Διαγραφές σημαίνει προσγείωση στην πραγματικότητα

Σύμφωνα με δημοσίευμα στο Bloomberg, οι ισπανικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους ακίνητα αξίας 30 δισ. ευρώ που ουσιαστικά δεν μπορούν να πουληθούν. Επιπλέον, οι ισπανικές τράπεζες έχουν 308 δισ. ευρώ σε στεγαστικά δάνεια στα βιβλία τους, εκ των οποίων το 50% είναι προβληματικά (σύμφωνα με την Τράπεζα της Ισπανίας). 

Δεν είναι μόνο οι Κινέζοι που έχουν πόλεις φαντάσματα, είναι και οι Ισπανοί. 

Οι Ισπανοί όμως έχουν πρωτοτυπήσει ... έχουν και αεροδρόμια φαντάσματα.

Το ερώτημα είναι, πως μπορεί να λυθεί το πιο πάνω πρόβλημα; Εδώ τα πράγματα είναι απλά.

Θα πρέπει να δημιουργηθεί ζήτηση για στέγαση και όλοι να θελήσουν να αγοράσουν ένα σπίτι. Όταν γίνει αυτό, τότε η ζήτηση θα ανεβάσει τις τιμές και με λίγη τύχη, στα επόμενα 20 χρόνια οι ισπανικές τράπεζες θα...

μπορούν να ξεφορτωθούν το χαρτοφυλάκιο ακινήτων που έχουν χωρίς να χάσουν λεφτά.

Το πρόβλημα είναι ότι οι ισπανικές τράπεζες δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου. Οι ισολογισμοί τους είναι σε άσχημη κατάσταση και δεν έχουν περιθώρια για να μπορούν να ροκανίσουν χρόνο.

Ένας τρόπος να λυθεί το πρόβλημα (και ίσως ο μοναδικός κατ εμέ) είναι να ρευστοποιηθούν σε τιμές market αυτά τα πάγια στοιχεία (όπου υπάρχει αγοραστής δηλαδή), διαγράφοντας τη διαφορά τιμή κτήσης και πώλησης από το ενεργητικό των τραπεζών και παράλληλα κάνοντας τις απαιτούμενες αυξήσεις κεφαλαίου στις τράπεζες αυτές.

Για ποιο λόγο όμως είναι απαραίτητο να γίνει κάτι τέτοιο; Για τον απλό λόγο ότι αν η αγορά ξέρει ότι η τράπεζα Χ έχει έναν μαϊμού ισολογισμό, δηλαδή έχει πάγια που δεν αξίζουν όπως αναγράφονται στον ισολογισμό της, τότε δεν θα κάνουν συναλλαγές με αυτή την τράπεζα. Αν υπάρχουν αρκετές τράπεζες με τέτοιους ισολογισμούς, τότε θα σταματήσει να λειτουργεί συνολικά το τραπεζικό σύστημα. Κάτι που θα έχει επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία και βέβαια στις όποιες αναπτυξιακές προοπτικές της ζώνης.

Αν οι ισπανικές τράπεζες ρευστοποιήσουν τα πάντα και αναπληρώσουν τα χαμένα κεφάλαια τους με αυξήσεις κεφαλαίων, από την επόμενη μέρα κιόλας, δεν θα έχουν πρόβλημα.  

Το πρόβλημα βέβαια είναι που θα βρεθούν τα λεφτά για τις αυξήσεις κεφαλαίου αυτών των τραπεζών; Το πρόβλημα είναι ποιος θα πάρει τη χασούρα.

Πριν μερικές μέρες ο Kyle Bass είπε ότι μόνο η Αγγλία και οι ΗΠΑ έχουν ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες τους. Αν τις ανακεφαλαιοποιήσει και η Γερμανία (τις χασούρες δηλαδή που δεν έχουν διαγραφεί από το 2008), τότε το συνολικό της χρέος προς το ΑΕΠ θα ξεπεράσει και τις ΗΠΑ (το συνολικό λέει, όχι το net).

Στη Γαλλία η κατάσταση δεν είναι καλύτερη (να μην πω ότι είναι χειρότερη). Η Γαλλία κινδυνεύει να χάσει όπως και να έχει την αξιολόγηση ΑΑΑ. Αν ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες της, τότε είναι δεδομένο ότι θα πέσει αρκετές σκάλες χαμηλότερα σε αξιολόγηση.

