Δευτέρα 15 Μαρτίου 2010

Pax Germanica

Η φτώχεια μίας Δημοκρατίας είναι πολύ καλύτερη από την υλική ευημερία η οποία, καθώς ισχυρίζονται, συνυπάρχει με τον Ολοκληρωτισμό, όπως ακριβώς η ελευθερία είναι καλύτερη από τη δουλεία (Δημόκριτος)

Σύμφωνα με τον J.M.Keynes, τα σημαντικότερα προβλήματα, τα «σφάλματα» καλύτερα της καπιταλιστικής κοινωνίας είναι:
(α)  η αδυναμία της να εξασφαλίσει πλήρη απασχόληση, καθώς επίσης
(β) η αυθαίρετη, άνιση διανομή πλούτου και εισοδημάτων, για την οποία ουσιαστικά «εφευρέθηκε» η φορολογία. 
Φυσικά ο οικονομολόγος αναφερόταν σε μία καθαρά δημοκρατική κοινωνία, εντός της οποίας αναζητούσε την ιδανική επίλυση των παραπάνω προβλημάτων. 
Έτσι λοιπόν κατέληξε «απλοποιημένα» στο ότι, η πλήρης απασχόληση θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη συμμετοχή του κράτους το οποίο, σε περιόδους ύφεσης, θα δραστηριοποιούταν με δημόσια έργα. 
Τα έργα αυτά, αφενός μεν ...
θα αύξαναν την «κρατική» απασχόληση, αφετέρου δε θα καταπολεμούσαν τον περιορισμό της ζήτησης (τόσο η ανεργία, όσο και ο φόβος της, λειτουργούν αρνητικά στην κατανάλωση), με ευεργετικά αποτελέσματα για τις ιδιωτικές επενδύσεις – οι οποίες στη συνέχεια θα έπαιρναν τη «σκυτάλη» της απασχόλησης από το κράτος.  
Δυστυχώς, η «μέθοδος» αυτή έχει ουσιαστικά «χρεοκοπήσει» ήδη από τη δεκαετία του ΄70 όταν, μεταξύ άλλων, αποδείχθηκε ότι οι Πολιτικοί δεν ήταν σε θέση να σταματήσουν τα δημόσια προγράμματα, μετά την πάροδο της ύφεσης και την ανάπτυξη της Οικονομίας. Πολύ περισσότερο αφού, εάν το πρόβλημα οφειλόταν σε πολύ υψηλούς μισθούς ή σε περιορισμένη «ευελιξία» της αγοράς εργασίας, οι επενδύσεις εκ μέρους του δημοσίου δεν συντελούσαν καθόλου στην επίλυση του (άρθρο μας: Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ: Το μεγάλο πρόβλημα της απασχόλησης, οι διάφορες μορφές «έλλειψης» της, οι θεωρητικές ερμηνείες της ανεργίας, τα οικονομικά αποτελέσματα, καθώς επίσης οι καταστροφικές συνέπειες της για τη φυσική και την ψυχική υγεία του ανθρώπου  14/2/2010).
Όσον αφορά τώρα το δεύτερο «σφάλμα», την αναδιανομή δηλαδή του πλούτου και των εισοδημάτων μέσω της φορολόγησης, η οποία είχε πράγματι λειτουργήσει στην εποχή του Keynes, διαπιστώθηκε αργότερα ότι επίσης «χρεοκόπησε», για δύο τουλάχιστον διαφορετικούς λόγους:
(α)  Το κράτος (η Πολιτική Εξουσία) δεν χειριζόταν «χρηστά», από μία χρονική στιγμή και μετά, τα δημόσια οικονομικά, δαπανώντας άσκοπα, σπαταλώντας καλύτερα τη δημόσια περιουσία. Επί πλέον, η αναδιανομή των εισοδημάτων λειτούργησε σε μεγάλο βαθμό «μονομερώς» - δηλαδή, κυρίως προς όφελος των δημοσίων λειτουργών.
Οι ελεύθεροι Πολίτες, όπως είναι φυσικό, διαπιστώνοντας την «αναλγησία» της διοίκησης τους, αντέδρασαν στη σπατάλη των δικών τους κόπων, οι οποίοι δεν κατευθύνονταν σε «ανταποδοτικά» κοινωφελή έργα (σχολεία, νοσοκομεία, κοινωνική πρόνοια κλπ), περιορίζοντας κατά το δυνατόν την «εκούσια» απόδοση φόρων (άρθρο μας: Η ΕΧΘΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Η αίσθηση ότι επικρατεί το Δίκαιο, η εξάλειψη της συγκριτικής φτώχειας, η καταπολέμηση της αλαζονείας και η ισότιμη αντιμετώπιση όλων, απέναντι στους κοινούς κανόνες συμβίωσης, είναι οι βασικότερες προϋποθέσεις δημιουργίας «κοινωνικών» συνειδήσεων  25/12/2009).    
(β)  Το Κεφάλαιο (πολυεθνικές, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα κλπ), περιόριζε συνεχώς τα «φορολογικά του έξοδα» (φοροαποφυγή), χρησιμοποιώντας κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσον (φορολογικοί παράδεισοι κλπ). Έτσι, μειωνόταν συνεχώς η φορολογική βάση των κρατών, με αποτέλεσμα να επιδιώκεται η εξισορρόπηση της μέσω του συνεχούς «διωγμού» όλων αυτών που δεν είχαν τη δυνατότητα να φοροαποφύγουν. Επομένως, περιοριζόταν διαρκώς το «αναδιανεμητέο» εισόδημα, καταστρέφοντας μέρα με την ημέρα τη μεσαία καπιταλιστική τάξη.
Η ικανότητα λοιπόν του κράτους να παρέχει στους πολίτες του ευημερία έχει εξασθενήσει σοβαρά, λόγω της ικανότητας του κεφαλαίου να αποφεύγει τη φορολογία – επίσης τις επαχθείς για αυτό συνθήκες απασχόλησης, μετακινούμενο κάπου αλλού. Ειδικά με την επικράτηση του «νεοφιλελευθερισμού», μετά δηλαδή από το 1982, μειώθηκαν οι φόροι στο κεφάλαιο και στην απασχόληση, για να αυξηθούν άλλες μορφές φορολογίας – ιδιαίτερα η φορολογία της κατανάλωσης. Επομένως, το βάρος της φορολογίας μετατοπίσθηκε ουσιαστικά από το κεφάλαιο στους πολίτες.  
 Στη συνέχεια, το κεφάλαιο αυξανόταν συνεχώς, αφενός μεν λόγω της μηδαμινής φορολόγησης του, αφετέρου δε ένεκα της συνεχώς αυξανόμενης κερδοφορίας του, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί σταδιακά στο μεγαλύτερο ίσως εχθρό του  συστήματος – αυτόν που σήμερα «απειλεί» ολόκληρα κράτη. Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι η παγκόσμια «ελίτ», σχεδόν στο σύνολο της, «απασχολείται» κυρίως στον χρηματοπιστωτικό κλάδο – ελάχιστα στην Πολιτική, την οποία απλά «χρησιμοποιεί» για την επίτευξη των (υλικών) στόχων της.   

