Οι τόκοι ανατροφοδοτούν το χρέος

Κάθε προσπάθεια να τιθασευτεί το τεράστιο δημόσιο χρέος της χώρας μας θα είναι μάταιη, όσο τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται βρίσκονται στα σημερινά πρωτοφανή για χώρα της ΟΝΕ επίπεδα. 
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Σίσυφος ήταν καταδικασμένος να ανεβάζει ένα μεγάλο βράχο στην κορυφή ενός βουνού, αλλά δεν μπορούσε ποτέ να το κατορθώσει και έπρεπε να ξεκινά συνεχώς από την αρχή την προσπάθειά του. 

Η προσπάθεια της κυβέρνησης, να σταθεροποιηθεί αρχικά και στη συνέχεια να μειωθεί το δημόσιο χρέος των 300 δις ευρώ, μοιάζει σε κάποιο βαθμό με αυτή του Σίσυφου.

Και αυτό επειδή, πέραν των προβλημάτων που έχει για τη μείωση του μεγάλου Δημόσιου Τομέα και την αύξηση των φορολογικών εσόδων, βλέπει τις δαπάνες για τόκους εξυπηρέτησης του χρέους να αποκτούν δυναμική που δυσχεραίνει υπερβολικά την προσπάθεια σταθεροποίησης του χρέους. Και οι δαπάνες αυτές, βέβαια, επηρεάζονται δραματικά από την αύξηση, σε επίπεδα πρωτοφανή για χώρα της ΟΝΕ, του επιτοκίου των ομολόγων που εκδίδει το ελληνικό δημόσιο. Την περασμένη εβδομάδα, το Δημόσιο προχώρησε στην έκδοση 5 ετών ομολόγων μέσω κοινοπρακτικού δανείου και δανείστηκε 8 δις ευρώ με επιτόκιο 6,2%.

Αν το Δημόσιο καλύψει όλες τις φετινές δανειακές του ανάγκες (55 δις ευρώ) με επιτόκιο 6%, τότε θα ...πρέπει να πληρώσει για τόκους που αφορούν στο ποσό αυτό 3,5 δις για το 2011 και περισσότερα από 17 δις την επόμενη πενταετία. Προσθέτοντας και τους τόκους για το υπόλοιπο δημόσιο χρέος, προκύπτει συνολικό κονδύλι για τόκους το 2011 που θα πλησιάσει τα 15 δις ευρώ, αυξημένο κατά 1,5 δις σε σχέση με φέτος. Ακόμη χειρότερα, το ποσό για τόκους θα τείνει να αυξάνεται περαιτέρω μετά το 2011, αν δεν μειωθεί το επιτόκιο δανεισμού, καθώς θα αυξάνεται και ο συνολικός όγκος του χρέους αλλά και η οικονομία θα αντιμετωπίζει την ύφεση λόγω της δυσκολίας δανεισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Το επιπλέον ποσό των 1,5 δις ευρώ για το 2011 κι έπειτα θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα σκληρά μέτρα, είτε για τη μείωση των δαπανών είτε για την αύξηση των εσόδων,  προκειμένου να μην ξεφύγει κι άλλο το δημόσιο χρέος. Για να υπάρχει και μια τάξη μεγέθους, σημειώνουμε ότι από την περικοπή 10% των επιδομάτων των δημοσίων υπαλλήλων φέτος, η εξοικονόμηση για τον προϋπολογισμό δεν ξεπερνά τα 600 εκατ. ευρώ.

Επομένως, για να μην φτάσουμε σε αδυναμία εξυπηρέτησης τους χρέους μας στο μέλλον, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μεριμνήσει η κυβέρνηση, ώστε να μειωθεί το κόστος δανεισμού. Η πρόσφατη εμπειρία από τις αγορές έχει δείξει ότι ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να ανακοινώσει και να εφαρμόσει άμεσα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης και, αν χρειαστεί, να προχωρήσει και σε πρόσθετα μέτρα, ώστε να εγκριθεί το πρόγραμμα χωρίς ουσιαστικές επιφυλάξεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι φανερό ότι οι αγορές δεν αρκούνται σε εξαγγελίες μέτρων, αλλά θέλουν συγκεκριμένες δράσεις.

Η περίπτωση της Ιρλανδίας είναι χαρακτηριστική, καθώς έπεισε ότι μπορεί να σταθεροποιήσει το χρέος της και έτσι το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων της μειώθηκε, από περίπου 6% στις αρχές του 2009, στο 5,1% στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου και στο 4,7% τις τελευταίες ημέρες. Αντίθετα, στην Ελλάδα το αντίστοιχο επιτόκιο, από 4,8% που ήταν στις αρχές Δεκεμβρίου, εκτοξεύτηκε στο 6,8%. Αυξητική τάση, αλλά πολύ βραδύτερη σε σχέση με την Ελλάδα, παρουσιάζει και το κόστος δανεισμού για την Πορτογαλία (στο 4,36% από 3,72%) και την Ισπανία (στο 4,17% από 3,72%), επειδή οι αγορές βλέπουν τα ελλείμματά τους να φτάνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα.

ΕΠΙΤΟΚΙΑ 10ΕΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ(%)
Γερμανία	3,22
Ελλάδα	6,80
Βέλγιο	3,78
Πορτογαλία	4,36
Ισπανία	4,17
Ιταλία	4,14
Γαλλία	3,47
Αυστρία	3,69