Συμβούλιο Κορυφής: θρίαμβος με μιαν ήττα για την Μέρκελ

Κατά την πρώτη μέρα των εργασιών στις Βρυξέλλες άνοιξε ο δρόμος για τη νομοθετική μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά όχι και για την αναστολή του δικαιώματος ψήφου των δημοσιονομικά απείθαρχων χωρών.

Με μια σημαντική νίκη της ΄Αγκελα Μέρκελ και του Νικολά Σαρκοζύ ολοκληρώθηκε μετά τα μεσάνυχτα η πρώτη μέρα του κρίσιμου Συμβουλίου Κορυφής των Βρυξελλών. 

Το βασικό θέμα ήταν η νομοθετική θωράκιση του κοινού νομίσματος από «ταραξίες» της δημοσιονομικής πειθαρχίας κι αυτό έγινε ζήτημα τιμής για τον γερμανογαλλικό άξονα. Τελικά, μετά από έντονες αντιπαραθέσεις και διαφορετικές απόψεις οι 25 αρχηγοί κρατών της Ένωσης συναίνεσαν στην περιορισμένης κλίμακας αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, που ήταν και το βασικό αίτημα Γερμανίας και Γαλλίας.  

Η νίκη αυτή  συνοδεύτηκε βέβαια και από μιαν ήττα για την καγκελάριο.

Ο θρίαμβος…

Η πρώτη μέρα του Συμβουλίου Κορυφής της Ε.Ε. θα μπορούσε να τελειώσει και με μια ολοκληρωτική ήττα για την καγκελάριο, αλλά τελικά τα 25 τηλεφωνήματα που έκανε η ΄Αγκελα Μέρκελ προσωπικά στους ομολόγους της έπιασαν τόπο. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και μετά τα μεσάνυχτα, αλλά όταν ολοκληρώθηκαν η γερμανίδα καγκελάριος ανακοίνωσε το αποτέλεσμα: «Όλοι συμφώνησαν ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας μόνιμος μηχανισμός αντιμετώπισης των κρίσεων, όλοι συμφώνησαν ότι αυτός ο μηχανισμός θα πρέπει να διαμορφωθεί από τα κράτη-μέλη και όλοι συμφώνησαν ότι για να γίνει αυτό χρειάζεται μια περιορισμένη αναθεώρηση των Συμφωνιών».

Ποιο ακριβώς θα είναι το περιεχόμενο της αναθεώρησης, θα αποφασιστεί το Δεκέμβριο στο επόμενο Συμβούλιο Κορυφής. Η καγκελάριος έδωσε στους εταίρους της να καταλάβουν ότι η Γερμανία δεν θα επρόκειτο να στηρίξει έναν μόνιμο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων για χώρες που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα, όσον καιρό δεν προβλέπεται ρητά από τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει και ενδεχόμενη παράταση του υπάρχοντος ευρωπαϊκού μηχανισμού πέραν του 2013 θα μπορούσε να κριθεί αντισυνταγματική από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.

Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας, Φρέντερικ Ράινφελντ ανήκει στους ηγέτες που έδειξαν κατανόηση για τη γερμανική στάση. «Όταν η Γερμανία μας λέει ότι χρειαζόμαστε μεταρρύθμιση των συνθηκών και όταν γίνεται αυτή η μικρή αλλαγή χωρίς μεγάλα προβλήματα για τους άλλους, τότε μπορούμε να το δεχθούμε», δήλωσε.

…και η ήττα

Διαφορετική έκβαση όμως είχε το δεύτερο αίτημα της Μέρκελ, δηλαδή η αναστολή του δικαιώματος ψήφου στα συμβούλια των κρατών-μελών σε χώρες που παραβιάζουν το σύμφωνο σταθερότητας. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ουσιαστική μεταρρύθμιση των συμφωνιών και ήταν από την αρχή σαφές στον κύκλο των 27 ότι η Μέρκελ και ο Σαρκοζί δεν θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν ικανή πλειοψηφία για να περάσει η πρότασή τους. Πολλοί πρωθυπουργοί εξέφρασαν τις αντιρρήσεις τους, όπως εξάλλου και ο πρόεδρος της Κομισιόν Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο. «Εάν αναστολή του δικαιώματος ψήφου σημαίνει μεταρρύθμιση των συμφωνιών, αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να δεχθούμε και για να σας πω την αλήθεια, δεν θα ήταν ρεαλιστικό. Γιατί δεν συμβιβάζεται με την περιορισμένη μεταρρύθμιση της Συνθήκης της Λισαβόνας και δεν πρόκειται να υπάρξει ομοφωνία ανάμεσα στα κράτη-μέλη".

Ικανοποιημένος και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, που έσυρε το χορό της αντίστασης απέναντι στα γερμανογαλλικά σχέδια. «Η πρόταση αναστολής του δικαιώματος ψήφου με τα επακόλουθα απομακρύνθηκαν από το προσκήνιο, ο κ. Ρομπέι θα κάνει τις δικές του σκέψεις και έχει περιορισμούς σε αυτή τη διαδικασία σκέψης».

Οι αρχηγοί κρατών και οι πρωθυπουργοί της Ένωσης συμφώνησαν να αναθέσουν στο μόνιμο πρόεδρο της Ε.Ε. Χέρμαν βαν Ρομπέι την εξέταση του θέματος με μια ομάδα εργασίας. «Το ευρώ», είπε ο Ρομπέι, «επέδρασε ως υπνωτικό, κυρίως σε καλούς καιρούς. Τώρα προτείνουμε ένα σύστημα έγκαιρης αφύπνισης, που θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή μας». Τα σχέδια μεταρρύθμισης του Συμφώνου Σταθερότητας δεν προβλέπουν αυτόματες κυρώσεις, όπως ήταν και η επιθυμία Γερμανίας και Γαλλίας, αλλά επιβολή κυρώσεων σε ένα πιο πρώιμο στάδιο, τον περιορισμό των χρεών κάτω από το 60% του ΑΕΠ και την εξίσωση της ανταγωνιστικότητας μέσα στην Ε.Ε. Μέχρι το επόμενο καλοκαίρι τόσο οι χώρες-μέλη όσο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να έχουν στα χέρια τους τις προτάσεις υπό τη μορφή νομοσχεδίου.

Suzanne Henn/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθυνος Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου

DW