Το
δημόσιο χρέος το 2012 θα διαμορφωθεί στο 170% σύμφωνα με το ΔΝΤ και στο
180% και κάτι ψιλά το 2013.
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να σας τονίσω ότι
ένα τέτοιο χρέος δεν είναι βιώσιμο, εκτός βέβαια αν είσαι Ιαπωνία.
Αλλά το χρέος δεν είναι αυτό που με ανησυχεί.
Αλλά το χρέος δεν είναι αυτό που με ανησυχεί.
Τα έχουμε πει νομίζω πολλές
φορές. Δεν συμφέρει με αφορμή την κατάρρευση της Ελλάδος να διαλυθεί το
ευρωπαϊκό οικοδόμημα (και αυτό θα γίνει αν αφεθεί η Ελλάδα μόνη της), με
αποτέλεσμα, να μας διαγράψουν μέχρι και το τελευταίο cent αν χρειαστεί,
προκείμενου να μην γίνει κάτι τέτοιο. Άρα το χρέος δεν με ανησυχεί,
διότι πέραν του ότι θα μας το διαγράψουν, δεν το πληρώναμε μέχρι σήμερα
έτσι και αλλιώς...
Αυτό που με ανησυχεί είναι η δημοσιονομική προσαρμογή που δείχνει να μην μπορεί να επιτευχθεί με τίποτα. Το πρόβλημα με την δημοσιονομική προσαρμογή είναι το λεγόμενο fiscal multiplier effect -ή με απλά λόγια, ο πολλαπλασιαστής ανάπτυξης που μπορεί να πετύχει κανείς, μέσω της τεχνικής των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Ουσιαστικά, το fiscal multiplier effect, στη θεωρία, λειτουργεί ως εξής: όταν βάζεις στην οικονομία 1% του ΑΕΠ σε χρήμα, θα πάρεις 1,3% ας πούμε σε ανάπτυξη (ένα καθαρά θεωρητικό νούμερο σαν παράδειγμα).
Στη θεωρία, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μπορείς να δανείζεσαι συνέχεια και το ΑΕΠ να μεγαλώνει περισσότερο από το αυξανόμενο χρέος.
Δυστυχώς αυτό λειτουργεί περισσότερο στην θεωρία παρά στην πραγματικότητα.
Αυτό που με ανησυχεί είναι η δημοσιονομική προσαρμογή που δείχνει να μην μπορεί να επιτευχθεί με τίποτα. Το πρόβλημα με την δημοσιονομική προσαρμογή είναι το λεγόμενο fiscal multiplier effect -ή με απλά λόγια, ο πολλαπλασιαστής ανάπτυξης που μπορεί να πετύχει κανείς, μέσω της τεχνικής των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
Ουσιαστικά, το fiscal multiplier effect, στη θεωρία, λειτουργεί ως εξής: όταν βάζεις στην οικονομία 1% του ΑΕΠ σε χρήμα, θα πάρεις 1,3% ας πούμε σε ανάπτυξη (ένα καθαρά θεωρητικό νούμερο σαν παράδειγμα).
Στη θεωρία, αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι μπορείς να δανείζεσαι συνέχεια και το ΑΕΠ να μεγαλώνει περισσότερο από το αυξανόμενο χρέος.
Δυστυχώς αυτό λειτουργεί περισσότερο στην θεωρία παρά στην πραγματικότητα.
Κατ΄ αρχάς το fiscal multiplier effect
λειτουργεί καλά μόνο σε κλειστές οικονομίες. Η Ελλάδα δεν είναι κλειστή
οικονομία. Επίσης, λειτουργεί καλά όταν έχεις ισοσκελισμένους
προϋπολογισμούς και ισοσκελισμένο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, κάτι
που επίσης δεν έχει η Ελλάδα.
Το κυριότερο πρόβλημα όμως με το fiscal multiplier effect είναι ότι λειτουργεί και στην ανάποδη. Αν δηλαδή εσύ μειώσεις τις δαπάνες σου κατά 1% του ΑΕΠ, τότε θα εισπράξεις 1,3% σε ύφεση.
Όποτε ό,τι και να κάνουμε, όσο διαρκεί η δημοσιονομική προσαρμογή, ανάπτυξη δεν θα δούμε.
Το κυριότερο πρόβλημα όμως με το fiscal multiplier effect είναι ότι λειτουργεί και στην ανάποδη. Αν δηλαδή εσύ μειώσεις τις δαπάνες σου κατά 1% του ΑΕΠ, τότε θα εισπράξεις 1,3% σε ύφεση.
Όποτε ό,τι και να κάνουμε, όσο διαρκεί η δημοσιονομική προσαρμογή, ανάπτυξη δεν θα δούμε.
Το πρόβλημα όμως είναι
ότι, η δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να γίνει και δεν μπορούμε να την
αποφύγουμε. Όχι διότι μας το λένε οι της Ευρώπης, αλλά διότι δεν μπορείς
να έχεις ελλείμματα συνέχεια και να περιμένεις πάντα κάποιος να σου τα
πληρώνει.
Σε κάποια φάση θα πρέπει να ισοσκελίσεις τις δαπάνες με τα
έσοδά σου.
Ναι αλλά όπως είπαμε και πιο πάνω, υπάρχει το fiscal multiplier effect, που θα μας το κάνει αδύνατον να ισορροπήσουμε.
Ναι αλλά όπως είπαμε και πιο πάνω, υπάρχει το fiscal multiplier effect, που θα μας το κάνει αδύνατον να ισορροπήσουμε.
Εδώ
έρχεται το κομμάτι που λέω εγώ εδώ και πολύ καιρό, το λεγόμενο νέο
σχέδιο Marshall για την Ελλάδα.
Προκειμένου να αντισταθμιστεί η αρνητικότητα του negative fiscal multiplier effect, θα πρέπει να μπουν λεφτά στην οικονομία, κυρίως μέσα (να μην πω αποκλειστικά) από δημόσιες επενδύσεις. Αν δεν γίνει αυτό, η ύφεση απλά θα συνεχιστεί μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι μας.
Θεωρητικά θα μπορούσε αυτή η οικονομία να ισορροπήσει σε κάποιο σημείο και να αναπτυχθεί από μόνη της, αλλά όχι σε αυτή την κατάσταση που είμαστε. Η αγορά δεν θα επενδύσει ποτέ σε ένα τόσο διεφθαρμένο περιβάλλον με τόση ανομία, κυρίως από την πλευρά της πολιτείας να τονίσω.
Η μοναδική ελπίδα που έχουμε να αναρρώσουμε είναι μόνο με το άρμα της Ευρώπης, κάνοντας τις απαραίτητες θεσμικές διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται, για να γίνουμε επιτέλους μια σωστή δυτική χώρα και να πάψουμε να είμαστε αυτό που είμαστε, μια διεφθαρμένη κομμουνιστική μπανανία του χειρίστου είδους και τίποτα λιγότερο.
Θεωρητικά θα μπορούσαμε και από μόνοι μας να τυπώσουμε δραχμές και να κάναμε αυτές τις επενδύσεις, αλλά η μείωση του βιοτικού μας επιπέδου θα ήταν τόσο μεγάλη, κυρίως από την διολίσθηση της δραχμής, που δεν θα είχε νόημα.
Άσχετα αν η ίδια η Ευρώπη έχει κάνει πολλά λάθη (και η Ελλάδα ακόμα περισσότερα) το θέμα είναι ότι η Ευρώπη είναι η μονή μας ελπίδα για να μην γίνουμε τριτοκοσμική χώρα, διότι η Ευρώπη είναι η μόνη που μπορεί να παράσχει αυτά τα κονδύλια για να αναρρώσουμε.
Θα μου γίνει άραγε αυτή η χάρη και θα δούμε κάποιο μεγάλο πακέτο για την Ελλάδα;
Προκειμένου να αντισταθμιστεί η αρνητικότητα του negative fiscal multiplier effect, θα πρέπει να μπουν λεφτά στην οικονομία, κυρίως μέσα (να μην πω αποκλειστικά) από δημόσιες επενδύσεις. Αν δεν γίνει αυτό, η ύφεση απλά θα συνεχιστεί μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι μας.
Θεωρητικά θα μπορούσε αυτή η οικονομία να ισορροπήσει σε κάποιο σημείο και να αναπτυχθεί από μόνη της, αλλά όχι σε αυτή την κατάσταση που είμαστε. Η αγορά δεν θα επενδύσει ποτέ σε ένα τόσο διεφθαρμένο περιβάλλον με τόση ανομία, κυρίως από την πλευρά της πολιτείας να τονίσω.
Η μοναδική ελπίδα που έχουμε να αναρρώσουμε είναι μόνο με το άρμα της Ευρώπης, κάνοντας τις απαραίτητες θεσμικές διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται, για να γίνουμε επιτέλους μια σωστή δυτική χώρα και να πάψουμε να είμαστε αυτό που είμαστε, μια διεφθαρμένη κομμουνιστική μπανανία του χειρίστου είδους και τίποτα λιγότερο.
Θεωρητικά θα μπορούσαμε και από μόνοι μας να τυπώσουμε δραχμές και να κάναμε αυτές τις επενδύσεις, αλλά η μείωση του βιοτικού μας επιπέδου θα ήταν τόσο μεγάλη, κυρίως από την διολίσθηση της δραχμής, που δεν θα είχε νόημα.
Άσχετα αν η ίδια η Ευρώπη έχει κάνει πολλά λάθη (και η Ελλάδα ακόμα περισσότερα) το θέμα είναι ότι η Ευρώπη είναι η μονή μας ελπίδα για να μην γίνουμε τριτοκοσμική χώρα, διότι η Ευρώπη είναι η μόνη που μπορεί να παράσχει αυτά τα κονδύλια για να αναρρώσουμε.
Θα μου γίνει άραγε αυτή η χάρη και θα δούμε κάποιο μεγάλο πακέτο για την Ελλάδα;
Η απάντηση είναι ότι θα το δούμε, διότι όπως και με το θέμα του
χρέους, δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά.
Το πότε θα γίνει, δυστυχώς
είναι το μόνο που δεν μπορώ να υπολογίσω.
Γιώργος Καισάριος
Γιώργος Καισάριος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου