Παρασκευή 27 Αυγούστου 2021

Οι τρεις κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία

Κατά τις προσεχείς δεκαετίες η Ελλάδα θα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις συνέπειες τριών τουλάχιστον δυσμενών τάσεων. 
Η πρώτη είναι η γήρανση του πληθυσμού και η επιβράδυνση της αύξησης , αν όχι της μείωσης, του εργατικού δυναμικού. Αυτή η τάση που καταγράφεται θα συμπιέσει τους μακροχρόνιους ρυθμούς ανάπτυξης σε χαμηλά επίπεδα. Όσοι υποστηρίζουν πως θα έχουμε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης να συγκρατήσουν πως ο μέσος όρος ανάπτυξης το προσεχές διάστημα δεν θα είναι πάνω από 3%... Μιλάω πάντα σε βάθος χρόνου, μακροπρόθεσμα, γιατί βραχυπρόθεσμα ίσως σημειώσουμε και ρυθμούς ανάπτυξης έως 7%.
Η δεύτερη δυσμενής τάση, είναι πως λόγω της στρεβλής διάρθρωσης του πολιτικού συστήματος, η απασχόληση στο λιγότερο παραγωγικό δημόσιο τομέα θα αυξάνεται, καθιστώντας τη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης ανέφικτη. Συνέπεια αυτού θα είναι η βέβαιη ισοδύναμη απόδοση του κεφαλαίου να συγκρατείται σε μη διεθνώς ανταγωνιστικά επίπεδα και να αποθαρρύνονται οι επενδύσεις.
Η τρίτη δυσμενής τάση είναι πως λόγω των εξελίξεων κυρίως στο ανατολικό Αιγαίο, η Ελλάδα θα είναι υποχρεωμένη να επαναφέρει και να διατηρήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις της σε αιχμή. Κάτι που συνεπάγεται πως πρέπει να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι από μη δανειακές πηγές, λόγω του τεράστιου χρέους που έχει ήδη συσσωρευθεί. Υπό την πίεση αυτών των τάσεων είμαι βέβαιος ότι η χρηματοδότηση των συντάξεων θα μειωθεί και οι πολίτες θα κληθούν σταδιακά να αναλάβουν την κάλυψη των συντάξεών.

Η χώρα για να ανακάμψει χρειάζεται μακροχρόνια ανάπτυξη, όχι βραχυχρόνια, καθώς αυτή ευνοεί την ελληνική οικονομία. Το μέλλον της οικονομίας περνά μέσα από την αντιμετώπιση αυτών των τριών προκλήσεων, τις οποίες δεν αντιμετωπίζουμε για σαράντα χρόνια.

Η πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας περνά μέσα από την αύξηση του εργατικού δυναμικού, την αύξηση της απασχόλησης. 
Ενόσω το εργατικό δυναμικό φθίνει, τότε θα συγκρατείται η απόδοσή του σε μικρά ποσοστά. 
Το ενεργό δυναμικό είναι 4 εκατ.εργαζόμενοι. Από αυτούς μόνο 3 εκατ. εργαζόμενοι εργάζονται, καθώς υπάρχει μεγάλη ανεργία, ενώ το 22% των εργαζομένων απασχολούνται στο λιγότερο παραγωγικό δημόσιο. 
Η παραγωγικότητα εκεί είναι σχεδόν μισή συγκριτικά με τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα. Επομένως, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η κατανομή του εργατικού δυναμικού, ενώ εξέχουσας σημασίας είναι το λεγόμενο απόθεμα κεφαλαίου. 
Επί μια δεκαετία δεν υπήρξαν πολλές επενδύσεις, επομένως το κεφάλαιο μειώνεται συνέχεια και ποσοτικά και ποιοτικά.

*Ο Γιώργος Μπήτρος είναι καθηγητής Οικονομικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών


Δεν υπάρχουν σχόλια: