Τα αφανή δεδομένα του χρέους

Μέχρι σήμερα ,πολλά πράγματα έχουν γίνει κατανοητά όσον αφορά το μεγάλο μας πρόβλημα : το δημόσιο χρέος. Επίσης , δεν είναι δύσκολο να μάθουμε συγκεκριμένα πράγματα για την σύνθεση του, δηλαδή για το ‘μίγμα’ του χρέους, τόσο από χρονική όσο και από οικονομική θεώρηση. Συμφωνα λοιπόν με επισημα στοιχεία μεχρι και τον Φεβρουάριο 2010, όπως αυτά τα αναζητά κανείς στις ιστοσελίδες του Υπουργείου Οικονομικών και πιο συγκεκριμένα στον ΟΔΔΗΧ(οργανισμός διαχείρισης δημοσίου χρεόυς)  

Η κατηγοριοποίηση του μεγάλους μας φορτίου έχει ως εξής :

- 79,1 % του συνόλου απότελεί εκδόσεις Ομολόγων

-8,2% από κοινοπρακτικά δάνεια-τραπεζικής φύσεως ή διακρατικά

-8% από τον Μηχανισμό Στήριξης Ε.Ε.-ΔΝΤ

-2,8% από έντοκα γραμμάτια

-1,8% από δάνεια της Τράπεζας της Ελλάδος.

Σε ότι αφορά το χρονικό μίγμα του χρέους, δηλαδή την φυσική του διάρκεια αποπληρωμής, η κατανομή είναι:

-45%  Μακροπρόθεσμο,δηλαδή ανω των 5 ετών

-44,5 Μεσοπρόθεσμο, από 1 εώς 5 έτη

-10,5% βραυπρόθεσμο, 1 έτος δηλαδή.

Προκειμένου να ασκήσει κάποιος διαχείριση χρέους( debt management) εξετάζει παράλληλα με τις ροές πληρωμών και τις χρονικές ροές. 

Στη περίπτωση μας η πολυτέλεια της μονοδιάστατης διαχείρισης, δεν υπάρχει και αυτό είναι πλέον κοινά αποδεκτό( παρά το γεγονός ότι το επίσημο κράτος πληρώνει από πέρυσι του προμηθευτές του Δημοσίου με ομόλογα ή κάνει άτυπο κούρεμα στα ήδη υφιστάμενα που αφορούν το Εσωτερικό Χρέος)

Mέχρι εδώ όλα είναι απλή καταγραφή των αναγκαίων δεδομένων. Υπάρχουν όμως και τα αφανή δεδομένα που πολλές φορές  μπορεί να στρεβλώσουν  την εικόνα που έχουμε, όταν αυτά παιρνάνε στα ψιλά των εφημερίδων και των μέσων ενημέρωσης…

Στις 11/3 η  κυβέρνηση αποφάσισε να βγάλει το τελευταίο όπλο από την φαρέτρα της στον πόλεμο κατά του χρέους. H Tράπεζα της Eλλάδος θα “δανείζει” χρήμα τις υπόλοιπες εμπορικές, κάτω από έναν μηχανισμό που λέγεται emergency liquidity assistance, και επιτρέπει στην οποιαδήποτε εθνική κεντρική τράπεζα να γίνει ο “έσχατος δανειστής” των εμπορικών τραπεζών.

Υιοθετεί δηλαδή ότι ξεκίνησε από τον Φεβρουάριο  η Κεντρική Ιρλανδική τράπεζα που έχει προσφέρει μέχρι σήμερα ,επικαλούμενη την emergency liquidity assistance, 50 δισ. ευρώ στις ιρλανδικές εμπορικές τράπεζες (που μοιάζουν πλέον με  βαρέλι δίχως πάτο). Aυτό άλλωστε έκανε εξ’ αρχής και η Αμερικανική Κεντρική τράπεζα (FED)  ενώ ας μην ξεχνάμε ότι ήδη η ΕΚΤ  έχει προσφέρει ρευστότητα περίπου 95 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες (που  προσφέρουν σαν εγγύηση κρατικά ομόλογα ή δάνεια  που έχουν οι ίδιες εκδώσει με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου)

