Τα Βαλκάνια κινούμενη άμμος για τις τράπεζεςτης Δυτικής Ευρώπης
Απειλεί με υποβάθμιση η Moody’s
Καμία αναφορά για το ελληνικό πιστωτικό σύστημα
Στην υποβάθμιση ορισμένων δυτικοευρωπαϊκών τραπεζών που έχουν θυγατρικές στην Ανατολική Ευρώπη ενδέχεται να προχωρήσει ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody's, καθώς η χρηματοπιστωτική κρίση οδηγεί την περιοχή σε μακρά και βαθιά περίοδο οικονομικής επιβράδυνσης.
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει από έκθεση του διεθνούς οίκου για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Παρά το κύμα πωλήσεων τραπεζικών μετοχών που προκάλεσε η είδηση και στην Ελλάδα, ωστόσο, ο διεθνής οίκος δεν αναφέρεται καθόλου στην παρουσία των ελληνικών τραπεζών στην Ανατολική Ευρώπη. Αντίθετα, έχει συνεκτιμήσει αυτά τα στοιχεία κατά την πρόσφατη αναθεώρηση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών.
Σύμφωνα με τη Moody's, οι χώρες με τη μεγαλύτερη έκθεση στις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης είναι η Αυστρία, η Ιταλία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Σουηδία. Οπως τονίζει, αυτές οι έξι χώρες αντιπροσωπεύουν το 84% των συνολικών επενδύσεων των χωρών της Δυτικής Ευρώπης στην περιοχή.
Είναι γεγονός ότι η έκθεση του ελληνικού τραπεζικού κλάδου στην περιοχή επίσης είναι υψηλή, καθώς σύμφωνα με υπολογισμούς το συνολικό ενεργητικό των ελληνικών τραπεζών στις αναπτυσσόμενες ευρωπαϊκές οικονομίες ανέρχεται στο 22,6% του ελληνικού ΑΕΠ, όταν για παράδειγμα στην Ιταλία αυτό περιορίζεται σε 10,1% του ιταλικού ΑΕΠ.
Κατ' αρχήν, η έκθεση εστιάζει στις επιπτώσεις της κρίσης για τις τράπεζες της Aνατολικής Ευρώπης, που όπως τονίζει, το τραπεζικό σύστημα έχει εκσυγχρονισθεί σχετικά πρόσφατα, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, και δεν έχει φθάσει ακόμη στα επίπεδα ωριμότητας των δυτικών χωρών. Οπως τονίζει η Moody's, το γεγονός αυτό τις καθιστά πιο ευάλωτες σε περιόδους κρίσης, καθώς βρίσκονται κάτω από ισχυρή πίεση, γεγονός που ενδεχομένως να ασκήσει αρνητικές πιέσεις για τη χρηματοοικονομική τους ισχύ.
Προσθέτει όμως ότι αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και για τις δυτικοευρωπαϊκές τράπεζες που έχουν παρουσία εκεί. Οπως εξηγεί, η επιδείνωση σε σημαντικούς κλάδους στις αναπτυσσόμενες χώρες της περιοχής μπορεί να οδηγήσει στην εξασθένηση της πιστοληπτικής ικανότητας και των μητρικών τους πίσω στη Δυτική Ευρώπη. Πόσω μάλλον που η επέκταση προς Ανατολάς αποτελεί προνόμιο πολύ λίγων τραπεζικών ομίλων, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την αυστριακή RaiffeiseZentralbank, η οποία πραγματοποιεί το ήμισυ των δραστηριοτήτων της στην Ανατολική Ευρώπη, αλλά και τις Erste Bank, SocGen, Unicredit και KBC.
Καθώς οι οικονομίες της περιοχής εξασθενούν, η Moody's τονίζει ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει ήδη προσφέρει βοήθεια σε χώρες όπως οι Λεττονία, Ουγγαρία, Σερβία και Ουκρανία. Σύμφωνα με την έκθεση, πάντως, οι χώρες που είναι πλέον ευάλωτες από το εξωτερικό είναι οι χώρες της Βαλτικής, η Ουγγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία.
Ιδιαίτερα για τις χώρες των Βαλκανίων, όπου οι ελληνικές τράπεζες έχουν τη μεγαλύτερη παρουσία, ο διεθνής οίκος εντοπίζει το πρόβλημα στα υψηλά επίπεδα εξωτερικού δανεισμού, τα υψηλά ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών και τη γοργή πιστωτική επέκταση των τελευταίων ετών. Και πάλι, όμως, σημειώνει ότι οι χώρες που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν πρόσβαση σε σημαντική οικονομική βοήθεια, αν κάτι τέτοιο καταστεί αναγκαίο. Αντίθετα, χώρες όπως η Ουκρανία, το Καζαχστάν και η Ρωσία δέχονται πιέσεις στον δημόσιο τομέα τους παρά το σχετικά χαμηλό εξωτερικό χρέος που παρουσιάζουν.
