Πολιτική μόχλευση από αριστερά και εθνικός εγωισμός…

Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου *

Η προοδευτική οντότητα στην προσπάθεια της να βιώσει βαθιά την ηδονή του «Είμαι», οφείλει να δομήσει ένα απομυθοποιητικό «Υπάρχω». 

Αυτό την απελευθερώνει κοινωνικά. 

Το μυστικό λοιπόν είναι να ξεκινήσει κανείς αποκαλύπτοντας άφοβα τον  εαυτό του, προχωρώντας στην απομυθοποίηση των πολιτικών σχέσεων που ορίζουν το «Υπάρχω» του, για να καταλήξει το «Υπάρχω» να απομυθοποιεί το «Είμαι». 

Κάπως έτσι η ζωή αποκτά προοδευτικό νόημα και σε διατηρεί φρέσκο σαν παιδί και ταυτόχρονα ώριμο για καινοτόμο δημιουργία. 

Η χώρα μας σήμερα δεν μπορεί να υπάρξει σε ένα έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, υψηλής πολυπλοκότητας, δίχως καινοτόμο δημοκρατική πολιτική στην συγκρότηση του «Είμαι» της. 

Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να επαναπροσδιοριστεί στον κόσμο δίχως να επισυμβεί προηγουμένως προοδευτική-κοινωνική μόχλευση του πολιτικού συστήματος...

Όσοι προσέφεραν νόημα στον κόσμο παρέμειναν δημιουργικοί νέοι μέχρι τον θάνατο τους, ασχέτως αν ήταν βοσκοί, αγρότες, τεχνίτες, επιστήμονες, πολιτικοί, καλλιτέχνες ή φιλόσοφοι. 

Η διαδικασία παραγωγής νοήματος μέσω της καινοτομίας, είναι μια ηδονική περιπέτεια. Σήμερα καταντήσαμε αυτό να υποκαθίσταται από μια αγοραία ψευδαίσθηση της ηδονής: «επίλυση προβλημάτων» το λένε και καταστρέφουν την πιθανότητα της προοδευτικής εξέλιξης των κοινωνιών. 

Η λύση είναι πάντα μέσα στο πρόβλημα, ποτέ έξω από αυτό. 

Ο κυρίαρχος παγκοσμιοποιημένος  πολιτισμός μας (:οικονομισμός σε αντίθεση με την βιοοικονομία) αναζητεί την λύση έξω από το πρόβλημα παίζοντας με το παιχνίδι του Αρχιμήδη, το οποίο όμως δεν καταλαβαίνουν… τον μοχλό του: «Πα βω και χαριστιωνι ταν γαν κινησω πασαν» - (Που να σταθώ και με ένα μοχλό να κινήσω τον κόσμο ολόκληρο)! Αυτό το παιχνίδι σήμερα αποκαλείται αναζήτηση του «Leverage Factor». Μόνον που ελάχιστοι κατανοούν ότι ο μοχλός του Αρχιμήδη ήταν μέσα στο σύστημα που ορίζει το πρόβλημα. Ο μοχλός είναι μέρος του προβλήματος, δηλαδή. Ο Αρχιμήδης υπήρξε αυτό το τεράστιο Κεφάλαιο για την ανθρωπότητα, διότι ήταν μέσα στο πρόβλημα και ο ίδιος, αναζητώντας διαρκώς λύση για τον εαυτό του, ο οποίος ένοιωθε ασφυκτικά μέσα σε αυτό. Δεν εύρισκε λύσεις ο Αρχιμήδης σε απομονωμένα προβλήματα, καθιστούσε τον εαυτό του μέρος του προβλήματος. Και αυτό, στον βαθμό που πραγματοποιείτο με επιτυχία, προσέφερε αναπόδραστα, σαν από θαύμα την λύση και την απελευθέρωση του εαυτού από το πρόβλημα: «Εύρηκα, Εύρηκα»…Είμαι ελεύθερος, διότι υπήρξα μέρος ενός προβλήματος που τώρα δεν υπάρχει, καθώς απομυθοποιήθηκε, λύθηκε.

Φίλοι, αυτό είναι το μυστικό της προόδου. Σύμφωνοι, αποτελεί μια στιγμιαία ύβρι, προς τον θεό, αλλά σαν πάνσοφος και φιλεύσπλαχνος που είναι, ίσως μας συγχωρήσει για το αμάρτημα! Στην αρχαιοελληνική Τραγωδία ποτέ οι θεοί δεν συγχωρούσαν τον υβριστή ήρωα, αλλά ας ελπίσουμε ότι μέχρι σήμερα κάτι άλλαξε στην πολιτική τους! Δεν το πιστεύω, έτσι το λέω για να τους καλοπιάσω!

Όταν λέμε λοιπόν «Leverage Factor» για τις εκλογές, θεωρείστε ότι μιλούμε για κάποιο καταλύτη και όχι για έναν (εξωτερικό) μοχλό. Αναφέρομαι στην εσωτερική μόχλευση ενός συστήματος για να επιτευχθεί μια κρίσιμη μεταβολή, που θα επιλύει το πρόβλημα διακυβέρνησης στην Ελλάδα, ορίζοντας εκ νέου το φαινόμενο ηγεμονίας στην χώρα. Ε, αυτόν τον «Leverage Factor», αποκαλούσα αριστερή διακυβέρνηση. Και πού είναι η ιδεολογία; Στη μορφή του καταλύτη που παίζει το ρόλο του εσωτερικού μοχλού: στις πολιτικές ιδιότητες του υλικού μόχλευσης, με άλλα λόγια. Σε αυτό που ορίζει την μορφή της μόχλευσης προς μια δημοκρατική και ελεύθερη κοινωνία, η οποία να  στηρίζεται στην πολιτική συμμετοχή, στον απολογισμό, στην αξιοκρατία, στην διαφάνεια και τον κοινωνικό έλεγχο. Να, γιατί υποστήριξα την αριστερά. Για να καταστεί «Leverage Factor» εντός του πολιτικού συστήματος (με την ευρεία έννοια) προς μια νέα μεταπολίτευση με δημοκρατικά ριζοσπαστική κατεύθυνση και σοσιαλιστικά χαρακτηριστικά.  

Ξέρω ότι ξενερώσατε οι περισσότεροι. Πάει ο μύθος που υπηρετούσα! Πάει το ιδεαλιστικό «είμαι» μου, θάφτηκε στο ματεριαλιστικό «υπάρχω» μου: στην απομυθοποίηση του ιδανικού, στην κατάρρευση της αυθεντίας!  Άσε που δεν μπορώ να φωνάξω …  Εύρηκα, Εύρηκα, καθώς ο καταλύτης (μου) είναι στα χαρτιά και μπορεί να μείνει για πάντα εκεί, αν ο ψηφοφόρος και οι ηγεσίες της αριστεράς δεν μπουν στο πρόβλημα παρέα με την αφεντιά μου, κατανοώντας την ανάγκη σε αυτή την κρίση να υπάρξει ένας «Leverage Factor» από αριστερά.

Μα, ο «Leverage Factor» ήταν πάντα ο λαός, ίσως αντιτάξεις! Κι εγώ τι λέω, ότι είναι ο θεός; Ο λαός είναι, με την μορφή του εκλογικού σώματος στην περίπτωσή μας, ο οποίος για να λειτουργήσει καταλυτικά θα πρέπει να έχουμε και κατάλληλη πολιτική υποδομή για την μόχλευση και το τελευταίο είναι πρόβλημα των κομματικών ελίτ. Ως «Leverage Factor», δεν εννοείται ο λαός δίχως την προοδευτική ηγεσία του. Όπως  δεν μπορείς να λες «είμαι εδώ για να αφανίσω τον εχθρό του λαού» και να εννοείς  ότι «θα υπάρχω όπως είμαι, όσο υπάρχει ζωντανός ο εχθρός μου». Διότι, είναι ο «εχθρός» σου που σε ορίζει σε αυτή την περίπτωση και εάν δεν θέλεις να αλλάξεις εσύ, δεν θέλεις στην πραγματικότητα να σβήσει και ο «εχθρός» σου. «Είσαι» όσο υπάρχει ο «εχθρός» σου και έτσι δεν μπορείς να λειτουργήσεις σαν «Leverage Factor», αλλά αποκλειστικά σαν αντίθετος πόλος, στο πλαίσιο μιας ισορροπίας, η οποία τείνει στην καταστροφή και όχι στην δημιουργία. Για να υπάρξεις προοδευτικά πρέπει να πάψεις να ορίζεις την αναφερόμενη ταυτότητα σου σε σχέση με εκείνη του «εχθρού» σου. Αν τον δεις ως αντίπαλο εντός ενός κοινού συστήματος, εντός του οποίου υπάρχεις και εσύ, τότε θα καταλάβεις την σημασία του «Leverage Factor». Μην (ισχυρίζεσαι ότι) ψάχνεις τον μοχλό έξω από το σύστημα, την στιγμή μάλιστα που ξέρεις και εσύ ότι τοποθετείς έντεχνα  υπομόχλια μέσα στο σύστημα για να υπάρξεις ο ίδιος με την σημερινή σου ταυτότητα, δίχως μάλιστα με τα υπομόχλια αυτά να προκαλείς κίνηση ανατροπής του καθεστώτος! Είπαμε απομυθοποίηση, για να υπάρξει γνήσια ηδονή προόδου! Μην την φοβάσαι την απομυθοποίηση, αριστερέ όλων των αποχρώσεων και ιδεολογιών!

Μα, ο Μαρξ είδε ως «Leverage Factor» την δικτατορία του προλεταριάτου! Τι να κάνει ο άνθρωπος, κουράστηκε από την διεισδυτική ανάλυση του συστήματος και της βιομηχανικής εποχής που κάλπαζε και μετά σε μια στιγμή αδιεξόδου, όταν κάτι έπρεπε να προτείνει για πολιτική δράση, βγήκε έξω από το πρόβλημα (όλες οι μεγάλες μορφές της ιστορίας των ιδεών έτσι την πάτησαν), στο εσωτερικό του οποίου ήταν καλά τοποθετημένος, και ανυπόμονα διέπραξε την ύβρι, πατώντας όμως έξω από το αναλυτικό σύστημα (του) …έτσι έγινε και αυτός τραγικός ήρωας! Ας αφήσουμε όμως τον «Leverage Factor» του Μαρξ στην άκρη (ασχέτως αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε), μια και δεν ταιριάζει σε εκλογές. Ας μην μπερδευόμαστε: για την πολιτικοοικονομική κρίση στην Ελλάδα μιλάμε και όχι για την κρίση του καπιταλισμού, γενικώς. Για προοδευτική-κοινωνική μόχλευση μέσω κοινοβουλευτικών εκλογών μιλάμε και όχι για την παγκόσμια μόχλευση ανατροπής του ηγεμονικού (νεοφιλελεύθερου) μοντέλου που έχει κυριαρχήσει στον κόσμο.  Εδώ αναφερόμαστε σε άλλο σύστημα υπό δυνητική μόχλευση. Μα, δεν είναι σύστημα (ένα είναι το σύστημα, ο καπιταλισμός), αυτό είναι ένα μικρό υποσύστημα! Σύμφωνοι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να ισχυριστείς ότι έστω και μια μικρή ποιοτική μεταβολή (αριστερή μεταβολή) στην πολιτική σύσταση του υποσυστήματος, δεν μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης σε ένα ευρύτερο σύστημα με επιπτώσεις που δεν γνωρίζεις εκ των προτέρων. Σε αυτή τη στενή έννοια του «Leverage Factor», αναφέρομαι και τον ορίζω αντικειμενικά εντός του κοινοβουλευτισμού της συγκυρίας. Δυνητικά το εννοώ, έχοντας συνείδηση πού βρισκόμαστε στην Ελλάδα και ποιο είναι το πλαίσιο αντικειμενικοτήτων. Δεν ξέρω αν θα λειτουργήσει. Όμως, εδώ ανεχτήκαμε να γίνουμε πειραματόζωα των χρηματαγορών, φοβόμαστε να κάνουμε επιτέλους και ένα πείραμα αριστερής διακυβέρνησης; Στο κάτω-κάτω αποκλείεται να το πάρει προσωπικά ο Μαρξ!

Αρκεί όλες οι αριστερές δυνάμεις να συμφωνήσουν σε κάτι: αν ο λαός τους δώσει εκλογική δύναμη, να την χρησιμοποιήσουν για να σχηματίσουν με ενωτική διάθεση διακυβερνητικό «Leverage Factor». 

 Η αριστερά με σωφροσύνη θα πρέπει να πει το ελάχιστο τούτες τις ώρες: Με τα χέρια μας ενωμένα και από κοινού θα κινήσουμε τον μοχλό της δημοκρατικής εξέλιξης του πολιτικού συστήματος στην Ελλάδα. Θα συνεργαστούμε σε μια κατεύθυνση εκδημοκρατισμού και χειραφέτησης της ελληνικής κοινωνίας. Θα κρατήσουμε από την ίδια μεριά τον μοχλό της ιστορίας μετεκλογικά, αγωνιστικά και δίχως να ισοπεδώσουμε τις ιδεολογικές διαφορές μας. Αν ο λαός δώσει επαρκή δύναμη στην αριστερά (κομμουνιστική και μη-κομμουνιστική), αυτή θα χρησιμοποιηθεί ως ισχυρός «Leverage Factor» για την διαμόρφωση μιας νέας πλουραλιστικής, αντιμονοπωλιακής, διακυβέρνησης που θα κινήσει τον τροχό της ιστορίας στην Ελλάδα, εκτός του μονόδρομου που χάραξε και χαράσσει ο δικομματισμός με τον γνώμονα και τον διαβήτη της τρόικας.

Τούτο όμως σημαίνει ότι η αριστερά θα αντιλαμβανόταν τον εαυτό της ως στοιχείο του προβλήματος διακυβέρνησης της χώρας, ως παράγοντα μόχλευσης του καθεστώτος και όχι ως δήθεν εξωτερικό παρατηρητή. 

Ο «Leverage Factor» έχει λειτουργική σημασία στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες εντός του κυβερνητικού πυρήνα λήψης των αποφάσεων και ευρύτερα εντός του συστήματος διακυβέρνησης – εντός των οργάνων του κράτους, όπως λέγαμε παλαιότερα  Ο «Leverage Factor» με την μορφή της αντιπολίτευσης, σε μορφές πολιτευμάτων όπως το δικό μας, δεν έχει κρίσιμη σημασία, σπανίως μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά δυστυχώς. Η αντιπολίτευση στο σύστημά μας νομιμοποιεί θεσμικά την κυβέρνηση, δεν κάνει πολιτική μόχλευση στο καθεστώς. 

Μην αρχίσουμε πάλι τα παιδιάστικα: κακώς δεν έχει, κακώς δεν κάνει κλπ. Κακώς, κάκιστα δεν έχει, αλλά έτσι είναι. Με τις εκλογές δεν κάνεις επανάσταση. Η κρίση διακυβέρνησης στην Ελλάδα, από κανέναν δεν προτάθηκε να αντιμετωπιστεί εξωθεσμικά, επαναστατικά. Η Επανάσταση προϋποθέτει επαναστατική οργάνωση - και όχι διακηρύξεις επαναστατισμού -  ενώ εμείς μιλάμε για νέα κοινοβουλευτική οργάνωση με τις λαϊκές δυνάμεις να καταστούν «Leverage Factor», για προοδευτική αλλαγή και απαλλαγή από αυτούς που μόχλευσαν τα πολιτικά πράγματα προς την χρεοκοπία, την φτωχοποίηση, την υποτέλεια και την οπισθοδρόμηση της ελληνικής πολιτείας και κοινωνίας.

