Ο χρόνος πιέζει, η κυβέρνηση δεν μπορεί

Η διαπραγμάτευση για την έβδομη δόση, ύψους 90 δισ. ευρώ, αναμένεται αιματηρή.

Γιώργος Τριανταφύλλου

 

Η τρίμηνη δραματική περιπέτεια που πέρασε η χώρα μας μέχρι την έγκριση της εκταμίευσης της έκτης δόσης, ύψους 8 δισ. ευρώ, φαίνεται ότι όχι μόνο θα συνεχιστεί, αλλά θα ενταθεί ακόμη περισσότερο, τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του νέου έτους, καθώς το διακύβευμα της επόμενης είναι δεκαπλάσιας αξίας και προσεγγίζει τα 90 δισ. ευρώ!
Η απεμπλοκή από το αδιέξοδο της έκτης δόσης δεν φαίνεται να έχει αποκαταστήσει επαρκώς το δίαυλο επικοινωνίας με τους εταίρους μας, αφού οι ενδοκυβερνητικές κόντρες και κυρίως οι σημαντικές εκκρεμότητες που απορρέουν από τις μημονιακές υποχρεώσεις μόνο ...

κλίμα σταθεροποίησης και αξιοπιστίας δεν μεταφέρουν στους πιστωτές μας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τα χρονικά περιθώρια μέχρι την επόμενη σύνοδο κορυφής στενεύουν (9 Δεκεμβρίου), οι δράσεις που θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι τότε ακόμα δρομολογούνται, με εξαίρεση ίσως τον προϋπολογισμό του 2012, που θα έχει ψηφιστεί εσπευσμένα, με μεγέθη ωστόσο που ήδη οι τρέχουσες εξελίξεις αμφισβητούν (μεγαλύτερη ύφεση, επιπλέον μέτρα επικαιροποιημένου Μεσοπρόθεσμου, εμπλοκή με το PSI κτλ.).

Σημειώνεται ότι αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής θα επιστρέψει στην Ελλάδα η τρόικα (12-16 Δεκεμβρίου) προκειμένου να εξειδικευτούν οι δράσεις για την υλοποίηση των συμφωνιών της 26ης Οκτωβρίου αλλά και να διαμορφωθεί το περιεχόμενο της πέμπτης αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας.

Μια πρώτη αποτίμηση των δυσκολιών πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη, κατά τη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής. Στη συνεδρίαση αυτή, ενώ θα περίμενε κανείς να τρέξουν οι διαδικασίες για την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου με τις εκκρεμότητες όλων των υπουργείων, διαπίστωθηκε ότι όχι μόνο αυτό δεν είναι έτοιμο, αλλά πολλές από τις μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί είναι ακόμα στο στάδιο της επεξεργασίας.

Φαινόμενα δυσλειτουργίας
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων το περίφημο μέτρο της εφεδρείας, που, πέραν των αντιδράσεων που προκαλεί αυτό καθαυτό, δημιουργεί τεράστια κενά σε κομβικές υπηρεσίες του κράτους, με αποτέλεσμα να εντείνονται τα φαινόμενα δυσλειτουργίας. Ήδη ο υπουργός Μεταφορών Μ. Βορίδης έχει υποβάλει έκθεση στο υπουργείο Οικονομικών στην οποία υποστηρίζει ότι λόγω της αποχώρησης συγκεκριμένων ειδικοτήτων (οδηγοί, τεχνικοί, ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας) θα προκληθούν τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των οργανισμών.

Αποτέλεσμα αυτών ήταν ο υπουργός Διοικητικής Μετρρύθμισης Δ. Ρέπππας να χορηγήσει ασφυκτική προθεσμία μέχρι τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου στα υπουργεία, τους οργανισμούς και τους επιχορηγούμνεους φορείς, προκειμένου να παράσχουν πλήρη αριθμητικά στοιχεία για την αποχώρηση του τακτικού προσωπικού, μόνιμων και αορίστου χρόνου υπαλλήλων. Στα στοιχεία θα πρέπει να περιλαμβάνονται τόσο οι υπάλληλοι που αποχώρησαν ή θα αποχωρήσουν λόγω προσυνταξιοδότησης ή υποχρεωτικής συνταξιοδότησης, αλλά και όσοι βγήκαν από τον Οκτώβριο στη σύνταξη, υποβάλλοντας μόνοι τους αίτηση συνταξιοδότησης.

Τα στοιχεία αυτά θεωρούνται απαραίτητα προκειμένου να εντοπιστούν τα κενά που δημιουργούνται και να καλυφθούν μέχρι το τέλος του έτους με υποχρεωτικές μετακινήσεις από διάφορα υπουργεία. Ήδη σε κάθε υπουργείο έχει συσταθεί επιτροπή που έχει αναλάβει την υποχρέωση να καταρτίσει λίστα με το πλεονάζον προσωπικό που, εφόσον έχει παρεμφερείς ειδικότητες, μπορεί να μετακινηθεί εκεί όπου υπάρχουν ελλείψεις.

Στο τέλος, πάντως, της ερχόμενης εβδομάδας αναμένεται να γνωστοποιηθεί ο ακριβής αριθμός των μόνιμων και αορίστου χρόνου υπαλλήλων που οδηγήθηκαν σε προσυνταξιοδοτικό καθεστώς ή θα υπαχθούν στην εφεδρεία στις αρχές του 2012. Για την πρώτη κατηγορία ο αριθμός αναμένεται να αγγίξει τους 30.000, ενώ σε εφεδρεία εκτιμάται ότι θα οδηγηθούν περίπου 500-700 υπάλληλοι από 40 καταργούμενους ή συγχωνευόμενους οργανισμούς.

Σημειώνεται ότι ο κ. Ρέππας δέχτηκε την επίθεση του εκπροσώπου της ΝΔ. Γ. Μιχελάκη, που έκανε λόγο για εξαίρεση από το μέτρο της προσυνταξιοδότησης των αναπληρωτών γενικών διευθυντών που επιλέχθηκαν για τις θέσεις αυτές από την προηγούμενη κυβέρνηση, του ΠΑΣΟΚ, αλλά και για μετατάξεις υπαλλήλων που έγιναν πριν από λίγους μήνες προκειμένου να αποφύγουν την εφεδρεία.

Κλειστά επαγγέλματα
Δεύτερο αγκάθι εκκρεμοτήτων το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων που... επιμένουν να διατηρούν το προνομιακό καθεστώς που απολάμβαναν λόγω κυβερνητικής ατολμίας. Σημειώνεται ότι κατά την τελευταία τους επίσκεψη οι εκπρόσωποι της τρόικας είχαν συναντηθεί  με τον τότε υπουργό Μεταφορών Γ. Ραγκούση, τον υπουργό Εσωτερικών Χ. Καστανίδη και τον υπουργό Υγείας Α. Λοβέρδο, καθώς είχαν διαπιστώσει πισωγύρισμα της κυβέρνησης. Πιέζουν δε ασφυκτικά για καθολικό άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων, ακόμη και αυτών των δικηγόρων, των συμβολαιογράφων, των μηχανικών και των ορκωτών ελεγκτών, για τα οποία δεν πρόκειται να υπάρξει καμία μεταβατική περίοδος, όπως αρχικά προβλεπόταν. Την περίοδο εκείνη ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών Ηλ. Πλασκοβίτης είχε δώσει προθεσμία μέχρι τον Οκτώβριο προκειμένου να προχωρήσουν τα αρμόδια υπουργεία στις απαραίτητες ενέργειες καθολικής και χωρίς εξαιρέσεις άρσης των πάσης φύσεως εμποδίων για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων που βρίσκονται υπό την εποπτεία τους. Περιμένουμε ακόμα τα αποτελέσματα και τα προεδρικά διατάγματα, αλλά και την έκθεση του ΚΕΠΕ για το κατά πόσο το άνοιγμα που τυπικά έχει επέλθει από την 1η Ιουλίου έχει ορατά για την οικονομία αποτελέσματα.

Φορολογικό
Στην κατάργηση του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και σε ανώδυνες αλλαγές για τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος θα εξαντληθούν οι παρεμβάσεις της νέας κυβέρνησης, αφού τα μέτρα επίτευξης των στόχων του μεσοπρόθεσμου πλαισίου μέχρι το 2015 δεν φαίνεται να υπάρχει προθυμία μεταξύ των κομμάτων που συμμετέχουν στην κυβέρνηση να συμφωνηθούν από τώρα. Σημειώνεται ότι επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο προβλέπει επιιπλέον μέτρα 7,023 δισ. ευρώ προκειμένου το έλλειμμα να περιοριστεί στο 1,15% του ΑΕΠ το 2015, αντί 4% χωρίς παρεμβάσεις. Οι παρεμβάσεις, ωστόσο, θα πρέπει να προέλθουν κυρίως από την πλευρά της μείωσης των δαπανών και όχι μέσω της επιβολής νέων φόρων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, μια πρώτη προσπάθεια εξειδίκευσης τουλάχιστον για τα μέτρα της περιόδου 2013-2014, ύψους 4,9 δισ. ευρώ, θα γίνει με την επίσκεψη του κλιμακίου, παρ’ ότι ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος είχε αναφέρει ότι τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να συγκεκριμενοποιηθούν τον Ιούνιο του 2012. Η προσπάθεια θα γίνει από την τρόικα προκειμένου να δεσμευτεί και η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές, όποτε κι αν αυτές διεξαχθούν. Απαραίτητη ωστόσο προϋπόθεση για την περαιτέρω μείωση του ελλείμματος στους νέους στόχους που θέτει το επικαιροποιημένο μεσοπρόθεσμο πλαίσιο είναι να αποδώσουν στο ακέραιο τα μέτρα που έχουν ψηφισθεί με το πολυνομοσχέδιο, προκειμένου να μη ληφθούν άλλα για το 2012, όπως έχει δεσμευτεί η νέα κυβέρνηση.

Κατόπιν αυτών, οι παρεμβάσεις του φορολογικού θα περιορίζονται στην απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού συστήματος για τη συλλογή φόρων και ληξιπροθέσμων χρεών, τη συγχώνευση εφοριών και τελωνείων και τη διαμόρφωση του Ποινολογίου.

Συντάξεις
Από την άλλη πλευρά, διαδικασίες εξπρές για την εξοικονόμηση πόρων από την εξυγίανση των προβληματικών ταμείων προωθεί η κυβέρνηση. Απώτερος στόχος η διαμόρφωση των επικουρικών συντάξεων στο 20% έως 45% του συντάξιμου μισθού, χωρίς να αποκλείεται η ενοποίηση των πέντε μεγαλύτερων επικουρικών φορέων σε ένα ταμείο. Τα ταμεία των τραπεζοϋπαλλήλων, που είχαν υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης, από 36% έως 116%, είναι αυτά που θα υποστούν τις μεγαλύτερες περικοπές, καθώς κατέβαλλαν μέσες αποδοχές 1.900 ευρώ τη στιγμή που τα αποθεματικά τους ήταν... μηδενικά! 

Περικοπές δεν αποκλείεται να υπάρξουν και στις επικουρικές συντάξεις ορισμένων εύρωστων ταμείων, όπως των ναυτικών πρακτόρων και των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, που παρουσιάζουν πολύ υψηλό ποσοστό αναπλήρωσης (έως και 80%). Σε ό,τι αφορά το επικουρικό του ΙΚΑ, το οποίο καλύπτει πάνω από 650.000 συνταξιούχους, η τρίτη σε διάστημα 4 μηνών μείωση θα κυμαίνεται από 15% έως 20%. Χαρακτηριστικό του μέτρου είναι ότι η μέση σύνταξη, που κυμαίνεται σήμερα στα 250 ευρώ, θα περιοριστεί στα 182 ευρώ, ενώ από τα 1.033 ευρώ, που ήταν η ανώτερη σύνταξη τον Αύγουστο, το ποσό με τη νέα μείωση περιορίζεται στα 612 ευρώ.
Προκειμένου πάντως να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, τα σχετικά ζητήματα θα ρυθμιστούν με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, ούτως ώστε όταν έρθει η τρόικα στην Αθήνα για την έναρξη των διαπραγματεύσεων να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες όσο το δυνατόν ταχύτερα.