Πώς θα επιβιώσει η χώρα;

Εναλλακτική στρατηγική για την αναδιάρθρωση της Ελληνικής Οικονομίας

 

Η αδυναμία ανταπόκρισης της χώρας στις απαιτήσεις αποπληρωμής του χρέους –όπως τίθενται στους όρους του μνημονίου του μηχανισμού στήριξης– είναι κάτι παραπάνω από σίγουρη. 

Οι καλύτερες προβλέψεις λένε πως, παρά τα περιοριστικά μέτρα, το δημόσιο χρέος θα ξεπεράσει το 135% του ΑΕΠ το 2012. 

Αυτό θα συμβεί  λόγω της ύφεσης που προκαλείται από τη μείωση των δημοσίων δαπανών κατά 15%, γεγονός που  θα περιορίσει τη ζήτηση κατά 30% και προφανώς τα έσοδα από τον ΦΠΑ. Η ύφεση, δηλαδή, θα δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο περιορισμού των εσόδων του κράτους για την εξυπηρέτηση του χρέους και άρα θα οδηγήσει στην ανάγκη λήψης νέων, πιο δυσβάσταχτων μέτρων, για την επίτευξη των στόχων. 

Στόχων που με βάση την πρόσφατη εισήγηση της κας Μέρκελ γίνονται ακόμα πιο αυστηροί, αφού σε περίπτωση μη πειθάρχησης μιας χώρας στις επιταγές του σκληρού ευρώ θα πρέπει να οδηγείται σε «συντεταγμένη χρεοκοπία» και αποβολή από την ευρωζώνη. 

Στο μεσοδιάστημα, οι ...ετήσιοι προϋπολογισμοί των χωρών θα καταρτίζονται σε εθνικό επίπεδο και θα εγκρίνονται από την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ζητώντας ακόμα και συνταγματική αναθεώρηση για την  επικείμενη κατάρρευση της εθνικής κυριαρχίας!
Είναι προφανές πως η χώρα αργά ή γρήγορα θα οδηγηθεί σε χρεοκοπία, αφού πρώτα οδηγήσει στη φτώχεια και στην απόγνωση το μεγαλύτερο κομμάτι του ελληνικού πληθυσμού. 

Με τις πιο ευοίωνες προβλέψεις η ανεργία θα φτάσει στο 30% εάν συνεχιστεί η λήψη περιοριστικών μέτρων και στον ιδιωτικό τομέα, με δεδομένο το πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο.
Για να ξεπεράσουμε αυτή την οδυνηρή και αδιέξοδη κατάσταση θα πρέπει να προτείνουμε ένα αξιόπιστο σχέδιο για την έξοδο από την κρίση, που είναι προφανές ότι δεν διαθέτει η κυβέρνηση ούτε κανένα από τα υφιστάμενα κόμματα του κοινοβουλίου.  

Το σχέδιο αυτό θα έπρεπε να ξεκινήσει με τη διαδικασία της «ελεγχόμενης πτώχευσης». Η Ελλάδα θα μπορούσε να κηρύξει στάση πληρωμών προς τους εξωτερικούς δανειστές της και να ακολουθήσει μια φάση διαπραγματεύσεων, κατά την οποία θα μπορούσαμε να προτείνουμε αντικατάσταση των ομολόγων που έχουν στα χέρια τους, με νέα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας και αξίας, βασιζόμενοι στον κίνδυνο απώλειας των κεφαλαίων τους. Να θυμίσουμε πως στη χώρα μας τέθηκαν οι πιο ακραίοι χρονικά όροι  -3 χρόνια- για την  άμεση πτώση του δημοσιονομικού ελλείμματος αμέσως μετά την παρότρυνση του συμβουλίου κορυφής της Ε.Ε., για παροχή του πακέτου των 29 δισ. € από τους Έλληνες φορολογούμενους για την  προστασία των τραπεζών!
Η επαναδιαπραγμάτευση του χρέους θα εξασφάλιζε περί τα 80 δισ. € τον χρόνο που θα πρέπει να δοθούν στους δανειστές μας. 

Η εξασφάλιση αυτών των χρημάτων θα έδινε τη δυνατότητα να καλυφθούν οι τρέχουσες ανάγκες του δημοσίου, αφού εσφαλμένα πιστεύουν πολλοί πως τα χρήματα που  μας δίνει ο μηχανισμός στήριξης θα δοθούν για την πληρωμή μισθών και συντάξεων. Η αλήθεια είναι πως, από τα χρήματα που δανειζόμαστε, το 97% πηγαίνει για την εξυπηρέτηση δανείων του παρελθόντος και μόνο το 3% για το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας! 

Η ελεγχόμενη πτώχευση δεν έχει να κάνει με την επιστροφή στη δραχμή, αλλά με την επαναδιαπραγμάτευση της αποπληρωμής του χρέους με ευνοϊκότερους όρους, μπροστά στον κίνδυνο να απωλέσουν οι ξένες τράπεζες τα κεφάλαια που μας έχουν δανείσει. 

Παράλληλα θα έπρεπε να περάσουμε στη διαδικασία επανεθνικοποίησης κάποιων τραπεζών, προκειμένου να αποτελέσουν μοχλό αναπτυξιακής στήριξης περιοχών και επιχειρήσεων και όχι παράγοντες ληστρικής εκμετάλλευσης και συσσώρευσης κερδών για τους ιδιοκτήτες τους, όπως είναι σήμερα.
Η αναπτυξιακή στρατηγική θα έπρεπε να αποτελέσει βασική προτεραιότητα όλων των κοινωνικών εταίρων για την αντιμετώπιση της ύφεσης και στην περίπτωσή μας δεν μπορεί παρά να στοιχειοθετείται από ένα σχέδιο Β΄ για την τοπικοποίηση της οικονομίας. 

Το σχέδιο αυτό, κατά προτεραιότητα, θα έπρεπε να αξιοποιήσει τους πόρους του Καλλικράτη για μεταφορά πρωτίστως του διοικητικού κέντρου της πρωτεύουσας στο κέντρο της χώρας, γεγονός που αποτελεί τη  μόνη δυνατότητα εκκίνησης ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αποκέντρωσης.
Η θεσμοθέτηση του τρίτου τομέα –της κοινωνικής οικονομίας– και η ανασύσταση των συνεταιρισμών θα έδινε τη δυνατότητα, σε συνδυασμό με ολοκληρωμένα προγράμματα τοπικής ανάπτυξης και διαχείρισης φυσικών πόρων υπό κοινωνικό έλεγχο, να δημιουργηθούν μεικτά σχήματα – υπαλλήλων, ανέργων και εθελοντών – δημιουργώντας νέες και βιώσιμες θέσεις εργασίας, αλλά και παράλληλα λειτουργώντας συμπληρωματικά για την απώλεια εισοδήματος για χιλιάδες υπαλλήλους. 

Τα 24,3 δισ. € του ΕΣΠΑ θα έπρεπε να διατεθούν με ένα βασικό στόχο: να καταστεί η χώρα διατροφικά και ενεργειακά αυτόνομη, σε συνδυασμό με κοινωνικά και οικολογικά προγράμματα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας και ιδιαιτέρως της τελευταίας 20ετίας.
Η πολυλειτουργική αξιοποίηση του αγροτικού χώρου, που συνδυάζει παραγωγή τροφής και ενέργειας, πώληση ενέργειας στο δίκτυο της ΔΕΗ, δημιουργία ξενώνων για οικολογικό και πολιτιστικό τουρισμό, αποτελεί μια βασική συνιστώσα περάσματος σε ένα νέο μοντέλο κοινοτισμού. 

Σε μια πρώτη φάση, η βιωσιμότητα τέτοιων ενασχολήσεων θα μπορούσε να διασφαλιστεί με δίκτυα συνεργασιών παραγωγών με καταναλωτές υπερβαίνοντας τους μεσάζοντες, αλλά και με τοπικά δίκτυα ανταλλαγών με χρήση, παράλληλων προς το επίσημο, νομισμάτων. 

Τα στοιχεία αυτά θα ανέπτυσσαν μια νέου τύπου κοινωνικότητα –συλλογικότητα, χωρίς αναγκαία ιδεολογική ταύτιση των μελών της, που θα είχε πολλά να αντλήσει από τον κοινοτισμό της ελληνικής  παράδοσης.
Μια τέτοια πρόταση θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας και εφαρμογών από ένα νέο κοινωνικό υποκείμενο που οφείλει να δημιουργηθεί ως η μοναδική ελπίδα στις επικείμενες συνθήκες κοινωνικής εξαθλίωσης και παράλληλης κατάρρευσης του πολιτικού συστήματος της μεταπολίτευσης. 

Συγγραφέας: 

Νίκος Ντάσιος