Πότε θα τελειώσει η κρίση στην Ευρώπη

Ο λόγος που φτάσαμε εδώ (η Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες) είναι διότι οι περισσότεροι πολιτικοί (για τους πολίτες δεν το συζητάω καν) δεν έχουν κατανόηση των κανόνων της αγοράς.

Μεταξύ άλλων, δεν κατανοούν την ανάγκη για διαγραφές και χασούρα (κάψιμο κεφαλαίου), όταν το απαιτούν οι περιστάσεις.

Στον πραγματικό κόσμο (διότι σήμερα ζούμε μέσα στο Matrix), μια τράπεζα πέφτει έξω διότι δεν έδωσε την δέουσα προσοχή που δάνεισε τα λεφτά της (δηλαδή των καταθετών). Και όταν γίνεται κάτι τέτοιο, τότε πέφτει στην αγκαλιά των φορολογούμενων (κρατικοποιείται).

Και υπάρχει πρακτικός λόγος για αυτή την κρατικοποίηση...

Συνήθως, υπάρχει ένα μπόσικο μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων της τράπεζας (των μετόχων) μέχρι τις καταθέσεις. Αυτά τα κεφάλαια είναι διάφορα χρεόγραφα που έχει εκδώσει η τράπεζα που, είτε συμβάλουν στο εποπτικό της κεφάλαιο ή απλά η τράπεζα θέλει να αυξήσει την μόχλευση της για να κερδίσει περισσότερα.

Αυτά τα κεφάλαια, συνήθως είναι αρκετά έτσι ώστε να μην φτάσει ο φορολογούμενος να βάλει λεφτά, σε περίπτωση που η τράπεζα πάει στον Άγιο Πέτρο. Με λίγα λόγια, σε περίπτωση κρατικοποίησης, όλοι αυτοί που κάνει να λαμβάνουν από την τράπεζα θυσιάζονται υπέρ των φορολογούμενων.

Ο λόγος είναι απλός.

Όταν μια εταιρεία πτωχεύει, όλοι όσοι κάνουν να λαμβάνουν από την εταιρεία αυτή (σε περίπτωση που δεν έχει μείνει τίποτα), τα χάνουν.

Μια εταιρεία που απλά τυχαίνει να είναι τράπεζα δεν είναι εξαίρεση.

Οι λεγόμενοι ομολογιούχοι πρώτης κυριότητας (prime debt holders) είναι κάποιοι που έκαναν μια επενδυτική τοποθέτηση. Όπως δεν μπορεί να έχει αξίωση κάποιος προμηθευτής να πάρει τα λεφτά του πίσω από το κράτος, όταν πέφτει έξω κάποια επιχείρηση, έτσι και δεν πρέπει να έχουν αξίωση να πάρουν τα λεφτά τους πίσω αυτοί που έχουν αγοράσει χρεόγραφα μιας τράπεζας.

Στην Ευρώπη βέβαια έχει γίνει κάποια εξαίρεση. Για κάποιο παράξενο λόγο οι ομολογιούχοι πρώτης κυριότητας είναι εξισωμένοι με τους καταθέτες. Η ΕΚΤ δηλαδή θεωρεί ότι πρέπει να τους παρέχεται η ίδια προστασία.

Στην περίπτωση των Ιρλανδικών τραπεζών, αυτό σημαίνει ότι κάποιοι θα πρέπει να πάρουν τα λεφτά τους πίσω (prime debt holders) και οι φορολογούμενοι να πάνε να κόψουν τον λαιμό τους να τα βρουν.

Δεν ξέρω πόσα είναι αυτά τα κεφάλαια (senior debt) στο ισπανικό και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, αλλά υποθέτω είναι ένα αρκετά αξιοσέβαστο ποσό, που αν είχε διαγραφεί από την αρχή (όπως προστάζουν οι κανόνες της αγοράς), ενδεχομένως το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και το κόστος για τους φορολογούμενους θα ήταν μικρότερο.

Και αυτή η μη κατανόηση των κανόνων της αγοράς είναι η διαφορά μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης. 

Και αυτός είναι ο λόγος που στην Ευρώπη όλες οι τράπεζες έχουν πτωχεύσει ενώ στις ΗΠΑ ουσιαστικά δεν έχουν καθόλου πρόβλημα. 

Στις ΗΠΑ προλαμβάνουν τις καταστάσεις νωρίς και τιμωρούνται οι υπαίτιοι και ακολουθούνται οι κανόνες της αγοράς.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο χειρισμός στην υπόθεσης της General Motors, διαβαστε “Όπως η General Motors έτσι και η Ελλάδα;”.

Ναι ναι ναι, θα μπορούσα και εγώ να βρω πολλές παρατυπίες σε αυτούς τους κανόνες και από τους Αμερικανούς, αλλά οι παρατυπίες εκεί είναι ελάχιστες και το το κυριότερο, δεν είναι κατευθυνόμενες από μια άρχουσα τάξη που έχει τις ρίζες της στο φεουδαρχικό μοντέλο διοίκησης του 14ου αιώνα.

Η κρίση στην Ευρώπη θα τελειώσει (να το πω άλλη μια φορά) μόνο όταν:

- Διαγραφούν όλα τα προβληματικά πάγια από τους ισολογισμούς των τραπεζών και το κρατικό χρέος (κρατικά ομόλογα) δεν μπορεί να πληρωθούν από τους κρατικούς ισολογισμούς.

- Διαγραφούν τα χρεόγραφα αυτών που κάνουν να λαμβάνουν από το τραπεζικό σύστημα (μέχρι το σημείο της ζημίας αν η ζημιά δεν είναι μεγάλη)

- Και θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να ανακεφαλαιοποιηθεί το τραπεζικό σύστημα από την αρχή. Είτε με τον τρόπο που έχω υποδείξει είτε με κάποιον άλλο τρόπο. Σε κάθε περίπτωση όμως, με λεφτά της κεντρικής τράπεζας – φρέσκα τυπωμένα - και όχι των φορολογούμενων

- Κρατικοποιηθούν προσωρινά όσες τράπεζες εμπίπτουν στα πιο πάνω και μετά από καιρό να πουληθούν ξανά στην αγορά.

Αυτή είναι η συνταγή που εγώ έχω και δεν ξέρω κανέναν άλλον τρόπο να λυθεί το πρόβλημα του τραπεζικού συστήματος και το πρόβλημα χρέους στην Ευρώπη.  

Όταν και άμα διαβάσω κάτι που να έχει νόημα στα αυτιά μου, θα σας το πω.

Γιώργος Καισάριος