Οπως τονίζει η Moody's, «η επιδείνωση της οικονομίας στην Ανατολική Ευρώπη θα αυξήσει σημαντικά την εξάρτηση πολλών χωρών από τις ταμειακές ροές των τραπεζών της Δυτικής Ευρώπης». Ο διεθνής οίκος επισημαίνει ότι λόγω της κρίσης και της αβεβαιότητας, οι μητρικές τράπεζες στη Δυτική Ευρώπη ενδέχεται να γίνουν επιλεκτικές στον τρόπο της ενίσχυσης που θα προσφέρουν στις θυγατρικές τους, ενώ δεν αποκλείεται να περιορίσουν τη στήριξή τους, με αρνητικές επιπτώσεις για την πιστοληπτική αξιολόγηση των θυγατρικών τους. Το ίδιο ισχύει για τράπεζες σε χώρες που αντιμετωπίζουν υψηλούς συστημικούς κινδύνους.
Η Moody's θεωρεί πιθανό ενδεχόμενο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να θέσουν όρους ώστε να διασφαλίσουν ότι τα ποσά που προβλέπουν τα κρατικά σχέδια ενίσχυσης των τραπεζών δεν θα διατεθούν για τη στήριξη θυγατρικών τους στο εξωτερικό. Οπως προειδοποιεί, όμως, η μειωμένη στήριξη σε θυγατρικές ενδέχεται να βλάψει τελικά και τις μητρικές τράπεζες.
.
.
1 σχόλιο:
Τραπεζική θύελλα πάνω από τη ΝΑ Ευρώπη
Σε «κόκκινο συναγερμό» βρίσκονται οι τράπεζες που έχουν επενδύσει στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης και φυσικά ανοίγει ξανά η συζήτηση για ενίσχυση του κλάδου στις χώρες αυτές προκειμένου να μην υπάρξουν ανεπανόρθωτες επιπτώσεις συνολικά στο Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Ωστόσο, όσοι παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο, γνωρίζουν εδώ και καιρό όσα αποτύπωσε χθες «επιδερμικά» στην έκθεσή της, η Moody’s Investors Service.
Οι συνέπειες της κρίσης του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος μεγεθύνονται από το «φακό» των ανίσχυρων και ανοχύρωτων οικονομιών της περιοχής, όπου τα προηγούμενα χρόνια αντιμετωπίστηκαν περίπου ως Ελντοράντο από τις ισχυρές τράπεζες της δύσης. Ο διεθνής οίκος κάνει απλώς λόγο για «ισχυρή πίεση» των θυγατρικών που ελέγχουν μεγάλες τράπεζες της δύσης στην περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης και αναφέρει επίσης ότι το γεγονός αυτό ενδέχεται να εξασθενήσει τις μητρικές εταιρείες. Την ίδια άποψη εκφράζουν και στελέχη του οίκου Standard and Poor΄s με δηλώσεις τους στο Reuters. Καθώς όμως βρισκόμαστε σε περίοδο ανακοίνωσης οικονομικών αποτελεσμάτων, τα σημάδια της κρίσης αρχίζουν να είναι πλέον όχι μόνο ορατά αλλά και μετρήσιμα.
Ουσιαστικά η Ανατολική Ευρώπη θεωρείται πλέον η "αχίλλειος πτέρνα" του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου καθώς οι οικονομίες της περιοχής βρίσκονται στη δίνη της κρίσης και ο φόβος για δραματική αύξηση των επισφαλών δανείων αυξάνεται μέρα με την ημέρα. Πρόκειται για τις ίδιες τράπεζες που τα προηγούμενα χρόνια εκτόξευσαν τα οικονομικά αποτελέσματα των μητρικών τους, αλλά ενδέχεται πλέον να μετατραπούν σε καρκίνωμα. Μάλιστα ο αναλυτής της BNP Paribas Francois Boissin αναφέρει σε δηλώσεις του ότι «το μεγάλο ρίσκο για τους μετόχους, είναι να περάσουμε σε μια διαδικασία ισχυρής κρατικοποίησης, όπου μπορούν να χαθούν τα πάντα».
Ο τραπεζικός κλάδος της Αυστρίας θεωρείται ο πλέον εκτεθειμένος στην περιοχή καθώς οι Αυστριακές τράπεζες έχουν δανείσει το ισοδύναμο του 75% του ΑΕΠ της χώρας σε δανειολήπτες στην Ανατολική Ευρώπη. Συνολικά εκτιμάται ότι οι Αυστριακές τράπεζες έχουν χορηγήσει σχεδόν τα μισά δάνεια στην περιοχή. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι η υπεραιωνόβια τράπεζα Erste Bank που ιδρύθηκε το 1819 και είναι τοποθετημένη στρατηγικά σε όλη σχεδόν την περιοχή, προχώρησε πριν από μία εβδομάδα σε απομειώσεις των άυλων παγίων της στην περιοχή που έφθασαν το ποσό των 570 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, το μεγαλύτερο μέρος της απομείωσης ύψους 480 εκατ. ευρώ αφορούσε τη Ρουμανία και τα υπόλοιπα 87 εκατ. ευρώ την Ουκρανία και τη Σερβία.
Μετά τις τοποθετήσεις των διεθνών οίκων, οι φόβοι αντικατοπτρίστηκαν άμεσα στις τιμές των μετοχών των τραπεζών που έχουν παρουσία στην περιοχή. Η Erste κατέγραψε απώλειες 18% και βρέθηκε σε χαμηλό όλων των εποχών. Η ιταλική UniCredit βρέθηκε σε χαμηλό δωδεκαετίας με απώλειες 8% και η Societe Generale βρέθηκε 10% χαμηλότερα.
Τις επόμενες ημέρες αναμένονται τα οικονομικά αποτελέσματα των περισσότερων τραπεζών που είναι τοποθετημένες και εκτιμάται ότι θα περιγράψουν με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια την κατάσταση. Μια κατάσταση που έχει ήδη αποτυπωθεί στα αποτελέσματα των μεγαλύτερων τραπεζών της Τουρκίας, όπου οι τράπεζες φοβούνται εκτίναξη των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η μεγαλύτερη σε κεφαλαιοποίηση τράπεζα της χώρας, η Akbank που ανήκει κατά 20% στην Citigroup, ανακοίνωσε ότι τα κέρδη του τέταρτου τριμήνου μειώνονται στα μισά σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, απογοητεύοντας τους αναλυτές, παρά το γεγονός ότι επωφελήθηκε από ανήσυχους πελάτες που έσπευσαν -λόγω μεγέθους- να μεταφέρουν τα χρήματά τους από μικρότερες τράπεζες. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αυξήθηκαν κατά 14% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο, αντιπροσωπεύοντας ποσοστό 2,3% των συνολικών χορηγήσεων, χαμηλότερα πάντως σε σχέση με το μέσο όρο του κλάδου.
Η δεύτερη μεγαλύτερη σε χορηγήσεις τράπεζα της χώρας, η Is Bank ανακοίνωσε τη Δευτέρα πτώση των καθαρών κερδών της κατά 44%. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνειά της αντιπροσωπεύουν πλέον ποσοστό 4,4% των συνολικών χορηγήσεων από 3,7% στα τέλη του τρίτου τριμήνου. Ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας, κ.T evfik Bilgin δήλωσε ότι αναμένει αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δάνειων αλλά και καθυστέρηση πληρωμών των πιστωτικών καρτών εντός του τρέχοντος έτους.
Οι φόβοι για ακόμη μεγαλύτερες επιπτώσεις, καθώς η κρίση βαθαίνει, επαναφέρουν όπως είναι φυσικό τη συζήτηση για την εξεύρεση λύσης. Μέχρι τώρα, φαίνεται να επικρατεί η άποψη ότι οι τράπεζες που δέχτηκαν κρατική βοήθεια, δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα αυτά για να ενισχύσουν τις θυγατρικές τους στην περιοχή. Αν όμως τα προβλήματα των θυγατρικών μεγεθυνθούν, μπορεί να έχουν πολλαπλάσιες συνέπειες για τη σταθερότητα και ενδεχομένως τη βιωσιμότητα των μητρικών τραπεζών και ως εκ τούτου, η ενίσχυσή τους ακόμη και με κρατικά κεφάλαια των «δυτικών» χωρών μοιάζει να επανέρχεται στο προσκήνιο.
Από την άλλη πλευρά, γίνονται ήδη κινήσεις στο παρασκήνιο για την έναρξη συζήτησης που θα αφορά το αν πρέπει να δοθεί «πακέτο στήριξης» για τις ισχνές οικονομίες της περιοχής. Η Αυστριακή Κυβέρνηση ήδη ετοιμάζει μια πρόταση για πακέτο στήριξης της Ν.Α. Ευρώπης που θα παρουσιαστεί στην επόμενη σύνοδο των Υπουργών Οικονομίας της Ευρωζώνης. Τόσο όμως η Γερμανία, όσο και η Κομισιόν αντιτίθενται σε μια τέτοια εξέλιξη.
Δημοσίευση σχολίου