Το πέρασμα λαθρομεταναστών από τον Εβρο

Νύχτα και μέρα, οι συνοριοφύλακες προσπαθούν να αποτρέψουν το πέρασμα λαθρομεταναστών από τον Εβρο· έργο δύσκολο καθώς τα κυκλώματα -και από τις δύο πλευρές της μήκους 192 χλμ. συνοριακής γραμμής- εφευρίσκουν συνεχώς νέα τεχνάσματα, ενώ το τελευταίο διάστημα Ιρακινοί πρωταγωνιστούν ως διακινητές. «Το κόλπο με τα παιδιά-εισιτήρια» είναι το συνηθέστερο. Δηλαδή, οι λαθρομετανάστες «μοιράζονται» τους ανήλικους, ώστε να αντιμετωπιστούν ως οικογένειες και να τύχουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης. Την ίδια ώρα, στην καρδιά της Αθήνας, σε κτίρια ερείπια, στοιβάζονται παράνομοι μετανάστες σε συνθήκες κατά κυριολεξία απάνθρωπες.

Παιδιά-εισιτήρια στα σύνορα του Εβρου
Το καθημερινό κυνηγητό συνοριοφυλάκων, λαθρομεταναστών και διακινητών που χρησιμοποιούν κάθε είδους τέχνασμα
Ρεπορτάζ: Θανασης Τσιγγανας

Την περασμένη εβδομάδα η 26χρονη Καζάλ, μια καταταλαιπωρημένη Ιρακινή, με τα δύο παιδιά της, τον 6χρονο Ντανάρ και τον 5χρονο Ντεζέν, πέρασε τα ελληνοτουρκικά σύνορα από την περιοχή Πόρτες των Φερρών Εβρου μαζί με άλλους 40 συμπατριώτες της.

Οι αστυνομικοί που τους εντόπισαν ύστερα από έρευνα και αφού διαπίστωσαν ότι «τα παιδιά είναι δικά της» δεν τη συνέλαβαν αλλά της χορήγησαν άδεια να μεταβεί στο εσωτερικό της χώρας, με την προϋπόθεση βέβαια εντός μηνός να εγκαταλείψει την Ελλάδα.

Το τελευταίο διάστημα, οι συνοριοφύλακες του Εβρου όταν συλλαμβάνουν οικογένειες λαθρομεταναστών με παιδιά είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς πολλοί από τους λαθρομετανάστες «δασκαλεμένοι» από τα κυκλώματα διακινητών, «χρησιμοποιούν» σαν δικά τους παιδιά, παιδιά άλλων, ώστε να τύχουν ευνοϊκότερης μεταχείρισης.

«Το κόλπο με τα παιδιά - εισιτήρια είναι ένα από τα τελευταία που μετέρχονται οι επιτήδειοι διακινητές και οφείλουμε να είμαστε πιο προσεκτικοί», λένε στην «Κ» αστυνομικοί του Εβρου. Συχνά πια, μια ομάδα λαθρομεταναστών μόλις εισέλθει στο ελληνικό έδαφος «μοιράζεται» ανά ζευγάρι τα ανήλικα παιδιά της ομάδας, ώστε να αντιμετωπιστούν ως διαφορετικές οικογένειες και να μην πάρουν τον δρόμο άλλων που καταλήγουν στο Κέντρο Κράτησης Λαθρομεταναστών στο Φυλάκιο Κυπρίνου στα βόρεια του Εβρου.

Πέρασμα προς τη Δύση

Με αυτό το τέχνασμα, πολλοί λαθρομετανάστες τους τελευταίους μήνες απέφυγαν το υποχρεωτικό τρίμηνο κράτησης σ' ένα από τα κέντρα που λειτουργούν στη Θράκη και πέτυχαν πιο γρήγορα τον στόχο τους δηλαδή να φτάσουν στη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, την Πάτρα και από εκεί να αναζητήσουν πέρασμα προς τις χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης.

Είκοσι χρόνια τώρα, το φαινόμενο των κατατρεγμένων από διάφορες χώρες της Ασίας και της Αφρικής που συνωστίζονται στα βόρεια χερσαία σύνορα της Ελλάδας δεν έχει αλλάξει.

Αν κανείς διατρέξει σήμερα τα 192 χιλιόμετρα της συνοριακής γραμμής του Εβρου, από το Τριεθνές έως το Δέλτα του ποταμού, διαπιστώνει ότι η λαθρομετανάστευση είναι ένα συνηθισμένο, καθημερινό ζήτημα.

Οι κάτοικοι στις Φέρρες, το Πέπλο, το Σουφλί, τα Λάβαρα, την Ορεστιάδα, τη Νέα Βύσσα και σ' όλα τα παραμεθόρια χωριά δεν θεωρούν ότι είναι δικό τους πρόβλημα, ασχέτως αν όλοι και κυρίως οι αγρότες που εργάζονται δίπλα στο ποτάμι έχουν να διηγηθούν κι από μια προσωπική ιστορία για λαθρομετανάστες.

«Ολοι παιδιά του Θεού είμαστε», λέει στην «Κ» ο 78χρονος Νίκος Καβουρίδης από τις Φέρρες ενώ μας εξιστορεί, σχεδόν κλαίγοντας, την περιπέτεια μιας άγνωστης λαθρομετανάστριας με τα τρία παιδιά της, που είχε φιλοξενήσει πριν από λίγα χρόνια στο σπίτι του έως ότου γιατρεύτηκαν οι πληγές των ποδιών τους.

«Δεν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα γιατί κανένας από τους λαθρομετανάστες δεν μένει στον Εβρο, εξακολουθούν να έχουν προορισμό Αθήνα - Ιταλία - Κεντροδυτική Ευρώπη», μας λέει ο δήμαρχος Φερρών κ Γ. Ούστογλου. «Οι λαθρομετανάστες θέλουν συνήθως να συλληφθούν γιατί ξέρουν από τους διακινητές τη διαδικασία που ακολουθούν οι ελληνικές αρχές».

Γι' αυτό τον λόγο ένας παράνομος μετανάστης από τη στιγμή που καθοδηγούμενος από τα κυκλώματα μπει στο ελληνικό έδαφος πετάει όλα τα χαρτιά του, για να μην επαναπροωθηθεί. Αν συλληφθεί, θα οδηγηθεί στο νοσοκομείο για εξετάσεις, κατόπιν θα κρατηθεί τρεις μήνες στο κέντρο του Φυλακίου ή στη Βένα Ροδόπης και θα αφεθεί ελεύθερος με μια άδεια παραμονής 30 ημερών στη διάρκεια της οποίας πρέπει να εγκαταλείψει τη χώρα μας.

Οι τουρκικές αρχές παρά τη συμφωνία που έχει υπογραφεί, ακόμα και για τις περιπτώσεις που αποδεδειγμένα οι λαθρομετανάστες (με έγγραφα, εισιτήρια, χρήματα κτλ.) εισήλθαν από το έδαφός τους, αρνείται να τους παραλάβει. Σύμφωνα με στοιχεία της Αστυνομικής Διεύθυνσης Ορεστιάδας, τη διετία 2007-2008 δεν έχει επαναπροωθηθεί στη γειτονική χώρα ούτε ένας λαθρομετανάστης που εισήλθε από τα βόρεια του νομού Εβρου!

Χρέος 650.000 ευρώ

Το Κέντρο Κράτησης Φυλακίου που δημιουργήθηκε στην περιοχή πριν από δύο χρόνια έχει δεχθεί χιλιάδες λαθρομετανάστες -τις μέρες αυτές κρατούνται 130- αλλά η λειτουργία του αντιμετωπίζει πλέον πρόβλημα, καθώς οι οικονομικές του υποχρεώσεις προς το κέτερινγκ (!) που το τροφοδοτεί και τις άλλες εταιρείες -καθαρισμού, απολύμανσης, ύδρευσης, αποχέτευσης -όπως αποκάλυψε ο νομάρχης Εβρου, Νίκος Ζαμπουνίδης- ξεπερνούν τώρα τις 650.000 ευρώ. Η διαρκώς αυξανόμενη εισροή μεταναστών καθιστά επιτακτική τη δημιουργία και δεύτερου κέντρου, στον νότιο Εβρο και ήδη έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες σε μια έκταση 20 στρεμμάτων στην περιοχή Τριφυλλίου Φερρών.

Από τους 52.772 λαθρομετανάστες που εντοπίστηκαν την περίοδο 2004-2008, οι 18.084 ήταν Ιρακινοί κι ακολουθούν Πακιστανοί (7.714) και Παλαιστίνιοι (6.276). Συνολικά μεταξύ Σουφλίου και Αλεξανδρούπολης συνελήφθησαν το ίδιο διάστημα, 572 διακινητές. Οι ιρακινής υπηκοότητας διακινητές έχουν εκτοπίσει τα τελευταία χρόνια Ελληνες και Τούρκους, ενώ τον τελευταίο χρόνο εισήλθαν δυναμικά στο παιχνίδι της λαθροδιακίνησης και οι Βούλγαροι.

Μύθοι και ιστορίες καταδίωξης

Περιπολίες συνοριοφυλάκων γίνονται επί 24ώρου βάσεως στη δεύτερη γραμμή φρούρησης πίσω από τις μονάδες Προκάλυψης του Στρατού που ελέγχουν την παραποτάμια περιοχή. Οι ομάδες των συνοριοφυλάκων κινούνται στους χωματόδρομους, στα αναχώματα, τη σιδηροδρομική γραμμή και την εθνική οδό. Από την Αλεξανδρούπολη έως το Τρίγωνο η παρουσία στρατού και συνοριοφυλάκων είναι περισσότερο έντονη από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας.

Οι πυκνές φυλλωσιές που καλύπτουν τις όχθες, οι κατάφυτες νησίδες και οι ξέρες του ποταμού αποτελούν τα σημεία που σαρώνουν συνεχώς με τα κιάλια και τις θερμικές κάμερες τη νύχτα. Μια πρωινή περιπολία μαζί τους καταρρίπτει τον μύθο περί ύπαρξης «μυστικών περασμάτων» στον Εβρο και «ταμπούρλων» που ηχούν από τις δύο όχθες στέλνοντας με αυτό τον (πρωτόγονο) τρόπο μηνύματα στους διακινητές.

«Κάθε μέτρο θεωρείται πέρασμα και φυσικά για τη συνεννόηση οι διακινητές από τις δύο πλευρές των συνόρων δεν χρειάστηκαν ποτέ τα θρυλούμενα ταμπούρλα, αφού υπάρχουν τα κινητά τηλέφωνα», λέει στην «Κ» ένας συνοριοφύλακας.

Τα μπλόκα στο οδικό δίκτυο του νομού, οι έλεγχοι και οι έρευνες στα οχήματα αποτελούν το δεύτερο δίχτυ που έχει απλώσει η Αστυνομία για τον εντοπισμό λαθρομεταναστών. Σήμερα η προτεραιότητα των διωκτικών αρχών στον Εβρο είναι να αποτρέψουν τους λαθρομετανάστες να περάσουν το ποτάμι. Αυτό επιχειρείται με πλαστικές βάρκες συνήθως βράδυ, αλλά οι διακινητές μερικές φορές δρουν αιφνιδιαστικά και την ημέρα.

Καταδίωξη στην Εγνατία

Οι δύο αστυνομικοί διευθυντές του νομού, Μάκης Τσουκνάδης (Αλεξανδρούπολης) και Γ. Σαλαμάγκας (Ορεστιάδας), λένε: «Ολοι οι λαθρομετανάστες που συλλαμβάνουμε προωθούνται μέσω κυκλωμάτων και η συμφωνία της αποπληρωμής είναι πάντα στην Αθήνα». Το 95% των διακινητών σε όλο τον Εβρο έχει συλληφθεί ύστερα από καταδίωξη. Σε μία περίπτωση ένας απ’ αυτούς μπήκε αντίθετα στην Εγνατία προκαλώντας δίωρη καταδίωξη 12 περιπολικών που έληξε στην Κομοτηνή.

Το τελευταίο διάστημα οι αρχές παρατηρούν μια νέα δίοδο διακίνησης με βάρκες από τα τουρκικά παράλια του Αίνου σε έρημες ακτές της Θράκης.

Κάθε έκρυθμη κατάσταση σε μια ασιατική ή αφρικανική χώρα συνεπάγεται πίεση εισροής στον Εβρο και γι’ αυτό οι αρχές αναμένουν τους επόμενους μήνες μεγάλο κύμα λαθρομεταναστών από το Πακιστάν. Κάθε λαθρομετανάστης που έρχεται από την Τουρκία καταβάλλει 4.000 - 5.000 ευρώ αν ο προορισμός είναι η Ελλάδα και 8.000 - 10.000 ευρώ για χώρα της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης (π.χ. Σουηδία).

Οι μέθοδοι που έχουν επινοήσει τα κυκλώματα για να περνούν λαθραία άτομα στην Ελλάδα συνεχώς εκσυγχρονίζονται. Εκτός από τις διπλές οροφές και διπλά δάπεδα σε λεωφορεία και φορτηγά οι συνοριοφύλακες έχουν εντοπίσει στο τελωνείο των Κήπων λαθρομετανάστες μέσα σε νεκροφόρα (σε ειδικό χώρο κάτω από το φέρετρο), τυλιγμένους με πάνες σε ειδική κρύπτη λεωφορείου, σε μια Μ5 (ΒΜW), σε βυτιοφόρο γάλακτος ειδικά διαμορφωμένο εσωτερικά, σε μπετονιέρα και σε φορτηγό που το είχαν μετατρέψει σε στρατιωτικό όχημα. Από τα περίπου 800 κατασχεθέντα οχήματα την τελευταία πενταετία στον Εβρο, τα 45 κατασχέθηκαν την τελευταία διετία στους Κήπους.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