Μας περιμένουν κάρτες και επιχειρηματικά δάνεια...

Το διεθνές τραπεζικό σύστημα έχει ήδη πολλά τοξικά στις πλάτες του, προερχόμενα από τα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης. Αν η κρίση εξακολουθήσει, τότε οι τράπεζες κινδυνεύουν από δύο ακόμη πεδία, των καρτών και των επιχειρηματικών δανείων. Ή αλλιώς, μας περιμένουν δύο ακόμη θύελλες... Μικρές ή μεγάλες; Εξαρτάται από το κατά πόσο το πλοίο εξακολουθεί να βρίσκεται μόνο να παλεύει με τα κύματα, εκεί έξω στην καταιγίδα. Να το πούμε κι αλλιώς: Όσο το χρηματοπιστωτικό σύστημα βρίσκεται σε κρίση αξιοπιστίας, θα αναπαράγει αυτοτροφοδοτούμενες κρίσεις και τα προβλήματα θα μεγεθύνονται. Αν τα τοξικά από τα στεγαστικά δάνεια μειωμένης εξασφάλισης ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και έφερε στην επιφάνεια το πρόβλημα αξιοπιστίας, οι κάρτες και τα επιχειρηματικά δάνεια θα είναι τα τοξικά του μέλλοντος, τα οποία και θα αποτελούν ένα μόνιμο πρόβλημα του θα ταλανίζει τις τράπεζες για πολλά χρόνια. Μη βιαστεί κάποιος να προαναγγείλει το τέλος του καπιταλισμού. Οι ιαπωνικές τράπεζες ζούσαν με τον εφιάλτη για πολλά χρόνια. Κι όμως! Ο καπιταλισμός στην Ιαπωνία δεν κλονίστηκε. Υπάρχει, βέβαια, και μία διαφορά: Ότι τότε το πρόβλημα υπήρχε μόνο στην Ιαπωνία, ενώ σήμερα η ασθένεια έχει εξαπλωθεί σε όλο τον πλανήτη. Ωστόσο, είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι μπορούμε να ζήσουμε δίχως τράπεζες. Δίχως κερδοφόρες τράπεζες, ναι. Δίχως όλες τις τράπεζες, ναι. Αλλά όχι χωρίς τράπεζες. Δεν μιλάμε για κάποιου είδους «προφητεία», αλλά για απλές και λογικές σκέψεις. Η κρίση μόλις έχει ξεκινήσει. Όσο συνεχίζεται χάνονται θέσεις εργασίας και πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε αδυναμία να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Το πρώτο πράγμα που θα κοιτάξει ένας άνθρωπος που βρίσκεται σε δυσκολία είναι να επιβιώσει και το τελευταίο η οφειλή του στην πιστωτική κάρτα. Οι επισφάλειες στα επιχειρηματικά δάνεια έρχονται ως φυσική συνέπεια από τις απώλειες που οι τράπεζες ήδη έχουν. Οι απώλειες τις αναγκάζουν να γίνουν πιο ορθολογικές στη χορήγηση κάθε μορφής δανείων. Έτσι, πολλές επιχειρήσεις θα βρεθούν εκ των πραγμάτων εκτεθειμένες και ως αποτέλεσμα θα «φορτώσουν» με νέες επισφάλειες τις τράπεζες. Από την πλευρά τους οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν μία σκληρή πολιτική. Τα χρήματα προς μία «προβληματική» επιχείρηση είναι πεταμένα λεφτά. Και ναι μεν μπορεί κανείς να δεχτεί ότι χάθηκαν τα χρήματα που έχουν δοθεί στο παρελθόν, αλλά θα είναι τρελός ο τραπεζίτης εκείνος που θα αποφασίσει να συνεχίζει να πετάει χρήματα σε μία τεράστια άβυσσο... Πολλοί κατηγορούν τις τράπεζες γιατί έχουν κλείσει τις στρόφιγγες με τη ρευστότητα. Ξεχνούν ότι τα δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες δεν είναι λεφτά των τραπεζών. Είναι χρήματα των καταθετών τους και κάποια στιγμή τα χρήματα αυτά θα πρέπει να επιστραφούν σε εκείνους που τους τα εμπιστεύτηκαν. Ειδικά στην Ελλάδα ο κάθε πολιτικός έχει έτοιμη τη λύση για κάθε... νόσο: «Να μοιράσουν λεφτά οι τράπεζες». Παρασέρνουν έτσι τον κόσμο σε μία λαϊκίστικη άποψη, ότι δήθεν ο τραπεζίτης δεν δίνει λεφτά, ενώ θα μπορούσε και να το έχει κάνει. Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική: Οι τράπεζες δεν θα έπρεπε να έχουν δώσει δάνεια σε πολλές επιχειρήσεις και σε πολλούς ιδιώτες τα τελευταία πέντε χρόνια. Παρασυρόμενες από τα εύκολα κέρδη, ακολούθησαν στο παρελθόν μία εμπορική πολιτική που είναι ο βασικός υπαίτιος της κρίσης και απειλεί σήμερα ακόμη και κομμάτια της Οικονομίας που θα μπορούσαν να έχουν παραμείνει υγιή. Το τραπεζικό σύστημα έχει σοβαρές ευθύνες για τα όσα έχουν συμβεί. Θα έχει όμως ακόμη μεγαλύτερες ευθύνες αν δεν προσπαθήσει να περιορίσει, στο μέτρο του δυνατού, τις προδιαγραφόμενες απώλειες. Εκτός και αν όσοι φωνασκούν και θέλουν να συνεχίσουν να καταναλώνουν σώνει και καλά με δανεικά, είναι έτοιμοι να χρηματοδοτήσουν, ως φορολογούμενοι, ένα μελλοντικό γιγαντιαίο πρόγραμμα επιστροφής κεφαλαίων σε αποταμιευτές... Θανάσης Μαυρίδης