"Πικρό φάρμακο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο"

Τρεις ερευνητές του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας υποστηρίζουν ότι ελλείψει αξιόπιστου ευρωπαϊκού μηχανισμού αυστηρής δημοσιονομικής επιτήρησης η εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου αποτελεί το μικρότερο κακό.

Οι αποφάσεις του έκτακτου συμβουλίου κορυφής συνεχίζουν να απασχολούν, όπως είναι φυσικό,  αναλυτές, οικονομολόγους και ερευνητές στην Ε.Ε. και σε ολόκληρο τον κόσμο με ζητούμενο πάντα την εξασφάλιση της σταθερότητας του ευρώ. 

Το πολιτικό δίκτυ προστασίας που άπλωσαν οι 27 γύρω από την Ελλάδα δεν την προστατεύει από τις ασφυκτικές πιέσεις των κερδοσκόπων, γιατί δεν συνοδεύεται από συγκεκριμένες υποσχέσεις οικονομικής στήριξης. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνουν όλο και περισσότερους εμπειρογνώμονες να συνιστούν στην Ελλάδα να αναζητήσει βοήθεια από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Φαύλος κύκλος της πιστής δημοσιονομικής πειθαρχίας

Τρεις ερευνητές του Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας, IW,που πρόσκειται στην εργοδοσία ανέλυσαν πόσο πιθανό είναι το  ενδεχόμενο η Ελλάδα να χρεοκοπήσει και παρουσίασαν τα αποτελέσματα σε μια έκθεση 100 σελίδων. Ένας από τους συγγραφείς της, ο Γιούργκεν Μάτες πιστεύει ότι, ναι μεν οι τόκοι για τα ελληνικά ομόλογα είναι χαμηλότεροι από ότι στις αρχές του 90, αλλά ωστόσο υπάρχει ένας συγκεκριμένος κίνδυνος. «Ο κίνδυνος είναι να βρεθούν οι διεθνείς αγορές σε κατάσταση νευρικής κρίσης, να πιεστούν προς τα πάνω τα επιτόκια και να δυσκολέψουν εξαιρετικά για την Ελλάδα τα περιθώρια αναζήτησης κεφαλαίων για την αναχρηματοδότηση του χρέους της» υποστηρίζει. « Και όταν πια η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει αυτά τα κεφάλαια, παρά μόνο με εξαιρετικά υψηλά επιτόκια, η χώρα δεν θα μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και τότε θα βρεθούμε ενώπιον ενός ενδεχόμενου χρεοκοπίας».

Η αυστηρή εφαρμογή του προϋπολογισμού μπορεί να προλάβει αυτό το ενδεχόμενο, αλλά ο κίνδυνος πάλι βρίσκεται αλλού: γιατί η μείωση των δαπανών προκαλεί μείωση της εργασίας, μείωση της κατανάλωσης, μείωση των φορολογικών εισπράξεων άρα και μείωση των δημοσίων επενδύσεων. Με άλλα λόγια, ένας φαύλος κύκλος.

«Αν χρεοκοπήσει η Ελλάδα, τότε καταρχήν είναι μια καταστροφή για την ίδια ελληνική οικονομία και τα βάρη προσαρμογής που θα προκύψουν, σημειώνει ο Γιούργκεν Μάτες. Από εκεί και ύστερα είναι πιθανό η χρεοκοπία της ελληνικής οικονομίας να συμπαρασύρει και άλλες χώρες της ευρωζώνης».

«Πικρό φάρμακο το ΔΝΤ»

Τα κομμάτια του ντόμινο υπάρχουν ήδη, είναι η Ισπανία, η Ιταλία, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία και μπορεί να πέσουν με αυτή τη σειρά. Η πραγματική εστία αβεβαιότητας και  κρίσης δεν είναι η Ελλάδα, αλλά η Ισπανία, έγραφε ο κάτοχος του βραβείου Νόμπελ Οικονομίας Πωλ Κρούγκμαν στο μπλογκ του για την εφημερίδα New York Times. Ο λόγος είναι ότι η Ισπανία δεν είναι μεν τόσο χρεωμένη όσο η Ελλάδα, αλλά η οικονομία της είναι τέσσερις φορές ισχυρότερη από την ελληνική, άρα αντίστοιχα μεγαλύτερος είναι και ο κίνδυνος για την ευρωζώνη σε περίπτωση χρεοκοπίας. Κι αυτός ο κίνδυνος μπορεί να αφήσει πίσω του καμένη γη, υποστηρίζει ο Γιούργκεν Μάτες.

Επειδή η διάσωση της Ελλάδας από τις χώρες της ευρωζώνης σκοντάφτει στο άρθρο 103 των Συνθηκών του Μάαστριχ και στη ρήτρα περί απαγόρευσης ανάληψης χρεών και υποχρεώσεων ενός κράτους από ένα άλλο κράτος της Ε.Ε. ο Γερμανός οικονομολόγος συνιστά στην Ελλάδα να επιλέξει το πικρό φάρμακο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. «Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο», λέει, «έχει εξειδικευτεί στο να παρεμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις. Δίνει δάνεια και αποσοβείται καταρχήν ο κίνδυνος χρεοκοπίας. Η χορήγηση δανείων όμως γίνεται με αυστηρούς όρους και αυτό ενισχύει την αξιοπιστία της διαδικασίας, σε σχέση με τα ισχύοντα στην Ευρώπη.  Γιατί ναι μεν υπάρχει η γνωστή ρήτρα μη ανάληψης των χρεών της Ελλάδας, αλλά οι επιπτώσεις από ενδεχόμενη χρεοκοπία της θα ήταν τόσο μεγάλη που η Ε.Ε. θα αναγκάζονταν τελικά να παρέμβει. Άρα, η ρήτρα αυτή αποδεικνύεται κενό γράμμα σε αντίθεση με την διαδικασία στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που επιβάλλει συγκεκριμένους όρους για το δανεισμό».

  

Κατά την άποψη του Γερμανού οικονομολόγου, οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης είναι απογυμνωμένοι. Δεν διαθέτουν το όπλο των κυρώσεων για την αυστηρή επιτήρηση της δημοσιονομικής πολιτικής των ευρωπαίων εταίρων. Αντίθετα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει συνηθίσει στον ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου. «Η προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα ήταν μια πολιτικά πολύ κομψή λύση για την Ευρώπη», υπογραμμίζει ο Γιούργκεν Μάτες, «ακόμη κι αν θα εκλαμβάνονταν ίσως ως εξευτελισμός για την ευρωζώνη. Θα ήταν το μικρότερο κακό σε σχέση με τους κινδύνους που θα διέτρεχε η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση».  

D.W.

Rolf Wenkel/Ειρήνη Αναστασοπούλου

Επιμέλεια Σύνταξης Σταμάτης Ασημένιος