Οι "πληγές" της ναυτιλίας και το "αντίδοτο" στην κρίση

Του Κώστα Νάνου Αρνητική ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου και συρρίκνωση της τραπεζικής χρηματοδότησης στα όρια της ανυπαρξίας, αναβάλλουν την όποια ανάκαμψη της ναυτιλίας για το 2010. Με τις προβλέψεις των διεθνών οργανισμών να κάνουν λόγο για μείωση φέτος της παγκόσμιας εμπορευματικής κίνησης της τάξεως του 10% και τη διεθνή τραπεζική δραστηριότητα στα όρια του μηδενός, η πίεση που θα δεχθούν οι ναυτιλιακές αγορές καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, θα είναι πολύ ισχυρή. Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ναυτιλιακών χρηματοδοτήσεων XRTC, Γιώργος Ξηραδάκης, μιλώντας στο Capital.gr, σκιαγραφεί το παρόν και το μέλλον της ναυτιλίας. «Το 2009 θα είναι μια δύσκολη χρονιά για τη ναυτιλία και τους Έλληνες εφοπλιστές», υπογραμμίζει ο Έλληνας τραπεζίτης, επισημαίνοντας ότι η ανάπτυξη της μεταφοράς ξηρού φορτίου αναμένεται αρνητική, ενώ η ανάπτυξη της μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων εκτιμάται πως θα είναι ελάχιστη. «Οι προγραμματισμένες παραδόσεις των πλοίων την τρέχουσα χρονιά ανέρχονται φέτος στο 17% του υπάρχοντος στόλου, ενώ οι ακυρώσεις και οι καθυστερήσεις υπολογίζεται να κυμανθούν από 20 έως και 50%, σύμφωνα με διάφορες πηγές. Όσο δε για τις διαλύσεις των πλοίων, αυτές αναμένεται να παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα, ειδικά στα πλοία ξηρού φορτίου. Κατά συνέπεια -τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της XRTC- "η προσφορά θα ξεπεράσει τη ζήτηση με ότι αυτό συνεπάγεται". Σύμφωνα με τα στοιχεία της Fortis Bank, τα κοινοπρακτικά δάνεια στο χώρο της ναυτιλίας, κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του 2009, υπέστη τρομακτική καθίζηση. Τα δάνεια κατά τη διάρκεια των πρώτων τριών μηνών φέτος ανήλθαν σε μόλις 4 τον αριθμό, ύψους 332 εκατ. δολ., όταν το αντίστοιχο τρίμηνο του 2007 τα κοινοπρακτικά δάνεια (86 σε αριθμό) προς τη ναυτιλία ξεπέρασαν τότε τα 22 δισ. δολάρια. Το πρώτο τρίμηνο του 2008 δόθηκαν 71 νέα δάνεια ύψους 15, 8 δισ. δολαρίων, ενώ η συνέχεια ήταν εντυπωσιακή με τα δάνεια (86 σε αριθμό) κατά τη διάρκεια του δευτέρου τριμήνου του 2008 να φτάνουν τα 23,5 δισ. δολάρια. Το τρίτο τρίμηνο του 2008 δόθηκαν 80 δάνεια ύψους 20,7 δισ. δολαρίων, ενώ τα πρώτα σημάδια της κρίσης άφησαν το αποτύπωμα τους στο τελευταίο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς με τα κοινοπρακτικά δάνεια να μειώνονται σε 31 ύψους 9,1 δισ. δολαρίων, για να υποστεί τελικά σχεδόν μηδενισμό στο πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρονιάς. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Γιώργος Ξηραδάκης, η σημερινή κρίση θεωρείται ως η χειρότερη μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μέγεθος προσεγγιστικά προσδιορίζεται στα 3,3 τρισ. δολάρια σε επίπεδο συνολικών διαγραφών των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Τα αποτελέσματα της κρίσης -συνεχίζει ο Έλληνας ναυτιλιακός τραπεζίτης- είναι έλλειψη ρευστότητας στις αγορές χρήματος καθώς και παντελής έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ομίλων να δανείσουν κεφάλαια στη διατραπεζική αγορά. Οι τράπεζες αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν: -το αυξημένο ρίσκο της δραματικής πτώσης της ναυλαγοράς, - προβλεπόμενες αδυναμίες εκπληρώσεων των όρων δανείων, - τους αδιάλλακτους κανονισμούς της Βασιλείας ΙΙ, Οι τράπεζες καλούνται να καλύψουν τις απώλειες τους με μια σειρά στρατηγικών, όπως: - περιορισμό χορηγήσεων, - αύξηση περιθωρίων κέρδους, - μείωση του κόστους λειτουργίας. Με τη ναυτιλιακή βιομηχανία να είναι αδύνατο να «γλιτώσει» από την κρίση εντός του 2009, ο διευθύνων σύμβουλος της XRTC υποστηρίζει ότι μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη το 2010, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από "την ανάκαμψη της ζήτησης που θα επέλθει από την ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας και την μείωση των προγραμματισμένων παραδόσεων". Η αγορά ξηρού φορτίου ενδέχεται υπό τις προϋποθέσεις αυτές να πλησιάσει σε ένα ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης προς το τέλος του έτους, ενώ η αγορά των εμπορευματοκιβωτίων θα χρειαστεί άλλον έναν χρόνο για να παρουσιάσει κάποια ανάκαμψη.