Ας μην αλλάζουμε διαρκώς τα επίπεδα και το πλαίσιο αναφοράς, θα ζαλισθούμε!  Αν παραμείνεις στο επίπεδο «τι θα πρέπει να είναι (είμαι), πώς θα υπάρξει (υπάρξω)», που αναπαριστά το επίπεδο ιδεολογίας, παραγνωρίζοντας τις αντικειμενικές συνθήκες εντός των οποίων αναπτύσσεται η συγκεκριμένη πολιτική δράση, τότε εμφανίζεσαι να «είσαι» αυτό που δεν είσαι λειτουργικά στην πραγματικότητα. Το «είμαι» συγκρούεται με το «υπάρχω» και αυτό φίλοι είναι μια αντίφαση που σε αποδομεί πολιτικά και σε ακυρώνει από την πιθανότητα να καταστείς «Leverage Factor» υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Το «θα πρέπει» δεν είναι πολιτικός στόχος, είναι ιδεολογικοποιημένη κοσμοαντίληψη, σύστημα με την έννοια του σύμπαντος. Με το «θα πρέπει» δεν κάνεις πολιτική, κανείς δεν έκανε ποτέ! Το «θα πρέπει» στην ιδανικότερη περίπτωση εμπνέει για στρατηγική, για το «πρέπει». Και το «πώς πρέπει» συνδέεται με τον «Leverage Factor», όπως τον προσδιόρισα.

Όλα αυτά πιστεύω ότι σε μεγάλο βαθμό αποτελούν συνείδηση της αριστεράς που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα την Ελληνική κρίση, με τα μάτια στραμμένα στον 21^ο αιώνα. 

 Διακρίνω σχετικό προβληματισμό από τους αναρχικούς, έως τους κομμουνιστές και τους φιλελευθέρους αριστερούς. Πέραν των προεκλογικών κορωνών, η αριστερά εμφανίζεται ικανή να διακρίνει το επίπεδο ιδεολογίας από εκείνο της πρακτικής πολιτικής, εντός του οποίου έχει έννοια το concept «Leverage Factor». Και μην αναρωτιέστε κάποιοι αν υπάρχει αριστερά! Αριστερά είναι ο κάθε άνθρωπός που αγωνίζεται για την ισότητα και την ελευθερία σε έναν κόσμο, ο οποίος ίσως ποτέ να μην μοιάσει σε παράδεισο (:ιδεολογία), αλλά σίγουρα δεν θα πρέπει να μεταβληθεί σε κόλαση, με όρους φυσικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς. Τούτη η αριστερά του 21^ου αιώνα διαθέτει σήμερα ήθος, γνώση και πνοή για να γίνει  «Leverage Factor» στην ελληνική κρίση διακυβέρνησης. Η αριστερά, στο σύνολο της, μπορεί να γίνει μοχλός πολιτικής, προοδευτικής, δημιουργίας και ποιοτικής ευημερίας αρκεί να το θελήσει ο λαός σε αυτές τις εκλογές. Ας βοηθήσουμε όλοι μέσω της απομυθοποίησης της πολιτικής διαλεκτικής του 20^ου αιώνα, να βιώσουμε την εμπειρία ενός αριστερού πειράματος σε ένα πλαίσιο «αντι-σημείωσης» του κοινωνικά σαρωτικού πειράματος του ΔΝΤ υπό τον δικομματισμό και την διαπλοκή.

Εμπιστευτείτε όλα τα αριστερά κόμματα. Με την ψήφο σας θα τα οδηγήσετε να γίνουν από κοινού  «Leverage Factors». 

Και μην ξεχνάτε: Λαός στραβός δεν υπάρχει. 

Στο βαθμό που οι προοδευτικές-κοινωνικές δυνάμεις αρμένισαν προεκλογικά στραβά, με την ψήφος σας μπορείτε να τις «ισιώσετε». 

Δώστε τους την ευκαιρία να χαράξουν μια νέα μεταπολίτευση. Αν δεν το πράξουν θα χαθούν. Εμείς όμως σε κάθε περίπτωση θα έχουμε υπάρξει, προβάλλοντας στον κόσμο μιαν προοδευτική ταυτότητα και την διάθεση μας μέσω της χειραφέτησης να συμβάλουμε σε έναν 21^ο αιώνα που δεν θα είναι κόλαση.  Για έναν προοδευτικό εθνικό εγωισμό, αξίζει να καταστήσουμε την αριστερά ««Leverage Factor»…


*  Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία.