Γερμανία εναντίον κερδοσκόπων με… θύμα το Νότο

Ακάθεκτοι συνεχίζουν τις πιέσεις τους στους «αδύναμους κρίκους» της Ευρωζώνης οι κερδοσκόποι των αγορών, παρά την έγκριση του ελληνικού Προγράμματος Σταθερότητας από την Κομισιόν, «χτυπώντας» αυτή τη φορά την Πορτογαλία και διατηρώντας τον κλοιό στην Ελλάδα και εκδηλώνοντας ανοικτά την αμφισβήτηση στην ίδια τη «γερμανική αρχιτεκτονική» της νομισματικής ένωσης.

Τα κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις στις αγορές, στις οποίες απευθυνόταν με το διάγγελμά του της Τρίτης ο Πρωθυπουργός και τονίζουν ότι η κρίση θα ξεφύγει από κάθε όριο, αν συνεχισθούν οι πιέσεις τις επόμενες ημέρες. Αν συμβεί αυτό, υπογραμμίζουν, θα είναι πλέον αδύνατο να λάβει κάποια πρόσθετα μέτρα «κατευνασμού» των αγορών η ελληνική κυβέρνηση, αφού θα κινδυνεύει να ανοίξει ένα γαϊτανάκι οδυνηρών και συνεχών δημοσιονομικών παρεμβάσεων, χωρίς να είναι σαφές πότε θα «ικανοποιηθούν» οι...
...κερδοσκόποι.

Στην πραγματικότητα, οι ξαφνικές χθεσινές πιέσεις στο ΧΑ, ύστερα από μια αρκετά αισιόδοξη έναρξη των συναλλαγών, αλλά και οι περιορισμένες κινήσεις προς το κλείσιμο του spread δανεισμού, επιβεβαιώνουν πλήρως την άποψη που κατ’ επανάληψη έχει εκφράσει ο Πρωθυπουργός: ότι, δηλαδή, οι κερδοσκόποι έχουν στην πραγματικότητα θέσει στο στόχαστρο το ευρώ και θα είναι αδύνατο να σταματήσουν τις επιθέσεις, όσο η Γερμανία παραμένει πεισματικά προσκολλημένη σε μια αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, που είναι πλέον προφανές ότι έχει ξεπερασθεί από τις εξελίξεις μετά την κορύφωση της κρίσης.

Ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίνγκλιτς, επισήμανε το πρόβλημα μιλώντας την Τρίτη στην Αθήνα, τονίζοντας ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ανακοινώσει ότι θα υποστηρίξει την Ελλάδα για να αναχαιτίσει τις κερδοσκοπικές επιθέσεις, που έχουν προκαλέσει μεγάλη πίεση στο ευρώ. «Αν προχωρούσε σε αυτή την ανακοίνωση, οι κερδοσκόποι θα ήξεραν ότι δεν έχουν άλλες ελπίδες και απλώς θα απομακρύνονταν. Αυτό δεν θα κόστιζε σε κανέναν», τόνισε ο Στίνγκλιτς.

Σε άλλες εποχές,  πριν αρχίσει να αμφισβητείται η σταθερότητα του ευρώ, η ανακοίνωση της έγκρισης του σταθεροποιητικού προγράμματος της Ελλάδας θα ήταν αρκετή για να εκτονώσει τις πιέσεις. Ωστόσο, οι κερδοσκόποι συνέχισαν το… βιολί τους, με κινήσεις που δεν αφορούν μόνο την Ελλάδα και μετά την έγκριση του ΠΣΑ από την Κομισιόν:

Στην αγορά συναλλάγματος, όπου την περασμένη εβδομάδα οι θέσεις κατά του ευρώ ήταν διπλάσιες από τις θέσεις υπέρ του κοινού νομίσματος, υπήρχαν και χθες μεγάλες ανοικτές θέσεις και το ευρώ δεν έδειξε να κερδίζει αρκετό έδαφος, όσο τουλάχιστον θα δικαιολογούσε η διευθέτηση του ελληνικού προβλήματος.

Στην ευρωπαϊκή αγορά ομολόγων, η Πορτογαλία έγινε ο επόμενος στόχος των κερδοσκόπων, όπως ακριβώς είχε προαναγγελθεί: η χώρα ζήτησε 500 εκατ. ευρώ σε μια δημοπρασία ομολόγων, αλλά υποχρεώθηκε σε ταπεινωτική αναδίπλωση και άντλησε μόλις 300 εκατ. ευρώ, ενώ το spread ετήσια έντοκα γραμμάτια εκτινάχθηκε χθες στο 1,45%, από 0,93% μέχρι πριν από λίγες ημέρες. Τώρα, ο μεγάλος φόβος είναι, ότι οι πιέσεις μπορεί να μεταφερθούν στην Ισπανία, που έχει συνολικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) αρκετά υψηλό για κλονίσει συθέμελα τα τραπεζικά συστήματα της Γερμανίας και της Γαλλίας.

Η ανελαστική Γερμανία…

Στην πραγματικότητα, τονίζουν πολλοί οικονομολόγοι, η αγορά αντιδρά με τον τρόπο αυτό στη γερμανική ανελαστικότητα, που κινδυνεύει να «τσακίσει» το οικοδόμημα του ευρώ: όπως υπενθυμίζουν, η σημερινή κρίση έχει την αφετηρία της στα τέλη του 2009, όταν η ΕΚΤ, υπό την πίεση των «γερακιών» της Μπούντεσμπανκ, έστειλε τα πρώτα σήματα προς την Ελλάδα, ότι θα σταματήσει να προσφέρει άφθονη ρευστότητα στις τράπεζες –το μήνυμα, βεβαίως, είχε αποδέκτες όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες.

Αυτή η κίνηση, σηματοδότησε την εμμονή της γερμανικής ηγεσίας και των τραπεζιτών στο σκληρό ευρώ, σε μια εποχή, όπου ο αγγλοσαξονικός άξονας (ΗΠΑ, Βρετανία) ουσιαστικά ακολουθεί άκρως αντίθετη πολιτική, λειτουργώντας νυχθημερόν τις… πρέσες των κεντρικών τραπεζών, για να διατηρήσει ρευστότητα στην αγορά και να μειώσει την πίεση του υπερβολικού χρέους, με «όπλο» τον πληθωρισμό.

Όσο η Γερμανία επιμένει στην πολιτική του σκληρού ευρώ, δείχνοντας στην αγορά ότι πολύ σύντομα η ΕΚΤ θα περιορίσει τις «ενέσεις» ρευστότητας, τόσο η κρίση χρηματοδότησης των ασθενέστερων οικονομιών θα συνεχίζεται, δημιουργώντας ένα νέο αδιέξοδο, αφού η γερμανική ηγεσία δεν φαίνεται πρόθυμη ούτε να επιτρέψει στο ΔΝΤ να παρέμβει, χρηματοδοτώντας τις χώρες με προβλήματα, αφού έτσι θα οδηγούσε σε διαλυτικά πολιτικά φαινόμενα στην Ευρωζώνη.

Αυτό το διπλό «μπλόκο» υποχρεώνει τις ασθενέστερες χώρες να λάβουν εξαιρετικά επώδυνα μέτρα προσαρμογής, που διαιωνίζουν την ύφεση, οδηγώντας σε νέα αδιέξοδα, καθώς τα μεγάλα χρέη δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν χωρίς υγιή οικονομική δραστηριότητα.

Εν ολίγοις, τις επόμενες ημέρες αυτό που θα δοκιμασθεί στην πραγματικότητα στο πεδίο των αγορών δεν θα είναι η αξιοπιστία του ελληνικού σταθεροποιητικού εγχειρήματος, αλλά η ίδια η αντοχή μιας νομισματικής ένωσης που οικοδομήθηκε σε καιρούς ευημερίας, στις σημερινές συνθήκες ακραίας οικονομικής κρίσης. 

Αν οι Γερμανοί δεν βρουν την ευελιξία που απαιτούν οι περιστάσεις, το «σκληρό» ευρώ δεν αποκλείεται να… σπάσει.

Σοφοκλέους 10