Πού είναι ένας Μπενάκης; Που είναι ένας Βαρβάκης;

Toυ Γιάννη Λοβέρδου

 

Η χώρα διέρχεται τη μεγαλύτερη οικονομική και κοινωνική κρίση της μεταπολεμικά και βρίσκεται ένα βήμα πριν από την πτώχευση. 

Έστω κι αν πολλοί συμπολίτες μας αρνούνται να δουν την πραγματικότητα κατάφατσα και συνεχίζουν να βαυκαλίζονται ότι το μοντέλο που ακολουθήθηκε επί δεκαετίες, τουλάχιστον μετά τη Μεταπολίτευση, του «δανείζομαι για να καταναλώνω» μπορεί να διατηρηθεί στο διηνεκές.  

Το μοντέλο αυτό είναι βέβαιο ότι τελείωσε ανεπιστρεπτί. Κι αν δεν ανακαλύψουμε ξανά τις αξίες εκείνες που βοήθησαν την Ελλάδα να ανακάμψει μετά την καταστροφή της Κατοχής και του Εμφυλίου, τότε πολύ δύσκολα θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε βιοτικό επίπεδο ανάλογο με αυτό που γνωρίσαμε στο...

πρόσφατο παρελθόν.

Αν δεν ανακαλύψουμε ξανά τη μόρφωση, την εργασία, τη δημιουργικότητα, τότε ο τόπος για το ορατό μέλλον είναι καταδικασμένος σε ένα φαύλο κύκλο στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή υψηλών τιμών, ανεργίας και ύφεσης,  και φυσικά φτώχειας. Για να αντιμετωπιστεί αυτό το ενδεχόμενο και για να ξεφύγουμε από το αδιέξοδο πρέπει όλοι οι υπεύθυνοι έλληνες να επιστρατεύσουν τις δυνάμεις τους και να τις χρησιμοποιήσουν δημιουργικά. Ιδίως εκείνοι εκ των συμπολιτών μας που ευνοήθηκαν από την τύχη, αλλά κι από τις ικανότητες τους, και πλούτισαν -σε πολλές περιπτώσεις υπερβολικά.

Πριν από τα κοινοτικά κονδύλια, πριν από το σχέδιο Μάρσαλ και την αμερικανική βοήθεια, πριν από τον εκτεταμένο δανεισμό και τα υψηλά ελλείμματα, που σήμερα μας βυθίζουν στον πάτο καθώς έγιναν βαρίδια, η χώρα αυτή οικοδομήθηκε από τις γενναίες εισφορές των μεγάλων ευεργετών. 

Ο Μπενάκης, ο Δέλτας, ο Αβέρωφ, ο Τοσίτσας, οι αδελφοί Ζάππα, ο Αρσάκης, ο Συγγρός, ο Βαρβάκης και τόσοι άλλοι, που τα ονόματα τους έχουν γραφεί με ανεξίτηλα γράμματα στην νεώτερη ιστορία του ελληνισμού, ήταν πλούσιοι έλληνες, με εθνική και κοινωνική συνείδηση, που πλούτισαν στο εξωτερικό κυρίως και χρησιμοποίησαν την περιουσία τους για να διαμορφώσουν τη σύγχρονο Ελλάδα, με τις μεγάλες δωρεές τους σε εποχές, που δεν υπήρχε άλλος πλούτος στη χώρα.

Σήμερα υπάρχουν εξίσου πολλοί πλούσιοι στην Ελλάδα. Αλλά δεν τους βλέπουμε να δραστηριοποιούνται προς την κατεύθυνση της ανακούφισης της κοινωνίας από τη βαθιά φτώχεια, που ολοένα και περισσότεροι συμπολίτες μας αρχίζουν να βιώνουν. Ασφαλώς και δεν περιμένουμε από αυτούς τους πλούσιους να δώσουν τώρα την περιουσία τους στο κράτος για να μειωθεί το δημόσιο χρέος. 

Γνωρίζουμε καλά ότι, επειδή οι περισσότεροι εξ αυτών έχουν κάνει την περιουσία τους από το κράτος, δεν το εμπιστεύονται γιατί γνωρίζουν πώς λειτουργεί. Θα αναμέναμε, όμως, από αυτούς τους ανθρώπους, που στην πλειοψηφία τους έχουν ευεργετηθεί από το κοινωνικό σύνολο, να συνεισφέρουν στη μεγάλη προσπάθεια, για να ανακουφιστούν οι άνεργοι, για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης, για να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή και η φοροκλοπή, για να προσελκυστούν επενδύσεις.

Στους τομείς αυτούς όλοι οι πλούσιοι μπορεί να συνεισφέρουν τα μάλα. Αντί να χρησιμοποιούν τα χρήματα τους για να κάνουν επίδειξη πλούτου και να προκαλούν με την υπερβολικά χλιδάτη ζωή τους, ας βοηθήσουν εκείνους τους συνανθρώπους τους, που δεν είναι λίγοι, να βγουν κατά το δυνατόν αλώβητοι από τη σημερινή βαθιά κρίση. Και με το παράδειγμά τους να γίνουν κοινωνικά υποδείγματα. Όπως ο Μπιλ Γκέϊτς ή ο Γουώρεν Μπαφετ, οι δύο πλουσιότεροι άνθρωποι στον κόσμο, που αποτελούν υποδείγματα πλούσιων πολιτών στις ΗΠΑ με το πολυσχιδές φιλανθρωπικό τους έργο. Περιμένουμε από τους πλούσιους της χώρας να κάνουν πράξη το ρηθέν από τον Μπάφετ ότι τα χρήματα που κέρδισαν πρέπει, σε κάποιο ποσοστό, τουλάχιστον να επανέλθουν στην κοινωνία από την οποίαν προέρχονται. Αν δεν το πράξουν, πολύ φοβόμαστε ότι θα αποδειχθεί εμπράκτως ότι και η ανώτερη τάξη στην Ελλάδα δεν αποτελείται παρά από κακομαθημένους μιζαδόρους του δημοσίου, που δεν έχουν καμιά αίσθηση κοινωνικής ευθύνης.