Με αργά βήματα η πολιτική ένωση της Ευρώπης

Μετά από δυο και πλέον χρόνια μέσα στην κρίση, η 19η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής κατάφερε για πρώτη φορά να παρουσιάσει κάτι το θετικό. 

 Και λέω κάτι το θετικό, διότι το μόνο παραγωγικό ήταν να συμφωνήσει η Ευρώπη σε πολιτικές που είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, διότι οι τελικές αποφάσεις δεν πάρθηκαν.

Σημειώστε όμως δυο πράγματα. 

Ο χρόνος πιέζει και το κακό είναι ότι αυτά που εξαγγέλθηκαν αργούν και επίσης, δεν είναι ούτε κατά προσέγγιση αρκετά για να επιλύσουν πολλά από τα προβλήματα της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδος.

Το κυριότερο που συμφωνήθηκε είναι να...

δημιουργηθεί μια πανευρωπαϊκή τραπεζική εποπτική αρχή, που θα μπορεί να ανακεφαλαιοποιεί τις ευρωπαϊκές τράπεζες απευθείας, διαπερνώντας τις τοπικές κυβερνήσεις. Στην δική μας την περίπτωση, αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται το ΤΧΣ, καθώς το ESM/EFSF θα μπορεί να διοχετεύει απευθείας κεφάλαια στις τράπεζες, μέσω αύξησης κεφαλαίου.

Αυτό είναι σημαντικό για πολλούς λόγους. Κατ΄ αρχάς αυτή η εποπτική αρχή, έχοντας την κατάλληλη εξουσιοδότηση, θα μπορεί να κινείται πιο γρήγορα, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες και τις τοπικές κυβερνήσεις. Δεύτερον, όπως επίσης ειπώθηκε, το χρέος δεν θα καταλογίζεται στις τοπικές κυβερνήσεις. Και είναι σωστό να μην προστίθεται το χρέος στις τοπικές κυβερνήσεις, διότι ο οργανισμός θα αγοράζει equity που έχει κάποια αξία που αντισταθμίζει το χρέος.

Αυτό όμως θα γίνει μόνο έπειτα από την δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού, που, επίσης θα λειτουργεί και σαν ο εγγυητής των καταθέσεων πανευρωπαϊκά. Διαβάστε: “Ένα πανευρωπαϊκό FDIC;”

Το πρόβλημα με όλα αυτά είναι ότι η Ευρώπη χρειάζεται λύσεις σήμερα και όχι στο τέλος του χρόνου. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες για άλλη μια φορά αρνούνται να κινηθούν αποφασιστικά και τάχιστα.

Η αγορά αντιθέτως κινήθηκε με ταχείς διαδικασίες και σε πρώτη φάση έκανε front run το νέο, καθώς, αφού θα μπει να αγοράσει στο μέλλον το EFSF/ESM ισπανικά και ιταλικά ομόλογα, γιατί να μην αγοράσει η αγορά σήμερα και στη συνέχεια να τους τα πουλήσει με κέρδος. Αν κατάλαβα καλά, ο νέος μηχανισμός θα μπορεί να το κάνει αυτό. Κατά την άποψη μου, αυτό θα είναι ένα μεγάλο λάθος και το μόνο που θα καταφέρει το ταμείο αγοράζοντας κρατικά ομόλογα είναι μια πίστωση χρόνου, σπατάλη πόρων και βέβαια, κάνοντας ορισμένους διαχειριστές μάγκες και τίποτα περισσότερο.

Ένα άλλο ερώτημα είναι, τι εννοούν όλοι όταν ομιλούν για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών; Υπόθεση κάνω ότι εννοούν αύξηση κεφαλαίου με plain vanilla κοινές μετοχές. Αν ισχύει αυτό, τότε τα κράτη μέλη θα χάνουν την δυνατότητα να βγάλουν κέρδος από την μεταπώληση των μετοχών αυτών (των τραπεζών δηλαδή που θα ανακεφαλαιοποιηθούν από τον μηχανισμό) στην αγορά μεταγενέστερα. Επίσης αν θα είναι έτσι, τότε το όλο σχήμα δεν διαφέρει και πολύ από τη λύση που έδωσα στο άρθρο με τίτλο: “Μια ολοκληρωμένη πρόταση για το ελληνικό αδιέξοδο”. 

Απλά όπου ΤτΕ βάλτε ΕΚΤ και όπου GRBD Fund βάλτε EFSF/ESM.

Επίσης, σε αντίθεση με το προηγούμενο καθεστώς, όπου τα κράτη - μέλη αναλάμβαναν το χρέος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών τους, η Γερμανία αυτή τη φορά ίσως να αλλάξει στάση και να γίνει πολύ πιο σκληρή με τους μετόχους και τους ομολογιούχους των τραπεζών. Διότι, θεωρητικά πάντα, η Γερμανία και η Γαλλία θα είναι αυτές που θα βάλουν τα λεφτά και θα είναι υπεύθυνες για αυτά τα λεφτά (σε συνδυασμό πάντα με την ΕΚΤ που θα τα τυπώνει από το πουθενά) και ίσως τώρα ανοίξει η όρεξη για περισσότερες χασούρες του κλάδο εκ μέρους της Γερμανίας.

Στο σύνολο η σύνοδος ήταν θετική, καθώς μπαίνουν οι βάσεις για μια ενιαία εποπτική τραπεζική αρχή σε όλη την Ευρώπη, καθώς θετική είναι η αναφορά στο πακέτο των 120 δισ. ευρώ. Αλλά αυτά δεν είναι αρκετά για να λυθούν τα σημερινά προβλήματα της Ευρώπης. Δυστυχώς τα πράγματα κινούνται πολύ αργά και οι λύσεις δεν είναι αρκετά ριζοσπαστικές.

Καλύτερα όμως αργά παρά ποτέ, καθώς τώρα οι πιθανότητες για μια διάσπαση του ευρώ μειώνονται και σε βάθος χρόνου μπορούμε να προσδοκούμε μια πιο ενιαία πολιτικά ενωμένη Ευρώπη. Το μόνο πρόβλημα που μας καίει είναι το πότε.

Γιώργος Καισάριος