Μάρτυρας δολοφονίας αιχμαλώτων

Βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο τα οστά των πέντε Ελληνοκυπρίων, που βλέπουμε στη φωτογραφία-σύμβολο για την τουρκική εισβολή


«Θυμούμαι πολύ καλά, αυτή τη φωτογραφία την πήρα από το χωριό Τζιάος κατά την επέλαση των αρμάτων μάχης», λέει ο Τούρκος φωτορεπόρτερ στον Αλί Μπιράντ σε ρεπορτάζ στη Μιλιέτ, στις 23 Ιουνίου 1976.

Του Ανδρεα Παρασχου

ΛΕΥΚΩΣΙΑ. Τριάντα πέντε χρόνια τώρα τους βλέπαμε στη φωτογραφία-σύμβολο γονατιστούς, να παραδίδονται με τα χέρια ψηλά. Η αγωνία στα πρόσωπά τους παγωμένη, καθώς «δήλωναν» τραγικά παρόντες σε κάθε διαδήλωση, ρεπορτάζ και είδηση που έχει σχέση με τους αγνοούμενους της κυπριακής τραγωδίας του 1974.

Πέντε νεαροί στρατιώτες στα γόνατα, με τα χέρια πίσω από το κεφάλι κι ένας Τούρκος στρατιώτης να ανάβει το τσιγάρο στα χείλη ενός από τους πέντε. Μία κίνηση που αφήνει να εννοηθεί ότι του έδωσαν να καπνίσει το τελευταίο τσιγάρο πριν από την εκτέλεση.

Τριάντα πέντε χρόνια οι μορφές τους ανεξίτηλα αποτυπωμένες στη συλλογική μας μνήμη σαν να είναι οι γιοι, οι σύζυγοι ή οι πατεράδες που αγνοούνται για τον καθένα μας ξεχωριστά και γι' όλους μας μαζί.

Το επόμενο δευτερόλεπτο

Κι όμως 35 χρόνια τώρα, ουδείς μας είπε την ιστορία τους, τα ονόματά τους και κυρίως τι έγινε το επόμενο εκείνο δευτερόλεπτο μετά που το τσιγάρο τέλειωσε. Κροτάλισε ένα αυτόματο κι ύστερα ακούστηκαν πέντε χαριστικές βολές; Τους έδεσαν πισθάγκωνα και τους πήγανε μαζί τους οι Τούρκοι στρατιώτες ως αιχμαλώτους πολέμου; Κι αν ναι, γιατί δεν επέστρεψαν με τους άλλους αιχμαλώτους, από τις τουρκικές φυλακές, το φθινόπωρο του 1974;

Οποια και να ήταν για μας τους υπόλοιπους η απάντηση, το βασικότερο είναι ότι οι γονείς και τ' αδέλφια τους ποτέ δεν πήραν οποιοδήποτε μήνυμα ή απάντηση. Και από τότε ζούσαν καθημερινά στα μετέωρα εκείνα δευτερόλεπτα μεταξύ του τσιγάρου που τελειώνει και ενός προαναγγελθέντος θανάτου...

Εως την περασμένη Παρασκευή 7 Αυγούστου 2009, όταν στα σπίτια των πέντε παλικαριών, χτύπησε τις πόρτες η Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων (ΔΕΑ) και ενημέρωσε τις οικογένειές τους ότι τα οστά τους, μαζί με τα οστά άλλων 15 Ελληνοκυπρίων, βρέθηκαν σε πηγάδι στο τουρκοκυπριακό χωριό Τζιάος και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.

Ταυτοποίηση

Τα οστά των υπολοίπων 14, που εικάζεται ότι είναι επίσης Ελληνοκύπριοι στρατιώτες, βρίσκονται στη διαδικασία της ταυτοποίησης.

Ποια είναι όμως η ιστορία των πέντε εκείνων παλικαριών και ποια τα ονόματα των μορφών που έγιναν αγιογραφίες στο εικονοστάσι της συλλογικής μας μνήμης;

Ποιος ήταν ο Τούρκος αξιωματικός που ήταν επικεφαλής των στρατιωτών που τους συνέλαβαν και ποιος ήταν ο Τούρκος φωτογράφος που απαθανάτισε εκείνες τις τόσο τραγικές στιγμές και τι λέει;

Καθημερινή