Τα τελευταία έτη, με τη βοήθεια μίας σειράς άλλων «μέσων» που έχει στη διάθεση του, το κεφάλαιο αυξάνεται ακόμη περισσότερο εις βάρος των κρατών, τα οποία δανείζει συχνά με «τοκογλυφικά» επιτόκια, αφού προηγουμένως εξασφαλίσει, «επιβάλλει» καλύτερα τις κατάλληλες προϋποθέσεις (άρθρο μας: ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ: Standard & Poor’s, Moody’s, Fitch Rating - ένα απίστευτα ισχυρό ολιγοπώλιο αξιολογεί αυθαίρετα, βαθμολογεί ανεξέλεγκτα και κυβερνάει απολυταρχικά, με έδρα την πρωτεύουσα του μονοπωλιακού καπιταλισμού, την παγκόσμια οικονομία  7/12/2009 ).            

Η ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΚΗ ΛΥΣΗ

Περεταίρω, είναι δυστυχώς εμφανές ότι, και τα δύο αυτά προβλήματα του «δημοκρατικού καπιταλιστικού συστήματος», είναι δυνατόν να επιλυθούν από ένα «απολυταρχικό καπιταλιστικό κράτος», ως εξής:
(α) Από τη μία πλευρά, η πλήρης απασχόληση στο εσωτερικό μπορεί να προέλθει από την επέκταση του («ειρηνική διείσδυση») σε άλλες αγορές, από τις οποίες εισάγει ουσιαστικά θέσεις εργασίας, αρκεί να μην εξάγει καμία δική του -  κάτι που επιτυγχάνεται, εάν ταυτόχρονα με την αύξηση των εξαγωγών, εμποδίζει τόσο τις εισαγωγές, όσο και την εγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων στα «εδάφη» του, με διάφορες «μεθοδεύσεις» (άρθρο μας: Υπέρβαση Εξουσίας: Ένα κοινωνικοπολιτικό βιβλίο-θρίλερ, μία συγκλονιστική ιστορία στην καρδιά της Ευρώπης, βασισμένη σε αληθινά γεγονότα  1/3/2008).  

Στο χαρακτηριστικό «παράδειγμα» της Γερμανίας (ισχύει φυσικά για πολλές άλλες πλεονασματικές οικονομίες), κάθε πέμπτη θέση εργασίας είναι «συνδεδεμένη» με τις εξαγωγές - συνολικά απασχολούνται περί τα 8.000.000 εργαζόμενοι. Σήμερα, το μερίδιο αγοράς των εξαγωγών επί του ΑΕΠ της χώρας είναι 47%, όταν στις αρχές του 1990 ήταν μόλις 20%. Ακόμη και στην Κίνα, την κατ’ εξοχήν «παραγωγική μηχανή» του κόσμου, οι εξαγωγές αντιστοιχούν στο 36% του ΑΕΠ – ένα αρκετά μικρότερο ποσοστό από αυτό της Γερμανίας.

Οι ειδικοί θεωρούν το ύψος των γερμανικών εξαγωγών όχι μόνο υπερβολικό, αλλά «παθολογικό», πιστεύοντας ότι αναδεικνύει μία τεράστια αδυναμία της εσωτερικής ζήτησης - η οποία οφείλεται προφανώς στη συνεχή μείωση των αμοιβών των Γερμανών εργαζομένων, αμέσως μετά την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη (πρόσφατα διαπιστώθηκε η μεγαλύτερη μείωση τω γερμανικών μισθών, από το 1945 και εντεύθεν).

Αναλυτικότερα η Γερμανία, αμέσως μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη, αποφάσισε τη «συγκράτηση» των μισθών των εργαζομένων της -  κάτι που, σε συνάρτηση με την αύξηση της παραγωγικότητας τους, είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των πραγματικών αμοιβών στη βιομηχανία της χώρας κατά -14% από το χρόνο εισόδου της. Αντίθετα στην Ελλάδα, η οποία εισήχθη στο χώρο του Ευρώ δυο χρόνια αργότερα, οι βιομηχανικοί μισθοί παρέμειναν στάσιμοι (δυστυχώς δεν συνέβη το ίδιο στο δημόσιο τομέα, όπου υπερδιπλασιάσθηκαν), στην Πορτογαλία αυξήθηκαν κατά 5%, στην Ισπανία κατά 28% και στην Ιταλία κατά 46%.

Έτσι, η ανταγωνιστικότητα της χώρας αυξήθηκε σε μεγάλο βαθμό (εις βάρος φυσικά των εργαζομένων-πολιτών της), ιδιαίτερα σε σύγκριση με τους υπόλοιπους «εταίρους» της, με αποτέλεσμα οι εξαγωγές της να διαμορφωθούν ως εξής:

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικές εξαγωγές της Γερμανίας

Χώρες
Εξαγωγές σε δις €
Ποσοστό



ΕΕ των 15
516,00
51,91%
Λοιπές χώρες της ΕΕ
117,00
11,77%
Λοιπή Ευρώπη
70,00
7,04%
Ασία**
90,00
9,05%
Β. Αμερική
78,00
7,86%
Ένωση ανεξ. Χωρών (Ρωσία) 
44,00
4,42%
Μέση Ανατολή
27,00
2,72%
Λατινική Αμερική
24,00
2,42%
Αφρική
20,00
2,01%
Ωκεανία
8,00
0,80%



Σύνολο
994,00
100,00%
Πηγή: Γερμανική Στατιστική Υπηρεσία                                           Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* Συνολικά στην Ευρώπη το 70,72% - ήτοι 703 δις €
** Εξ αυτών, στην Κίνα τα 34 δις €

Η Γερμανία λοιπόν κατόρθωσε με τον τρόπο αυτό να καταπολεμήσει το πρόβλημα της ανεργίας, αφού είναι πλέον η μοναδική στην ΕΕ που «κατέγραψε» αύξηση της απασχόλησης, εν μέσω της πρόσφατης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Είναι λοιπόν η κατ’ εξοχήν χώρα που εισπράττει συνεχώς από την ΕΕ, με τις πλείστες υπόλοιπες (πόσο μάλλον την Ελλάδα) να «καταθέτουν» όλο και περισσότερα χρήματα στα ταμεία της - εισάγοντας διαρκώς μεγαλύτερες ποσότητες από αυτές που εξάγουν.

(β)  Από την άλλη πλευρά, στο ίδιο «απολυταρχικό καπιταλιστικό κράτος», η «δίκαιη» αναδιανομή του πλούτου και των εισοδημάτων εξασφαλίζεται μέσω μίας κατάλληλα εκπαιδευμένης «δύναμης», όπως η «Οικονομική Αστυνομία» (ισχυρότατη στη Γερμανία) η οποία, σε «χρηστή» συνεργασία με την Μυστική Υπηρεσία Πληροφοριών, είναι σε θέση να εκτελέσει σωστά μία τέτοια «αποστολή» (άρθρο μας: Φορολογικό σκάνδαλο στη Γερμανία: Περιληπτικά το ιστορικό της υπόθεσης που απασχόλησε όλα τα ΜΜΕ της χώρας  25/2/2008).

Φυσικά οι Πολίτες «υποφέρουν», αφού όχι μόνο είναι κάτω από στρατιωτικό  «ζυγό», αλλά και επειδή ο κύριος αποδέκτης της «ισότιμης» κατανομής των εισοδημάτων είναι το ίδιο το κράτος (υπενθυμίζουμε εδώ πως, σε ένα τέτοιο καθεστώς, ο απλός πολίτης είναι εντελώς απροστάτευτος απέναντι στην εξουσία, αφού «Δίκαιο είναι ότι ωφελεί το Κράτος»).

Δυστυχώς, το συγκεκριμένο «διττό» ελεγκτικό σύστημα (Οικονομική Αστυνομία – Μυστική Υπηρεσία) φαίνεται πλέον ότι επεκτείνεται στην υπόλοιπη ΕΕ, με αρχή την Ελλάδα και τον έλεγχο της - ουσιαστικά από τις δύο αυτές «υπηρεσίες», οι οποίες εμφανίζονται καλυμμένες «υπό το μανδύα» των Βρυξελών (άρθρο μας: ΕΥΡΩΣΔΟΕ: Η Κομισιόν ελέγχει το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης - το κλιμάκιο της Ε.Ε. και της ΕΚΤ που βρίσκεται στη χώρα μας, θα «επισκεφθεί» σήμερα αρκετά υπουργεία, προκειμένου να διασταυρώσει τα μεγέθη του προϋπολογισμού  8/1/2010 ).    

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΥΣΗ

Έχουμε την άποψη ότι, αυτό που «συντελείται» σήμερα «υπόγεια» είναι η σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων - του κόσμου της Δημοκρατίας και αυτού της Ολιγαρχίας. Μεταξύ των δύο αυτών κόσμων είναι αδύνατον να υπάρξει ποτέ συμβιβασμός - θεωρείται ότι μόνο η χρήση «αμείλικτης» βίας, η χρήση «ολοκληρωτικών» μέτρων δηλαδή, θα μπορούσε να θέσει τέρμα στην «ανόσια» διακυβέρνηση της ελευθερίας.

Με την έννοια Δημοκρατία εννοούμε φυσικά τη διασφάλιση της ισότητας και του ατομικισμού ενός δημοκράτη (Περικλής), ο οποίος καταλαβαίνει πολύ καλά ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να εξαντλείται στην χωρίς συγκεκριμένο νόημα αρχή της «διακυβέρνησης» των πολλών, αλλά ότι πρέπει να θεμελιώνεται επάνω στην πίστη στο λόγο (λογική), καθώς επίσης στο ανθρωπιστικό ήθος (συνείδηση).

«Είμαστε ελεύθεροι να ζούμε όπως ακριβώς επιθυμούμε και ωστόσο πάντοτε είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε οποιονδήποτε κίνδυνο», μας λέει ο Περικλής συμπληρώνοντας: «Έναν άνθρωπο που δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τα κοινά, δεν τον θεωρούμε ακίνδυνο παρά άχρηστο – μολονότι είναι λίγοι μόνον αυτοί που μπορούν να δημιουργήσουν μία πολιτική, είμαστε όλοι ικανοί να την κρίνουμε». Επίσης αναφέρει ότι, «Σε εμάς δεν είναι ντροπή να παραδεχθεί κανείς τη φτώχεια του – θεωρούμε όμως πως είναι επονείδιστο να μην προσπαθήσει να την αποφύγει». 

Όσον αφορά λοιπόν τους δύο βασικούς προβληματισμούς του Keynes, υπό το «πρίσμα» της Δημοκρατίας, διακρίνουμε τα εξής:       

(α)  Απασχόληση: Εάν μία χώρα όπως η Γερμανία (η Κίνα επίσης), μάθαινε να εξασφαλίζει συνθήκες πλήρους απασχόλησης για το εργατικό δυναμικό της, αυξάνοντας την εσωτερική ζήτηση και ισορροπώντας τις πληθυσμιακές της τάσεις, δεν θα χρειαζόταν τότε να στρέφει το συμφέρον της, ενάντια στο συμφέρον των γειτόνων της. Ενδεχομένως θα υπήρχε ακόμη χώρος για το διεθνή καταμερισμό εργασίας, καθώς επίσης για το διεθνή δανεισμό σε κατάλληλες συνθήκες.

Έτσι, δεν θα υπήρχε πλέον «πιεστικό κίνητρο», ώστε το ένα κράτος να χρειάζεται να επιβάλλει τα εμπορεύματα του σε κάποιο άλλο (εξαγωγές) ή να εμποδίσει τις αγορές του (εισαγωγές) - με ρητό σκοπό να ανατρέψει την ισορροπία των πληρωμών, έτσι ώστε να αναπτύξει ένα ευνοϊκό γι’ αυτό εμπορικό ισοζύγιο. Τότε, το διεθνές εμπόριο θα έπαυε να είναι αυτό που είναι, δηλαδή, μέσο απελπισίας για τη διατήρηση της εγχώριας απασχόλησης, με την επιβολή πωλήσεων σε αλλοδαπές αγορές (εξαγωγές) και των περιορισμό των αγορών από αυτές (εισαγωγές).

Αντίθετα, μία «επιθετική πολιτική» (αύξηση εξαγωγών – μείωση εισαγωγών, εις βάρος των άλλων) εκ μέρους κάποιας χώρας, όταν στέφεται με επιτυχία, απλά μετατοπίζει το πρόβλημα της ανεργίας στο γείτονα – ο οποίος τότε έχει ηττηθεί σε έναν οικονομικό πόλεμο που δεν μπόρεσε καν να αντιληφθεί.

Θα μπορούσε λοιπόν να λυθεί «δημοκρατικά» το πρόβλημα της απασχόλησης για όλους, χωρίς να υποχρεωθεί κάποιο κράτος να λειτουργήσει επεκτατικά, με τη βοήθεια ενός «ταιριαστού» πολιτεύματος (ολοκληρωτικό). Κάτι τέτοιο όμως θα απαιτούσε, χωρίς καμία αμφιβολία, την απουσία ύπαρξης πλεονασματικών και ελλειμματικών κρατών, τα οποία λειτουργούν «αποσταθεροποιητικά» στην παγκόσμια Οικονομία - ενώ δημιουργούν ταυτόχρονα «οξύνσεις» στις διακρατικές σχέσεις. Η «απουσία» δε αυτή θα μπορούσε να εξασφαλισθεί, εάν κάθε κράτος εισήγαγε αντίστοιχα προϊόντα με αυτά που εξήγαγε, στηρίζοντας την ανάπτυξη του κυρίως στην εσωτερική ζήτηση και στους δικούς του καταναλωτές.

Σήμερα, οι σημαντικότερες χώρες που λειτουργούν «αποσταθεροποιητικά» για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, είναι η Κίνα και η Γερμανία (σε μικρότερο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό βαθμό, επίσης η Ιαπωνία). Η μεν Κίνα εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό την εσωτερική της κατανάλωση, αναπτύσσοντας την Οικονομία της εις βάρος των Η.Π.Α. κυρίως, ενώ η Γερμανία λειτουργεί αντίστοιχα - αν και με πιο έμμεσο τρόπο, διατηρώντας τα πλεονάσματα της εις βάρος της Ευρώπης των υπολοίπων 26 χωρών-πελατών της.     

(β) Η αναδιανομή των εισοδημάτων:  Στο συγκεκριμένο σημείο, στην αναδιανομή των εισοδημάτων δηλαδή, η «δημοκρατική» λύση δεν είναι τόσο απλή, όσο ίσως η αντίστοιχη για την απασχόληση, αφού απαιτείται αφενός μεν ο έλεγχος του Κεφαλαίου, αφετέρου δε η φορολογική συνείδηση των πολιτών, καθώς επίσης η «χρηστή διαχείριση» (άρα η επάρκεια, η μηδενική διαφθορά κλπ) των δημοσίων Οικονομικών, εκ μέρους των εκάστοτε εκλεγμένων κυβερνήσεων. Αναλυτικότερα, τα εξής:  

(1)  Ο έλεγχος του Κεφαλαίου: Εδώ απαιτείται από τη μία πλευρά η ολοσχερής εξάλειψη των κερδοσκοπικών λειτουργιών του (βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις, τοκογλυφικά επιτόκια, χρηματιστηριακά παράγωγα κλπ), ενώ από την άλλη η «κατάτμηση» των υπερεπιχειρήσεων - με κέντρο βάρους οικονομικής ανάπτυξης τη μικρομεσαία επιχείρηση και τον νεωτεριστή επιχειρηματία (Schumpeter). 

Επιβοηθητικά στην ευρύτερη αναδιανομή εισοδημάτων, λειτουργεί αναμφίβολα ο «ελεγχόμενος» πληθωρισμός - η αντίθεση της Γερμανίας στην επιδίωξη ενός πληθωρισμού ύψους 4% εκ μέρους της ΕΚΤ, αντί του 2% που έχει συμφωνηθεί (αν όχι «επιβληθεί από την ίδια στην Ευρωζώνη), αποδεικνύει ακόμη μία φορά την «ολοκληρωτική» τάση της.

Μέσω του πληθωρισμού, όχι μόνο μειώνεται η ισχύς και η «αγοραστική δύναμη» του «αδρανούς» Κεφαλαίου (αυτού δηλαδή που δεν επενδύεται στην πραγματική Οικονομία), αλλά ταυτόχρονα «αμβλύνονται» τα πάσης φύσεως χρέη (δημόσια και ιδιωτικά), χωρίς ουσιαστικά να επηρεάζονται οι μισθοί των εργαζομένων - οι οποίοι συνήθως αναπροσαρμόζονται ανάλογα. Η επιδίωξη ενός μέτριου, ελεγχόμενου πληθωρισμού, είναι χωρίς καμία αμφιβολία μία εντελώς δημοκρατική διαδικασία - ενώ το αντίθετο, είναι μία «ολοκληρωτική» ασθένεια, η οποία οφείλει να καταπολεμάται «άμα τη εμφανίσει» της.  

Ας μην ξεχνάμε ότι, η άνοδος του Χίτλερ στη Γερμανία δεν ήταν το αποτέλεσμα του υπερπληθωρισμού που ακολούθησε τη χρεοκοπία της το 1923, αλλά της μεγάλης αποπληθωριστικής ύφεσης (deflation) που δημιουργήθηκε, μετά το χρηματιστηριακό κραχ του 1929. Επομένως, δεν ήταν ο υπερπληθωρισμός αυτός που «βοήθησε» την άνοδο του «εθνικοσοσιαλισμού», αλλά η ύφεση, η οποία δεν καταπολεμήθηκε, όπως ίσως όφειλε τότε, με την εκτύπωση πληθωριστικών χρημάτων – γεγονός που οδήγησε σήμερα όλα τα κράτη από κοινού στη διαχείριση της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, με την παροχή χαμηλών βασικών επιτοκίων και υπερβάλλουσας ρευστότητας.       

Σε κάθε περίπτωση, ένας πληθωρισμός της τάξης του 4%, ο οποίος είναι δυνατόν να ελεγχθεί από την ΕΚΤ, θα βοηθούσε στην εξάλειψη των «συστημικών» ανισορροπιών που έχουν δημιουργηθεί, «καταπολεμώντας» καλύτερα την υπερχρέωση που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ. Ευτυχώς για όλους μας, «χάρη» στη «λεηλασία» της χώρας που προηγήθηκε (άρθρο μας: Η Γερμανία απέναντι στις Lehman Brothers, Citibank, Citigroup, Ernst & Young: Ο πρώτος παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος σε εξέλιξη; Updated  12/3/2009 ),  δεν εξαιρείται ούτε η Γερμανία από τον κανόνα – πόσο μάλλον όταν υπολογίζει με συνεχιζόμενα ελλείμματα στον προϋπολογισμό της, του ύψους των 80 δις €.  

(2)  Η κοινωνική συνείδηση των πολιτών: Η εκούσια πληρωμή φόρων αποτελεί αναμφίβολα μία κορυφαία δημοκρατική λειτουργία. Πόσο μάλλον μία ανθρώπινη κατάκτηση, αφού διασφαλίζει τόσο την προστασία της ατομικότητας (την οποία ουσιαστικά καταργεί ο ολοκληρωτισμός), όσο και τη συνειδητή συλλογικότητα, η οποία «πηγάζει» από την ατομικότητα. Αντίθετα, η συλλογικότητα που δεν προέρχεται από την ατομικότητα, είναι η κεντρική επιδίωξη μίας απολυταρχικής δομής διακυβέρνησης. 

Ο «πρόγονος» αυτής της «απολυταρχικής συλλογικότητας» είναι ως γνωστόν ο «φυλετισμός» (εξ αυτού και η «Άρια Φυλή»). Ουσιαστικά, όταν λέμε πως ο δυτικός πολιτισμός ανάγει τη γένεση του στους Έλληνες, εννοούμε ότι  είναι οι πρώτοι που έκαναν το αποφασιστικό βήμα, από τα φυλετικά ήθη (πρωτόγονα ένστικτα), στο ανθρωπιστικό φρόνημα – που «εξημέρωσαν» δηλαδή τον άνθρωπο. 

Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα αυτής της «δημοκρατικής διαδικασίας» είναι το να βασίζονται οι αποφάσεις σε μία εκτίμηση των πιθανών συνεπειών τους και σε μία «συνειδητή» προτίμηση ορισμένων από αυτές – η αναγνώριση δηλαδή της ύπαρξης της ορθολογικής προσωπικής υπευθυνότητας. Για παράδειγμα, ένα δημοκρατικό άτομο δεν μεταβάλλεται σε θηρίο στο όνομα της φυλής του – δεν «εγκληματεί» δηλαδή, θεωρώντας ότι νομιμοποιείται να το κάνει, όταν ακολουθεί τις «διαταγές» των ηγετών και του «συλλογικού» κράτους του (άρθρο μας:  ΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ: Οι τέσσερις μεγάλοι προβληματισμοί, τα δέκα από τα πλέον χρεωμένα κράτη και μία μερική παρουσίαση των διαφόρων «περιοχών» του πλανήτη, στην αρχή της δεύτερης φάσης του πρώτου παγκόσμιου οικονομικού πολέμου  7/2/2010). .      

Η επίτευξη τώρα της κοινωνικής συνείδησης των πολιτών (εκούσια φορολογία κλπ), είναι μία αρκετά δύσκολη διαδικασία, η οποία προϋποθέτει τη χρηστή διαχείριση των Οικονομικών εκ μέρους των κυβερνήσεων, τη δημιουργία κοινωνικών προτύπων, την διαρκή εκπαίδευση όλων των Πολιτών, την πλήρη ανταποδοτικότητα των φόρων, τη διαφάνεια, την ανυπαρξία συνθηκών διαπλοκής, την επάρκεια της δημόσιας διοίκησης και πολλά άλλα.

Συνεχίζοντας, η Δημοκρατία είναι αναμφίβολα ένα πάρα πολύ δύσκολο πολιτικό σύστημα, αφού στηρίζεται στην ελεύθερη βούληση και όχι στον καταναγκασμό. Ο Δημόκριτος δε αναφέρει χαρακτηριστικά τα παρακάτω:

«Όχι από φόβο, αλλά από τη συναίσθηση του τι είναι ορθό θα έπρεπε να αποφεύγουμε να διαπράττουμε το κακό ….Η αρετή βασίζεται, πάνω από όλα, στο σεβασμό προς τον άλλο άνθρωπο….Κάθε άνθρωπος είναι ένας μικρός κόσμος καθαυτόν…..Θα έπρεπε να κάνουμε το παν για να βοηθούμε αυτούς που έχουν αδικηθεί….Το να είσαι καλός σημαίνει να μην πράττεις το κακό – ακόμα, να μην θέλεις να το πράξεις…..Οι καλές πράξεις και όχι τα καλά λόγια είναι αυτό που μετράει…..Η φτώχεια μίας Δημοκρατίας είναι καλύτερη από την ευημερία που, καθώς ισχυρίζονται, συνυπάρχει με την αριστοκρατία ή τη μοναρχία, όπως ακριβώς η ελευθερία είναι καλύτερη από τη δουλεία….Ο σοφός άνθρωπος ανήκει σε όλες τις χώρες, γιατί πατρίδα μίας μεγάλης ψυχής είναι ο κόσμος ολόκληρος».

Είναι όμως ταυτόχρονα το μοναδικό πολιτικό σύστημα που προάγει τον άνθρωπο, ενώ έχει την ιδιαιτερότητα, τη μοναδικότητα καλύτερα να απελευθερώνει όλα τα αποθέματα ενέργειας ενός λαού, έχοντας σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας χώρας με πρωτοφανείς δυνατότητες. Το χαρακτηριστικό αυτό της Δημοκρατίας είναι σε πλήρη αντίθεση με τα αυταρχικά καθεστώτα, τα οποία «είναι υποχρεωμένα να επιβλέπουν τις αποκλεισμένες μάζες, υπονομεύοντας την πιθανή δύναμη τους» (άρθρο μας: Πολιτική και Οικονομία: Πως θα μπορούσε να γίνει η Ελλάδα η ωραιότερη, η πλουσιότερη και η πιο πολιτισμένη χώρα της Ευρώπης;  30/5/2009 ).     

Η «ΝΕΑ» ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΟΙ «ΕΧΘΡΟΙ» ΤΗΣ

Από όλα αυτά φαίνεται πόσο δύσκολο είναι να λειτουργήσει ένα κράτος σε συνθήκες πραγματικής δημοκρατίας ενώ, αντίθετα, πόσο πιο εύκολο είναι να επιλεχθεί η απολυταρχική εκδοχή διακυβέρνησης.  Το ίδιο φυσικά ισχύει και για μία διακρατική ένωση, όπως η ΕΕ, η οποία μάλλον αδυνατεί, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, να λειτουργήσει σαν ένας «συνασπισμός» ελευθέρων δημοκρατικών κρατών. Έτσι λοιπόν φαίνεται να επιλέγεται μία ολοκληρωτική παραλλαγή λειτουργίας της, με «ηγεμόνα» τη Γερμανία.

Προφανώς η νέα αυτή ένωση, στα πλαίσια μίας τρόπον τινά «Pax Germanica», ευρίσκεται ήδη αντιμέτωπη με τις υπόλοιπες δύο ισχυρές δυνάμεις του πλανήτη, ενώ δεν έχει επιλύσει ακόμη τα εσωτερικά της προβλήματα - αφού συνεχίζουν να υπάρχουν «αντίρροπες» δυνάμεις εντός της (η Ελλάδα είναι αναμφίβολα μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές, μη διαθέτοντας το DNA του «εθνικοσοσιαλισμού» στα κύτταρα της).  

Επ’ αυτού, παραθέτουμε τον κατωτέρω πίνακα, στον οποίο φαίνονται τα μεγέθη στις τρείς «αντιμαχόμενες» οικονομικές δυνάμεις σήμερα, έτσι ώστε να μπορέσει να διακρίνει κανείς την ισχύ της εκάστοτε γεωγραφικής περιοχής:

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Οικονομικά,  στρατιωτικά και λοιπά μεγέθη

ΔΕΙΚΤΕΣ
ΚΙΝΑ
Η.Π.Α.
Ε.Ε. 27




Πληθυσμός
1.338.612.968
308.420.456
491.582.852
Έκταση σε τετρ. χλμ.
9.596.961
9.826.675
4.324.782
Κάτοικοι ανά τετρ.χλμ.
139
31
114
Πόλεις εκ. κατοίκων
43
9
12
Κάτοικοι σε πόλεις
43%
82%
67%
Γεννήσεις/γυναίκα
1,79
2,05
1,51
Προσδοκώμενα έτη ζωής
73,57
78,11
78,67
Ηλικία 65+
8,1%
12,8%
17,34%
Γεωργία σε % ΑΕΠ
11,3%
1,2%
2%
Βιομηχανία σε % ΑΕΠ
48,6%
19,2%
27,1%
Υπηρεσίες σε % ΑΕΠ
40,1%
79,6%
70,9%
Εισαγωγές σε δις $
1.074
2.117
1.690
Εξαγωγές σε δις $
1.435
1.227
1.925
Παραγωγή σιτηρών σε εκ. τν.
175,2
326,5
163,2
Παραγωγή χάλυβα σε εκ. τν
502
98,2
209,6
Χρήστες διαδικτύου σε εκ.
360
227
312
Συναλλαγματικά  αποθέματα
1.955
77,65
./.
Δημόσιο χρέος δις $
400
13.750
./.
ΑΕΠ σε δις $
7.992
14.440
14.940
ΑΕΠ κατά κεφαλή
6.000
47.500
33.700
Στρατιωτικές δαπάνες δις $
84,9
607
285
Στρατιώτες
2.255.000
1.506.000
2.000.000
Ατομικά όπλα*
176
4.075
492
Δαπάνες έρευνα-ανάπ./ΑΕΠ.
1,4%
2,6%
1,85%
Εξαγωγές υψηλής τεχν.
217.632
215.780
192.992
Αύξηση εξαγ. υψηλ. τεχν.
31,5%
-1,6%
0,5%
Σιδηροδρ. Γραμμές σε χλμ
77.834
226.000
229.000
Δρόμοι σε εκ. χλμ.
1,93
6,456
5,454
Τιμή Big Mac se $**
1,83
3,57
4,62
Επιβάρυνση CO2
6.103
5.752
3.914
CO2/άτομο
4,6
18,6
8,0
Πηγή: Spiegel                                                                            Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
* 300 Γαλλία, 192 Μ. Βρετανία
** Με βάση το συγκεκριμένο δείκτη Big Mac (Mac Donalds), το νόμισμα της Κίνας είναι κατά 49% υποτιμημένο, σε σχέση με το δολάριο, ενώ το μέσο Ευρωπαϊκό είναι υπερτιμημένο κατά 29% αναφορικά με το δολάριο.

Κατά την άποψη μας, ακόμη και αν τελικά καταφέρει να επικρατήσει η Γερμανία στην Ευρώπη, δημιουργώντας μία επόμενη παραλλαγή του «ολοκληρωτισμού», είναι αδύνατον να τα καταφέρει στο «παγκόσμιο γίγνεσθαι» - αφού σε καμία περίπτωση δεν θα διαθέτει ποτέ τη συνοχή των δύο άλλων «απολυταρχικών παραλλαγών».

Πόσο μάλλον όταν η γερμανική Πολιτική χαρακτηρίζεται από μία απίστευτη έλλειψη αλληλεγγύης, καθώς επίσης από μία απύθμενη αχαριστία απέναντι σε όλα τα άλλα κράτη που τόσο πολύ τη βοήθησαν - παρά το ότι χρεοκόπησε δύο φορές, μετά από αντίστοιχους «αιματηρούς» πολέμους.

Ακόμη περισσότερο, όταν πολλά κράτη από κοινού (κυρίως βέβαια οι Η.Π.Α.), της συμπαραστάθηκαν όχι μόνο οικονομικά (χωρίς να απαιτήσουν την πώληση εθνικών εδαφών της, για την εξόφληση των υποχρεώσεων της), αλλά και «ψυχολογικά», βοηθώντας την να «ξεχάσει» το «εθνικοσοσιαλιστικό» παρελθόν της – συμβάλλοντας ταυτόχρονα στο να ξεχαστεί από όλους τους άλλους λαούς, οι οποίοι υπέφεραν στην κυριολεξία από το τότε εγκληματικό καθεστώς της.  

Εάν σκεφθεί δε κανείς ότι η Ελλάδα σήμερα δεν έκανε πόλεμο, δεν διέπραξε αποτρόπαια εγκλήματα, δεν έκαψε Εβραίους σε κρεματόρια, δεν «αποκήρυξε» με τον χαρακτηρισμό «ναζί» τους προγόνους της, δεν σκότωσε και δεν κατέστρεψε κανέναν, ενώ ανεγνώρισε «έμπρακτα» τα τεράστια σφάλματα των Πολιτικών της, είναι ανθρωπίνως αδύνατον να δείξει έστω την ελάχιστη «κατανόηση» στην συμπεριφορά της Γερμανίας απέναντι της – μίας Γερμανίας που ατυχώς της επετράπη να ενωθεί, θέτοντας σε τεράστιο κίνδυνο, ακόμη μία φορά, ολόκληρη την Ευρώπη.

Λογικά όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αδύνατον να μην «παρατηρούν» τον τρόπο συμπεριφοράς της Γερμανίας απέναντι στη χώρα μας (τα γερμανικά ΜΜΕ είναι προφανώς «στρατευμένα»), πιθανολογώντας ότι θα έλθει κάποτε και η δική τους σειρά. Το γεγονός αυτό ισχύει ειδικά για τη Μ. Βρετανία, η οποία δέχεται ακόμη μεγαλύτερες επιθέσεις από τα ΜΜΕ της Γερμανίας - όλο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό.       

Ολοκληρώνοντας θεωρούμε ότι, δυστυχώς για την Ευρώπη των 26, είναι φύσει αδύνατον να λειτουργήσει σωστά μία Ευρώπη των 27 ή περισσοτέρων κρατών, με αυτήν την «ηγεμονική», αχάριστη και αδιόρθωτη πρωσική Γερμανία στα θεμέλια της. Φυσικά ελπίζουμε να κάνουμε λάθος, έχοντας ίσως «παρερμηνεύσει» τα όσα συμβαίνουν – ιδιαίτερα τη στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα και στην Ενωμένη Ευρώπη.
      
Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 14. Μαρτίου 2010

  Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου

1 σχόλιο:

greekbloger.gr είπε...

Στα οικονομικά, νομίζω, το "νομικό" πλαίσιο, και οι καθαρά "πολιτικοκοινωνικοί" παράγοντες, διαμορφώνουν το πλαίσιο που θα κινηθεί η οικονομία..
Στην Ευρώπαϊκή οικονομία σήμερα αντιμετωπίζουμε σοβαρά προβλήματα από τις "οικονομίες κλίμακας" που υπάρχουν σε τριτοκοσμικές και ολοκληρωτικές χώρες (βλ. Κίνα, Βουλγαρία μέχρι πρότινος) από την ανασφάλιστη εργασία και την εκμετάλευση που συνεπάγονται "φτήνό εργατικό κόστος".. Η βαριά φορολόγηση - δασμολόγηση προϊόντων που προέχρονται από τέτοιου είδους "παράνομες", για το Ευρωπαϊκό Κεκτημένο, δεν "επιλέγεται" από την παγκοσμιοποιημένη οικονομία.. Έτσι θέλουν Αμερικανοί, Κίνα και άλλοι..
Η Adidas παράγει φτηνές μπάλες ποδοσφαίρου και προϊόντα σε χώρες όπου χρησιμοποιείται η "παιδική εργασία" για το σκοπό αυτό..
Σε άλλες χώρες πολυεθνικές παράγουν προϊόντα με "μαύρη" εργασία και ωράρια απάνθρωπα..

Η Οικονομία δεν είναι, λοιπόν, μόνον αριθμοί.. Είναι, πρωτίστως, Δημοκρατία, Νομικό πλαίσιο, Κανόνες..