Στην τελική ευθεία μπαίνουν σήμερα οι συζητήσεις της αρμόδιας επιτροπής τεχνοκρατών, για το αν θα ενταχθεί τελικά στην ατζέντα του Eurogroup της επόμενης Δευτέρας η συζήτηση για την επιμήκυνση της διάρκειας εξυπηρέτησης του δανείου των 110 δις. ευρώ.
Την ίδια ώρα, όμως, στην κυβέρνηση φοβούνται ότι η επιμήκυνση δεν λύνει το πρόβλημα, καθώς η «αλληλεγγύη» των Ευρωπαίων εταίρων παρέχεται με… τοκογλυφικά επιτόκια δανεισμού, που θα γίνουν ακόμη πιο δυσβάστακτα, αν η χώρα υποχρεωθεί να χρηματοδοτείται από τις αγορές μετά το 2013.
Σε δηλώσεις του την περασμένη εβδομάδα από το Παρίσι, ο Πρωθυπουργός εξέφρασε αρκετά ανοικτά τον προβληματισμό του για τα υψηλά επιτόκια δανεισμού των υπερχρεωμένων χωρών της ευρωζώνης από τους εταίρους τους. Όπως τόνισε, τα κόστη δανεισμού θα πρέπει να υπολογίζονται με βάση τους ρυθμούς ανάπτυξης που πραγματικά μπορούν να εμφανίσουν ώριμες οικονομίες και όχι σαν να επρόκειτο για οικονομίες αναπτυσσόμενων χωρών, που θα μπορούσαν στο μέλλον να αναπτυχθούν με πολύ ταχύτερους ρυθμούς.
Αυτή η αναφορά του Γιώργου Παπανδρέου εστιάζει με μεγάλη ακρίβεια στο σοβαρό πρόβλημα που δημιουργείται στην Ελλάδα από το επιτόκιο 5%, με το οποίο χορηγούνται τα δάνεια από τις ευρωπαϊκές χώρες που μετέχουν στο πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Το πρόβλημα γίνεται ακόμη σοβαρότερο, αν ληφθεί υπόψη, ότι η συζήτηση για επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου θα περιλαμβάνει όρο αύξησης του κόστους δανεισμού σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, κοντά στο 6%.
Δεδομένου ότι το κόστος δανεισμού μιας χώρας θα πρέπει να συμβαδίζει με τον αναμενόμενο ρυθμό πραγματικής αύξησης του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, ο κ. Παπανδρέου εύστοχα επισημαίνει, ότι με τα επιτόκια που δανείζεται η Ελλάδα από τους Ευρωπαίους εταίρους της, θα πρέπει να επιτύχει ένα σχεδόν ουτοπικό αναπτυξιακό θαύμα, εμφανίζοντας ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 5% για πολλά χρόνια, ώστε να είναι βιώσιμη η εξυπηρέτηση του χρέους.
Το πρόβλημα αυτό επισημαίνεται και από τους αναλυτές των μεγάλων διεθνών οίκων και βρίσκεται στο επίκεντρο των ανησυχιών για χρεοκοπία της χώρας. Αναλυτές της JP Morgan έχουν υπολογίσει, ότι με τα τρέχοντα επιτόκια δανεισμού από το μηχανισμό διάσωσης (χωρίς δηλαδή να υπολογίζεται η νέα αύξηση για την επιμήκυνση…), καθώς και με την πρόβλεψη του μνημονίου, ότι η Ελλάδα θα χρηματοδοτηθεί από τις αγορές μετά το 2013 (προφανώς με πολύ υψηλό κόστος) το χρέος θα προσλάβει ανεξέλεγκτη δυναμική αύξησης.
Από 141% του ΑΕΠ το 2010, το 2020 θα αυξηθεί σε 184% και θα συνεχίσει να αυξάνεται τα επόμενα χρόνια. Αντίστοιχα, για την Ιρλανδία η JP Morgan υπολογίζει ότι το χρέος θα αυξηθεί στο 155% το 2020, από 97% πέρυσι, για να συνεχίσει και τα επόμενα χρόνια την αυξητική του πορεία. Προφανές είναι, ότι με τέτοια δυναμική διόγκωσης του χρέους, η Ελλάδα και η Ιρλανδία οδηγούνται με μαθηματική βεβαιότητα σε αναδιάρθρωση του χρέους τους.
Όμως, όπως εκτιμά η JP Morgan, η αναδιάρθρωση του χρέους σε συμφωνία με τους ιδιώτες πιστωτές, την οποία φαίνεται ότι προωθεί η Γερμανία, δεν πρόκειται να δώσει λύση στο πρόβλημα της υπερχρέωσης. Επικαλούμενη τα παραδείγματα άλλων χωρών που έχουν συμφωνήσει τα τελευταία χρόνια με τους πιστωτές τους για αναδιαρθρώσεις χρέους (Ουκρανία, Πακιστάν, Ουρουγουάη, Δομινικανή Δημοκρατία), η JP Morgan υπολογίζει ότι με τέτοιες διαδικασίες η καθαρή παρούσα αξία του χρέους μειώνεται περίπου κατά το 1/5, ποσοστό που δεν είναι επαρκές για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα εξυπηρέτησης των χρεών χωρών όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία.