Το πρόβλημα δηλαδή είναι ότι το κόστος ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι τόσο μεγάλο (από 2-6 τρισ. ευρώ ανάλογα ποιος ρωτά), που δεν υπάρχουν αρκετά χρήματα για να αναλάβει κάποιος το κόστος.

Πολλοί λένε ότι το ευρώ-ομόλογο είναι λύση. Ειλικρινά δεν έχω καταλάβει με ποιον τρόπο και ποιο μηχανισμό θα διορθωθεί το πρόβλημα. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι αγοράσει η ΕΚΤ όλα τα ομόλογα της Ιταλίας, θα μπορεί Ιταλία να τα πληρώσει στο μέλλον; Η απάντηση είναι όχι. Η Ιταλία χρειάζεται τουλάχιστον 6% πρωτογενές πλεόνασμα για να διατηρήσει τα τωρινά επίπεδα χρέους του 120% ως προς το ΑΕΠ. Να είστε σίγουροι, ότι αν δεν παρουσιαστεί το πρόβλημα φέτος, σε 18-24 μήνες η Ιταλία θα είναι περίπου στο σημείο που είναι η Ελλάδα σήμερα.

Ακόμα και αν η ΕΚΤ κρατήσει τις αποδόσεις των ισπανικών ομόλογων στο 5%, θα φτιάξει το πρόβλημα της αγοράς ακινήτων της Ισπανίας; 

Μπορεί άραγε μόνο αγοράζοντας ομόλογα η ΕΚΤ να φτιάξει το θέμα της ζήτησης; Η απάντηση είναι όχι. “Χρέη τα οποία δεν μπορούν να πληρωθούν δεν θα πληρωθούν. Και τα χρέη που έχει συσσωρεύσει η Ευρώπη στους κρατικούς και τραπεζικούς ισολογισμούς είναι υπεράνω της δυνατότητας πληρωμής τους.

Η Γερμανία ούτε αρκετά μεγάλη είναι να αναλάβει το κόστος και ούτε θα πρέπει. Πως έχουν απαίτηση όλοι να πληρώσουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι αυτή τη ζημιά, δεν ξέρω. Η Γερμανία ενδεχομένως δεν έχει καν τη δυνατότητα να πληρώσει τη δική της τη ζημιά (τις δικές της τράπεζες δηλαδή), θα πληρώσει για όλη την Ευρώπη.

Η λύση αγαπητέ αναγνώστη είναι αυτό που λέω από πέρσι. Θα πρέπει να διαγραφούν τα προβληματικά πάγια από τους τραπεζικούς ισολογισμούς και να πέσει κούρεμα στα κρατικά ομόλογα όπου χρειαστεί. Στη συνέχεια θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες χρησιμοποιώντας τη δημιουργική λογιστική της κεντρικής τράπεζας – διαβάστε: Μια ολοκληρωμένη πρόταση για το ελληνικό αδιέξοδο. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

Εξακολουθώ και επιμένω ότι from an investment banking point of view, όλα αυτά που βλέπω και σκαρώνουν στην Ευρώπη δεν έχουν κανένα νόημα και δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα. Το μόνο που θα κάνουν είναι να μας σπρώχνουν όλο και περισσότερο στην άβυσσο και ειλικρινά, δεν θέλω να σκέφτομαι τι θα γίνει αν δεν παρθεί απόφαση να πάρει ο κάθε ένας τη χασούρα που του αναλογεί.

Ναι πράγματι, όλες αυτές οι διαγραφές θα κάνουν την Ευρώπη πιο φτωχή. Διότι ένα μεγάλο μέρος αυτού του χρέους το έχουν ασφαλιστικές, τράπεζες και συνταξιοδοτικά ταμεία κτλ.

Αυτές οι διαγραφές όμως απλά σημαίνει ότι θα προσγειωθούμε στην πραγματικότητα, διότι όπως οι τράπεζες έχουν προβληματικά πάγια που δεν έχουν αναγνωριστεί, έτσι και ο μέσος Ευρωπαίος λογαριάζει ότι είναι περισσότερο πλούσιος από ότι πραγματικά είναι. Μια λογιστική προσαρμογή είναι και τίποτα άλλο.

Αν δεν γίνουν αυτές οι διαγραφές και η ανάλογη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, ο αποπληθωρισμός στην Ευρώπη θα είναι μυθικών διαστάσεων και το 1929 να είναι ένας περίπατος στο πάρκο μπροστά σε αυτό που θα μας βρει.

Γιώργος Καισάριος