Τι σχέση έχουν όμως αυτά με την εισαγωγική ανάλυση για την σύνθεση του ελληνικού μας χρέους; Θα το συνειδητοποήσουμε αφού πρώτα δούμε ότι συνολικά , για να διευκολύνει τη διαδικασία δανεισμού από την ΕΚΤ , το Δημόσιο έχει προσφέρει στις τράπεζες εγγυήσεις ύψους 85 δισ. ευρώ.  Όμως οι πιέσεις που δέχονται οι ελληνικές τράπεζες στο μέτωπο της ρευστότητας έχουν αυξηθεί δραματικά, καθώς η εκροή των καταθέσεων συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό, και η έξοδός τους στις αγορές, μετά την πρόσφατη υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του Δημοσίου από την Moody’s, απομακρύνεται χρονικά. Tαυτοχρόνως, η EKT πιέζει για την απεξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από τη ρευστότητα που η ίδια έχει προσφέρει. Επειδή λοιπόν ούτε η Ελληνική ούτε κάποια άλλη Ευρωπαική κρατική κεντρική τράπεζα μπορεί να τυπώσει χρήμα, όπως είναι ο παραδοσιακός τρόπος για τέτοιες επείγουσες σωτηρίες,η ….δουλειά γίνεται με ‘δημιουργική’ τραπεζική λογιστική : έναντι εγγυήσεων του αντίστοιχου κράτους (δηλαδή: έναντι δέσμευσης του κράτους ότι “καλύπτει” χρηματικά) δημιουργεί  η Τράπεζα της Ελλάδος,  εικονικές καταθέσεις χρήματος στις εμπορικές τράπεζες, οι οποίες τις “παίρνουν”, σαν “δανεικά”  δίνοντας στην ΤτΕ σαν “κάλυψη” (: εγγύηση) περιουσιακά τους στοιχεία. Ποια; Μα τα… πανταχού παρόντα Ελληνικά Kρατικά Ομόλογα (ή έντοκα γραμμάτια). ! Όπως δηλαδή έκαναν και τα προηγούμενα χρόνια που τα έδιναν σαν “κάλυψη” στην ΕΚΤ, για να δανείζονται και από ‘κει, με κέρδος μάλισα αξιοσημείωτο ( αφού δανείζονταν με 1% ).

H διαφορά ανάμεσα στη μανούβρα της δικής μα ΤτΕ και της ΕΚΤ  είναι ότι η πρώτη μπορεί και να μην γνωστοποιεί τα ακριβή “ποσά” που δάνεισε μ’ αυτόν τον τρόπο  και κινούμενη από ‘πατριωτισμό’ , μπορεί να δίνει ό,τι χρειάζεται !
Αν ανατρέξετε στην αρχή του άρθρου και στην διάρθρωση του Χρέους , θα δείτε ότι αυτή η τακτική δεν χωράει ….πουθενά σε χρονική ή οικονομική κατάταξη! Δυστυχώς όμως ,πρόκειται για έναν κύκλο εικονικής κυκλοφορίας χρήματος που πίσω του και δίπλα του βρίσκονται οι κρατικές εγγυήσεις. Όσο αυτές οι εγγυήσεις παραμένουν “εφεδρεία” δεν συνυπολογίζονται στο δημόσιο χρέος…

Ο σφιγκτός εναγκαλισμός  κράτους και τραπεζών συνεχίζεται πάνω σε όλο και πιο επικίνδυνα μονοπάτια. Καλό και αναγκάιο είναι να σώσουμε τις τράπεζες ,ως πυλώνες της κυκλοφορίας του χρήματος στην οικονομία ,εποπτέυοντας τον ρόλο τους ώστε να παρέχουν το οξυγόνο της ρευστότητας στον ιδιωτικό τομέα. Προκειμένου όμως να μείνουν σε ΄ελληνικά χέρια’ (όπως απαίτησε πρόσφατα ο δ/νων συμβουλος της Εθνικής Τράπεζας) καλό είναι μεχρι τότε να μην αλλάξει χέρια η …ελληνική οικονομία στο σύνολο της ! Διότι η επέκταση των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια ,με τις ευλογίες κυρίως των κυβερνήσεων Σημίτη, έχει και αυτή πάιξει τον δικό της …ρόλο στο σημερινό φορτίο που κουβαλάει η χώρα. Ας μην ξεχνιόμαστε….
13.04.2011ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΒΟΛΙΑΣ