Κουρμπάνι = Θυσία Ένα έθιμο πολύ διαφορετικό από άλλα, αναβιώνει στο Καλαμπάκι της Δράμας.
Πρόκειται για το έθιμο του "κουρμπανιού", που αναβιώνει κάθε χρόνο στις 18 Ιανουαρίου- από το 1922 και χωρίς διακοπή στο πέρασμα των χρόνων- από τους κατοίκους της περιοχής, που τηρούν πιστά την παράδοση των προγόνων τους, οι οποίοι καταγόταν από το Κρυόνερο της Ανατολικής Θράκης.
"Από το 1979, έτος ίδρυσης του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου και μέχρι σήμερα το έθιμο γίνεται με την αποκλειστική ευθύνη, οργάνωση και εποπτεία του Συλλόγου και την καθοριστική συμμετοχή των 'κουρμπαντζήδων', των ανθρώπων δηλαδή, που κάθε χρόνο δραστηριοποιούνται και προσφέρουν την... εθελοντική εργασία και το μεράκι τους για την πραγματοποίησή του", δήλωσε στο Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων η πρόεδρος του Συλλόγου, Αθανασία Θεοδωρίδου.
"Είναι μια ιδιαιτερότητα, είναι μια κοινωνία ανθρώπων, δεμένη, που με τον δικό τους τρόπο συμμετέχουν στην αναβίωση του εθίμου", πρόσθεσε.
Ιστορικό του εθίμου...
Σύμφωνα με την παράδοση ο Θεός, κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της γιορτής του Αγίου Αθανασίου, έστελνε στο προαύλιο του ναού των Κρυονεριτών ένα ελάφι, το οποίο, αφού ξεκουραζόταν, "θυσιαζόταν" με την ευλογία του ιερέα νωρίς το πρωί της γιορτής από τους "κουρμπαντζήδες", οι οποίοι το μαγείρευαν και στη συνέχεια το μοίραζαν σε όλους τους κατοίκους. Το φαγητό αυτό ονομάστηκε κουρμπάνι, που σημαίνει θυσία.
Το έθιμο ήρθε αυτούσιο στο Καλαμπάκι από τους Κρυονερίτες πρόσφυγες και γινόταν κάθε χρόνο με ευθύνη των "κουρμπαντζήδων". Με τα χρόνια, το χωριό μεγάλωνε και οι κάτοικοι του, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, διαφύλαξαν το κουρμπάνι, θεωρώντας το πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου το μεγαλύτερο γεγονός στην κοινωνική ζωή του χωριού.
Το 1979 ιδρύεται από τους κατοίκους του Καλαμπακίου ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος και περνά στα χέρια του η ευθύνη της διάσωσης και διατήρησης των τοπικών εθίμων και παραδόσεων. Αρχικά συγκροτείται, με την επιμέλεια και συμμετοχή του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου, επιτροπή κουρμπανιού.
Οι "κουρμπαντζήδες" και τα μέλη του συλλόγου συγκεντρώνουν από όλους τους κατοίκους προσφορές σε σιτάρι, καλαμπόκι ή χρήματα. Η καθιερωμένη "γύρα" στο χωριό γίνεται συνήθως το πρώτο Σάββατο ή Κυριακή, μετά τη γιορτή του Αη- Γιάννη.
Το πρωί, συγκεντρώνονται όλοι οι εθελοντές, κάθε ηλικίας και ξεκινούν πεζοί, με αγροτικά να τούς συνοδεύουν για να φορτώνουν τις προσφορές σε καλαμπόκι. Με κέφι και χτυπώντας τους τενεκέδες γυρνάνε όλο το χωριό, πόρτα- πόρτα, σε όλα ανεξαιρέτως τα σπίτια, ζητώντας τη συνδρομή των κατοίκων για να γίνει το κουρμπάνι.
Με τα χρήματα που συγκεντρώνονται και την πώληση του καλαμποκιού που προσφέρθηκε, αγοράζονται οι αγελάδες που θα χρησιμοποιηθούν. Σήμερα, με την αύξηση του πληθυσμού του Καλαμπακίου, ένα ζώο δεν είναι αρκετό, γι' αυτό χρησιμοποιούνται τέσσερα ή και περισσότερα. Το στάρι που προσφέρεται θα γίνει πλιγούρι το πρωί της παραμονής, στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, από τους κουρμπαντζήδες για να βράσει με το κρέας.
Το απόγευμα της παραμονής του πανηγυριού γίνεται ο μέγας εσπερινός και η περιφορά της εικόνας.
Παράλληλα, τοποθετούνται στο προαύλιο της εκκλησίας είκοσι και πλέον καζάνια, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του "κουρμπανιού". Το κρέας τεμαχίζεται και μπαίνει στα καζάνια. Μόλις η νύχτα πέσει, ξεκινάει το γλέντι στις ταβέρνες του Καλαμπακίου με νταούλια και ζουρνάδες. Το έναυσμα δίνουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος και οι κουρμπαντζήδες, που με τη συνοδεία οργάνων γυρίζουν στο κέντρο του χωριού για να καταλήξουν σε κάποια ταβέρνα. Αργά το βράδυ της 17ης Ιανουαρίου, μπαίνει φωτιά στα καζάνια και ξεκινάει το βράσιμο του κρέατος. Η νύχτα είναι μεγάλη με τσίπουρο, πειράγματα και συνεχή εποπτεία και δουλειά στα καζάνια.
Ανήμερα της γιορτής πραγματοποιείται η Θεία Λειτουργία. Αμέσως μετά, όλοι οι παρευρισκόμενοι γεύονται τον πρώτο μεζέ και ένα ποτηράκι τσίπουρο, που τούς κερνούν τα μέλη του Συλλόγου.
Κείμενο: του Γιάννη Ιωαννίδη για το ΑΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου