κάτι τέτοιο θα ήταν πολλαπλώς επιζήμιο για τη χώρα.

Το θέμα είναι αν θα λάβει έγκαιρα πρωτοβουλίες ώστε να καθαρίσει τα του οίκου της και να μεταβεί σε υγιέστερο «σύστημα» λειτουργίας, ή θα αφήσει τους δανειστές να την υποκαταστήσουν (όπως συνέβη σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία τρία χρόνια), επιβάλλοντας ευλόγως και τους όρους τους.
Διότι αν συμβεί το δεύτερο, τότε πράγματι θα δημιουργηθεί κίνδυνος «αφελληνισμού». Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, θα είναι φυσική συνέπεια της αδράνειας. 

Γιώργος Παπανικολάου** Διευθυντής του Euro2day.gr - οι απόψεις που εκφράζονται είναι προσωπικές.