Η θέση Αθήνας και Λευκωσίας είναι «πλήρης προσαρμογή, πλήρης ένταξη».

Οταν τον Δεκέμβριο 2004, οι «25» συζητούσαν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, η Λευκωσία είχε θέσει θέμα αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι άλλοι ηγέτες την είχαν πιέσει ασφυκτικά να περιορισθεί προς το παρόν στην τελωνειακή σύνδεση. Το καλοκαίρι 2005, η Αγκυρα αρνήθηκε και επισήμως να εφαρμόσει το σχετικό πρωτόκολλο. Στην αντιδήλωσή τους, οι «25» δεσμεύθηκαν ότι η εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεων της Τουρκίας αποτελεί όρο για την πρόοδο της ενταξιακής διαδικασίας.
Tου Σταυρου Λυγερου
Στα τέλη 2006, όμως, με τη βοήθεια των Αμερικανοβρετανών, η Αγκυρα κατάφερε να παρακάμψει ανώδυνα το εμπόδιο που η ίδια έθεσε με την άρνησή της. Τον ερχόμενο Δεκέμβριο, η υποψηφιότητά της θα αξιολογηθεί. Οι ΗΠΑ την υποστηρίζουν όχι από φιλοτουρκισμό, αλλά επειδή η ένταξη της Τουρκίας εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Για την ακρίβεια, θεωρούν δικαιολογημένα ότι αντικειμενικά θα εμποδίσει την προσπάθεια ενοποίησης και πολιτικής χειραφέτησης της Ευρώπης, την οποία απεύχονται.

Τον Δεκέμβριο, όμως, το κλίμα θα είναι πολύ διαφορετικό. Η Κομισιόν και η σουηδική προεδρία υποστηρίζουν την προοπτική της πλήρους ένταξης, επιδιώκοντας να παρακάμψουν το κυπριακό εμπόδιο. Ο γαλλογερμανικός άξονας και άλλες χώρες - μέλη επιδιώκουν την εκτροπή της ενταξιακής πορείας σε ειδική σχέση. Ο Σαρκοζί έχει δηλώσει ότι η Τουρκία είναι ασιατική χώρα και δεν έχει θέση στην Ε. Ε. Κατά συνέπεια, η υποψηφιότητα της γείτονος δεν πρέπει να κριθεί από την εκπλήρωση κριτηρίων, αλλά να απορριφθεί για γεωπολιτιστικούς λόγους. Την ίδια θέση εξέφρασε προχθές η Μέρκελ: «Πρέπει να μιλήσουμε για τα σύνορα της Ευρώπης... Η κοινή μας θέση είναι προνομιακή συνεργασία με την Τουρκία αλλά όχι πλήρες μέλος».

Ο Σαρκοζί, μάλιστα, έκανε ένα βήμα παραπέρα: «Πρέπει να πάψουμε να δίνουμε μάταιες υποσχέσεις στην Τουρκία». Το ζήτημα είναι πως αυτή η πολιτική δήλωση θα μεταφρασθεί στο επίπεδο των κοινοτικών διαδικασιών. Μέχρι τώρα, υπάρχουν δηλώσεις, αλλά τίποτα θεσμικό, με αποτέλεσμα οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις να συνεχίζονται, έστω και μετ’ εμποδίων. Η αιτία, όμως, είναι ότι η Αγκυρα έχει κάνει ελάχιστα για να προσαρμοσθεί στο κοινοτικό κεκτημένο.

Το ακατανόητο σ’ όλη αυτή την υπόθεση είναι η αβάστακτη ελαφρότητα με την οποία οι Ευρωπαίοι την έθεσαν σε τροχιά ένταξης. Απέφυγαν να απαντήσουν εάν η Τουρκία έχει ή όχι θέση στην Ε. Ε., παρ’ ότι αυτό το ερώτημα ουσιαστικά συμπυκνώνει τα ευρωπαϊκά στρατηγικά διλήμματα: τα όρια της διεύρυνσης, τον βαθμό εμβάθυνσης, το ζητούμενο της πολιτικής ενοποίησης και βεβαίως τον ίδιο τον χαρακτήρα της Ενωσης.

Η θέση Αθήνας και Λευκωσίας είναι «πλήρης προσαρμογή, πλήρης ένταξη». Το κριτήριό τους είναι εθνικό και όχι ευρωπαϊκό. Εάν τον Δεκέμβριο η Αγκυρα αρνηθεί να εφαρμόσει το πρωτόκολλο, οφείλουν να επιβάλουν το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Πρόκειται για καθαρή και εποικοδομητική θέση. Αφ’ ενός τηρεί τους κανόνες κι αφ’ ετέρου δεν κλείνει οριστικά την πόρτα. Εάν η Ε. Ε. δεν σεβαστεί τον εαυτό της και παραβιάσει τους κανόνες της, αντί για τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, θα έχουμε μάλλον αντίθετο αποτέλεσμα!
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