Η πρόταση της JP Morgan, την οποία διατυπώνει πιθανότατα και με το βλέμμα στα συμφέροντα των ιδιωτών πιστωτών, αλλά έχει την αξία της, είναι να συμφωνήσει η Γερμανία σε μια επιδότηση του κόστους δανεισμού της Ελλάδας και των άλλων υπερχρεωμένων χωρών που διασώζονται ή θα διασωθούν από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς. Προτείνει, ειδικότερα, η διαφορά επιτοκίου δανεισμού από το γερμανικό να μειωθεί από το 3,5% σήμερα, στο 1%. Αυτό θα οδηγούσε σε ένα κόστος δανεισμού της τάξεως του 3,5% για δεκαετή περίοδο, που είναι πιο κοντά στον προβλεπόμενο μέσο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια.
Η κυβέρνηση Μέρκελ εξαρχής επέμενε να διαμορφωθούν τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας και όσων άλλων χωρών χρειασθεί να διασωθούν σε επίπεδα τιμωρίας για τις ανεύθυνες δημοσιονομικές πολιτικές τους, ώστε να πείσει τους Γερμανούς φορολογουμένους, ότι δεν προσφέρονται «δωρεάν γεύματα» στους «απείθαρχους» του ευρωπαϊκού Νότου. Αυτή η εμμονή, όμως, τείνει να μετατρέψει τα προγράμματα διάσωσης σε προγράμματα βέβαιης χρεοκοπίας, τη στιγμή μάλιστα που το «ηθικό πρόβλημα» που απασχολούσε τη γερμανική κυβέρνηση και τους ψηφοφόρους έχει τεθεί πλέον σε άλλη βάση: όλες οι «ανεύθυνες» δημοσιονομικά κυβερνήσεις του Νότου, από την Ελλάδα, μέχρι την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, έχουν δεσμευθεί να εφαρμόσουν προγράμματα τόσο σκληρής λιτότητας, που φθάνουν να αγγίζουν τα όρια αντοχής των πληθυσμών τους –συνεπώς, «δωρεάν γεύμα» έχει οριστικά κριθεί ότι δεν προσφέρεται…
Ο κ. Παπανδρέου γνωρίζει, ότι προτάσεις όπως αυτή της JP Morgan (επιδότηση επιτοκίου) ούτε καν μπορούν να συζητηθούν σε αυτή την φάση από το Βερολίνο. Γι’ αυτό και πρωτοστατεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην προσπάθεια έναρξης μιας διαβούλευσης για την έκδοση ευρωομολόγων, που είναι μια πιο «εύπεπτη» εκδοχή της επιδότησης επιτοκίου, την οποία ήδη έχει αποδεχθεί ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Ο κ. Παπανδρέου «ποντάρει», όπως όλα δείχνουν, και στην επιτάχυνση των εξελίξεων που μπορεί να φέρει μια κλιμάκωση της κρίσης στις ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων αυτή την περίοδο, οδηγώντας και την Πορτογαλία στο μηχανισμό στήριξης και αφήνοντας για το μέλλον τα «μεγάλα ψάρια» της ευρωζώνης, όπως η Ισπανία. Ίσως το περιβάλλον που θα διαμορφώσουν οι αγορές, να ανοίξει γρηγορότερα τη συζήτηση για το ευρωομόλογο, από όσο θα ήθελε το Βερολίνο, εκτιμούν στην Αθήνα οι κυβερνητικοί παράγοντες.
Σε κάθε περίπτωση, προς το παρόν η Ελλάδα δεν φαίνεται ότι μπορεί να ξεφύγει από τον «ασφυκτικό μανδύα» του μνημονίου: ακόμη και αν την επόμενη Δευτέρα εγκριθεί η επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου των 110 δις. ευρώ, θέμα μείωσης του κόστους δανεισμού αποκλείεται να συζητηθεί σε αυτή την φάση. Αντίθετα, το πιθανότερο είναι να εναρμονιστεί το ελληνικό με το ιρλανδικό κόστος δανεισμού, για να «φουσκώσει» στο εντελώς εκτός πραγματικότητας ποσοστό του 6%. Σωτηρία από αυτά τα… τοκογλυφικά επιτόκια αλληλεγγύης μπορεί να αναμένεται αργότερα, υπό την προϋπόθεση, ότι η Γερμανία θα ξεφύγει από την αδιέξοδη λογική της «τιμωρίας των απείθαρχων»…
Sofo10
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου